Τα τρία εξωκκλήσια του Αποστόλου Θωμά στο βουνό Σαρακίνα της Καστοριάς.

   

Ο εξοχικός ναός του Αγίου Θωμά σε βουνοκορφή
της Σαρακίνας περιοχής Κωσταραζίου.
Η φωτογραφία ελήφθη από Ιστολόγιο Κωσταραζίου. 

"ότι εώρακάς με, πεπίστευκας, μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες". (Ιωάν. 20,26). 

 Το ασβεστολιθικό βουνό Σαρακίνα (υψ. 1.386 μ.) βρίσκεται πολύ κοντά στην πόλη της Καστοριάς, στη νοτιοανατολική πλευρά της λίμνης της. Επάνω στο εν λόγω βουνό, - στις βραχώδεις κορυφές του, στις απότομες πλαγιές και στις βαθιές χαράδρες του - , υπήρχαν κατά τη βυζαντινή εποχή, ευάριθμες ιερές μονές, μερικές σκήτες και πολλά ασκηταριά.

Το βουνό Σαρακίνα, όπως φαίνεται
 από την πόλη Καστοριά.

 Σήμερα επί της Σαρακίνας βρίσκονται αρκετά εξωκκλήσια, εκ των οποίων τα τρία είναι αφιερωμένα στον άγιο Απόστολο Θωμά! Το πρώτο απ΄ αυτά τα εξωκκλήσια βρίσκεται στο κέντρο περίπου της εδαφικής έκτασης του υπόψη βουνού και ανήκει στην εκκλησιαστική ενορία της Κορησού. Το δεύτερο είναι κτισμένο ανατολικώς του οικισμού Κωσταραζίου, ενώ το τρίτο βρίσκεται δυτικώς του Βογατσικού.

Η αφιέρωση των τριών θεματικών ναών στον άγιο Θωμά απ' τους κατοίκους των αναφερόμενων ισάριθμων γειτονικών χωριών της Σαρακίνας, φανερώνει τον μεγάλο σεβασμό που έχουν σήμερα οι ευσεβείς κάτοικοί τους προς τον εν λόγω Άπόστολο του Χριστού, υποδηλώνει δε ταυτοχρόνως, ότι τον ανάλογο σεβασμό είχαν κατά τους βυζαντινούς χρόνους και οι Μοναχοί και Ασκητές του βουνού Σαρακίνα προς τον ίδιο άγιο.

Απολυτίκιον Αποστόλου Θωμά.

Ήχος δ΄.

Ως θείος Απόστολος, θεολογίας κρουνούς,

ενθέως εξήντλησας, εκ λογχονύκτου πλευράς,

Χριστού του Θεού ημών.

Όθεν της ευσέβειας, κατασπείρας τον λόγον,

έλαμψας εν Ινδία, ως ακτίς ουρανία,

Θωμά των Αποστόλων, το θείον αγλάισμα.

   

Ο ναΐσκος του Αγίου Θωμά
στη Σαρακίνα περιοχής Κορησού.

Βλέπε:

1. Για τον άγιο απόστολο Θωμά:
   http://www.saint.gr/373/saint.aspx

2. Για το ναΐσκο του Αγίου Θωμά στη Σαρακίνα Κορησού:

http://fos-kastoria.blogspot.com/2012/06/17.html

3. Για το εξωκκλησι του Αγίου Δονάτου στη Σαρακίνα:
   http://fos-kastoria.blogspot.com/2014/01/blog-post_21.html
4. Για το Μοναχισμό των βυζαντινών χρόνων στο βουνό Σαρακίνα.
   http://fos-kastoria.blogspot.com/2018/08/6.html

Γιώργος Τ. Αλεξίου

Ο απόστολος Θωμάς "θέτει τον
δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων"

Ο ναός του Αγίου Θωμά
στη Σαρακίνα περιοχής Βογατσικού.
Η φωτογραφία ελήφθη από τους
Χρίστο - Κατερίνα Βαενά - Αποστολίδου.

Εικόνα του αγίου Θωμά
στον ομώνυμο ναό του Βογατσικού.

Το τέμπλο του ναού Αγίου Θωμά, Βογατσικού.

