Ο εθνομάρτυρας Αρχιμανδρίτης Άνθιμος Γιοβανόπουλος († 1905).

Η προτομή του Άνθιμου στο Κωσταράζι.

   Ο εθνομάρτυρας Άνθιμος Γιοβανόπουλος γεννήθηκε στο χωριό Κωσταράζι Καστοριάς περί το έτος 1830, κι εκεί έμαθε τα πρώτα του γράμματα. Ο πατέρας του λεγόταν Γιάννης και ήταν απ’ το Κωσταράζι , ενώ η μητέρα του καταγόταν απ’ την Κορησό. Κατά την παιδική του ηλικία έδειξε μεγάλη αγάπη προς την Εκκλησία και φανέρωσε ιδιαίτερη κλίση προς το ιερατικό αξίωμα και τον μοναχισμό. Όταν ενηλικιώθηκε μετέβη στην ιστορική μονή του Αγίου Νικολάου Σλίβενης (νυν Κορομηλιάς) Καστοριάς κι έλαβε το αγγελικό σχήμα (εκάρη μοναχός της). Κατά την εγκαταβίωση και άσκησή του στην εν λόγω Μονή διακρίθηκε για τις πολλές αρετές του, όπως τη μεγάλη ευσέβεια, τη φιλοπατρία, τιμιότητα, γενναιότητα, τον αλτρουισμό, την ταπεινότητα, εργατικότητα κ.ά. Όλες οι προαναφερόμενες αρετές - προσόντα του Άνθιμου τον κατέστησαν σύντομα ηγετική μορφή του υπόψη Μοναστηριού και γι’ αυτό, σε εύθετο χρόνο, χειροτονήθηκε απ’ τον τότε Μητροπολίτη Καστοριάς Αρχιμανδρίτης και κλήθηκε ν’ αναλάβει την ηγουμενία του, όπως κι έγινε.

Το μοναστήρι της Κορομηλιάς σήμερα.

Ως ηγούμενος ο Άνθιμος συνέχισε το έως τότε λαμπρό εκκλησιαστικό και πατριωτικό του έργο, και μάλιστα με περισσότερη ζέση και τη συνακόλουθη της επιτυχία. Απ’ το μοναστήρι του πέρασαν κι έλαβαν σημαντική και ποικίλη βοήθεια, κατά τους χρόνους του Μακεδονικού Αγώνα (έως το 1905), οι περισσότεροι απ’ τους Μακεδονομάχους οπλαρχηγούς και οπλίτες, που έδρασαν στην περιοχή τής Καστοριάς. Αρκετοί απ’ αυτούς τους ήρωες περιγράφουν λεπτομερώς και με πολύ επαινετικά λόγια, στ’ απομνημονεύματα και τις ενθυμήσεις τους, την ηρωική μορφή και την εθνική δράση του Αρχιμανδρίτη Άνθιμου.

Μνημείο του Άνθιμου στο Μοναστήρι του.

Όπως ήταν επόμενο, η εν λόγω πατριωτική δράση του Ηγουμένου Άνθιμου και της συνοδείας του ενόχλησε υπερβολικά τους Βούλγαρους Κομιτατζήδες της περιοχής, οι οποίοι μένεα πνέοντες εναντίον τους, περικύκλωσαν το βράδυ της 8ης Μαρτίου 1905 το υπόψη μοναστήρι, το λεηλάτησαν άγρια, φόνευσαν με φριχτά βασανιστήρια τον Αρχιμανδρίτη Άνθιμο και τον Καστοριανό Μοναχό Δαμιανό Χ. Τόσκο, και τέλος, κατέκαψαν και κατέστρεψαν το ναό και όλα τα λοιπά κτίσματά του (κελιά, αποθήκες κ.λ.π.). Απ’ τη φοβερή καταστροφή σώθηκε μόνο μία αργυρά λειψανοθήκη με οστά του αγίου Νικολάου και άλλων αγίων, η οποία βρίσκεται σήμερα στο μοναστήρι του Αγίου Νικολάου Τσιριλόβου Καστοριάς.

Εκατό χρόνια, περίπου, μετά το μαρτυρικό θάνατο του Αρχιμανδρίτη Άνθιμου Γιοβανόπουλου, στις 15 Οκτωβρίου 2004, ο τότε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών κυρός Χριστόδουλος τέλεσε το μνημόσυνό του στη Μονή Αγίου Νικολάου Κορομηλιάς και προέβη στ’ αποκαλυπτήρια της προτομής του στο γενέθλιο χωριό του, το ηρωικό Κωσταράζι Καστοριάς.

Το ερειπωμένο σχολείο του Κωσταραζίου

Ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος
εμπρός στο μνημείο του Άνθιμου.

Οι συγγενείς του Άνθιμου, Τέλης και Γεωργία.

Απόγονοι Μακεδονομάχων
στο μνημείο του Άνθιμου

Ο συγγενής του Άνθιμου Γιώργος Αλεξίου.