Εικόνα του αποστόλου Θωμά
στο ναό αγίων Αναργύρων Βογατσικού.

Το όμορφο Βογατσικό. Άποψή του
απ΄ τον εξοχικό  ναό Αγίου Θωμά.

Μεταλλικός Σταυρός στημένος
μπροστά στο ναό του Αγίου Θωμά Κωσταραζίου.

“Σάββατο του Λαζάρου”, η μόνη ημέρα τέλεσης Πασχαλινής Θείας Λειτουργίας εκτός Κυριακής!

Η ανάστασις του αγίου Λαζάρου.

Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός με το μέγα θαύμα της Ανάστασης του Λαζάρου που εποίησε συμπραγμάτωσε και τ' ακόλουθα θαυμαστά:

1) Φανέρωσε στον κόσμο, ότι Αυτός είναι ο νικητής του θανάτου, ότι ο Ίδιος είναι η Ανάσταση και η Ζωή.

2) Προανήγγειλε στους μαθητές Του και τη δική Του ανάσταση κατά την Κυριακή του Πάσχα.

3) Ανήγγειλε στον κόσμο και την ανάσταση όλων των “χριστοποιημένων” ανθρώπων μαζί με το σώμα τους κατά την τελευταία κρίση.

Όλα τα προαναφερόμενα σωτήρια ενεργήματα του Ιησού Χριστού παρουσιάζονται επιτυχώς και συνοπτικά στα παρακάτω παρατιθέμενα τρία αντίστοιχά τους τροπάρια:

α) “Ζωή υπάρχων Κύριε και φως αληθινόν, Λάζαρον νεκρόν φωνήσας ανέστησας, ως δυνατός γαρ πάσιν έδειξας, ότι Θεός ζώντων, και των νεκρών υπάρχεις” (Τροπάριον ε' ωδής Αποδείπνου).

β) Κύριε, πιστώσαι θέλων τους μαθητάς σου, την εκ νεκρών σου έγερσιν, εν τω μνήματι Λαζάρου παραγέγοναςκαι φωνήσαντός σου τούτον, ο Άδης εσκυλεύθη και απέλυσε τον τετραήμερον”. (Στιχηρόν Ιδιόμελον Εσπερινού).

γ) Κύριε, η φωνή σου κατέλυσε του Άδου τα βασίλεια, και ο λόγος της εξουσίας σου ήγειρεν εκ του τάφου τετραήμερον, και γέγονεν ο Λάζαρος, της παλλιγγενεσίας προοίμιον σωτήριον” (Στιχηρόν Ιδιόμελον Εσπερινού).

Η Ανάστασις του Χριστού.
Η εις (τα βάθη του) Άδου κάθοδος.

Η Αγία Εκκλησία μας, έχοντας και λαμβάνοντας υπόψη τη θαυμαστή σχέση και την ανάλογη “σύμπτωση” που υπάρχει μεταξύ της Ανάστασης του Λαζάρου και της Ανάστασης του Χριστού, καθώς και τις προαναφερόμενες αλήθειες της πίστεώς μας, αναγνώρισε τη μεγάλη σημασία που έχει η εορτή της Ανάστασης του Λαζάρου στη λειτουργική ζωή του λογικού ποιμνίου της και γι' αυτό όρισε να τελείται η Πασχαλινή (Κυριακάτικη) Θεία Λειτουργία μόνο μία ημέρα εκτός Κυριακής, κατά το ευλογημένο Σάββατο του Λαζάρου!

Απολυτίκιον του Λαζάρου. Ήχος α΄.

Την κοινήν Ανάστασιν προ του σου πάθους πιστούμενος, εκ νεκρών ήγειρας τον Λάζαρον Χριστέ ο Θεός, όθεν και ημείς ως οι παίδες, τα της νίκης σύμβολα φέροντες, σοι τω νικητή του θανάτου βοώμεν, Ωσσανά εν τοις υψίστοις, ευλογημένος ο ερχόμενος, εν ονόμτι Κυρίου.

Ο περικαλλής ναός του Αγίου Λαζάρου
στο εκκλησιαστικό Γηροκομείο Καστοριάς.

Παράφραση του Απολυτίκιου.

Θέλοντας Χριστέ και Θεέ μας να δείξεις, προ της σταυρικής Σου Θυσίας, ότι είναι βέβαιο πράγμα η ανάσταση όλων των νεκρών, ανέστησες εκ νεκρών τον Λάζαρον. Για τούτο και εμείς, μιμούμενοι τα παιδιά που σε υποδέχτηκαν κατά την είσοδό Σου στην Ιερουσαλήμ, κρατούμε στα χέρια μας τα σύμβολα της νίκης, τα βάια και βοώμε προς Εσένα, τον νικητή του θανάτου: Βοήθησέ μας και σώσε μας, Συ που ως Θεός κατοικείς στα ύψιστα μέρη του ουρανού, ας είσαι ευλογημένος Συ, που έρχεσαι απεσταλμένος από τον Κύριο.

(Η απόδοση του Τροπαρίου στη Νεοελληνική ελήφθη απ' το διαδίκτυο).

Σημείωση.

Η Καστοριά τιμάει ιδιαίτερα τον άγιο Λάζαρο. Στην πόλη υπάρχει ένας περικαλλής ναός επ' ονόματί του, στον οποίον τελείται πολύ συχνά η Θεία Λειτουργία, παρουσία πολλών ευσεβών και φιλέορτων κατοίκων της.

Γιώργος Τ. Αλεξίου.

Ο Μητροπολίτης Καστοριάς κ.κ. Σεραφείμ
τελών τη Θεία Λειτουργία στο ναό του Αγίου Λαζάρου.

Έξοχη παράσταση της Δευτέρας Παρουσίας
στο ναό Παναγίας Ελεούσας Καστοριάς.
(Προσκυνητάριο Αγίων Τόπων, έτ. 1835).

Τάφοι ηρώων στο Στρατιωτικό Νεκροταφείο Νεστορίου.
"Προσδοκώ Ανάστασιν νεκρών και ζωήν του μέλλοντος αιώνος".

Η Ανάσταση του Τετραήμερου Λαζάρου.
Παράσταση Δυτικής τέχνης.

Άποψη του ναού Αγίου Λαζάρου Καστοριάς.

Ο άγιος Λάζαρος. Εικόνα του
στον ομώνυμο ναό της Καστοριάς.

Η επιτυχία συνεχίζεται! 250.000 οι αναγνώστες του Ιστολογίου (blog) “Φως της Καστοριάς” έως την 12 Απριλίου 2019.

Το εκφραστικό σήμα του Ιστολογίου
 "Φως της Καστοριάς"

Το παρόν Ιστολόγιο (blog) που φέρει την ονομασία “Φως της Καστοριάς” (Δ/νση: http://fos-kastoria.blogspot.gr/) και που έχει ως χαρακτηριστικό του σήμα τον Δικέφαλο και σταφυλοφόρο αετό, είναι μία ηλεκτρονική πολιτιστική επιθεώρηση, που δημιουργήθηκε και “ανέβηκε” στο Διαδίκτυο από τον Καστοριανό δάσκαλο Γιώργο Τ. Αλεξίου την 1η Αυγούστου 2011. Από την ημερομηνία αυτή κι έως την 12 Απριλίου 2019, αναρτήθηκαν στον πίνακα καταχωρήσεων τού εν λόγω Ιστολογίου 487 σύντομα κείμενα ποικίλου περιεχομένου, μαζί με τις συνοδευτικές τους εικόνες και φωτογραφίες. Τα κείμενα αυτά τα ανέγνωσαν έως την 12η Απριλίου 2019 διακόσιες πενήντα χιλιάδες (250.000) “επισκέπτες” του υπόψη Ιστολογίου, καθώς και μεγάλος αριθμός άλλων ατόμων που τα είδαν αναδημοσιευμένα σε έτερα Ιστολόγια.

Κλείνοντας την αναφορά στο σημαντικό αριθμό των 250.000 επισκεπτών του εν λόγω Ιστολογίου σημειώνουμε, ότι αυτό διαδέχτηκε επιτυχώς την ομώνυμη και ομόσημή του ηλεκτρονική τηλεφημερίδα, η οποία “έτρεξε” στο διαδίκτυο από τον Μάιο του έτους 2009 έως και τον Ιούλιο του 2011. Σημειώνουμε επίσης, ότι ο επιλεγμένος Δικέφαλος και βοτρυοφόρος αετός του σήματος αυτών αποτελεί αντιγραφή και σχεδιαστική απόδοση των ξυλόγλυπτων αετών που διακοσμούν το επιχρυσωμένο τέμπλο (17^ος - 18^ος αιών) του βυζαντινού ναού Αγίου Νικολάου της Αρχόντισσας Θεολογίνας, Καστοριάς. Η επιλογή αυτή έγινε διότι, ο μεν Δικέφαλος αετός εκφράζει παραστατικά τη βυζαντινή πολιτιστική κληρονομιά της Καστοριάς, οι δε βότρυές του (: τσαμπιά σταφυλής) αποδίδουν συμβολικά τον οίνον της Θείας Ευχαριστίας και γενικότερα τη χριστιανική πίστη των ευσεβών κατοίκων της, δηλαδή σηματοδοτούν τα σημαντικά θέματα που πραγματεύεται κυρίως στα αναρτημένα κείμενά του και το Ιστολόγιο “Φως της Καστοριάς”.

Γιώργος Τ. Αλεξίου

Ο Δικέφαλος και βοτρυοφόρος αετός
σε τέμπλο ναού της Καστοριάς
 (17ος - 18ος αιών).

Ο συντάκτης του Ιστολογίου
δάσκαλος Γεώργιος Τ. Αλεξίου
δίπλα σε εικόνα τού Κυρίου μας
Ιησού Χριστού ευλογούντος.

Το σήμα των εκδόσεων βιβλίων
του Γιώργου Τ. Αλεξίου.

Το ομοιότιτλο Ιστολόγιο "Φως Φαναρίου"
του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως
(http://fanarion.blogspot.gr/).

Η Παναγία ως “κόχλος η τον θείον μαργαρίτην, προαγαγούσα”, σε δύο τοιχογραφίες βυζαντινών ναών της Καστοριάς.

Τοιχογραφία της Παναγίας με το συμβολικό κογχύλι
στο ναό Αγίου Νικολάου του Τζώτζα, Καστοριάς
(α' μισό του 14ου αι.). Η φωτογραφία
ελήφθη απ' το παρακάτω βιβλίο.

Ο Ακάθιστος Ύμνος είναι μία μεγαλόπνοη ποιητική σύνθεση ενός θεόπνευστου υμνογράφου του 6ου αιώνα, που απαρτίζεται από ένα σύνολο εξαίσιων χαιρετισμών κι ευχαριστιών προς την Παναγία μας. Στο έμμετρο κείμενό του υπάρχουν πάμπολλα καλολογικά στοιχεία, όπως, παρομοιώσεις, μεταφορές, αντιθέσεις κ.ά. που δικαίως προκαλούν το ενδιαφέρον και το θαυμασμό όλων των Χριστιανών. Στις εν λόγω παρομοιώσεις περιλαμβάνεται και μία, η οποία παρουσιάζει συμβολικά την Παναγία ως ένα πολύτιμο κογχύλι πορφύρας, που περικλείει στο εσωτερικό του τον μόνο πνευματικό μαργαρίτη, δηλαδή τον Ιησού Χριστό.

Τα δύο τροπάρια του Ακαθίστου Ύμνου, τα οποία παρομοιάζουν τη Θεοτόκο με νοητό κογχύλι πορφύρας, που έχει εντός του τον πολύτιμο μαργαρίτη Χριστό, παρατίθενται ακολούθως μαζί με τη νεοελληνική απόδοσή τους:

1) Ωδή δ΄. Τροπάριον.

Ουρανών υψηλοτέρα, χαίρε, γης το θεμέλιον,

εν τη ση νηδύι, Άχραντε, ακόπως βαστάσασα,

χαίρε κογχύλη πορφύραν, θείαν βάψασα

εξ αιμάτων σου τω βασιλεί των Δυνάμεων.

Νεοελληνική απόδοση τροπαρίου.

Ουρανών υψηλοτέρα, χαίρε μέσα στη μήτρα σου,

της γης το θεμέλιο, βάσταξες χωρίς κόπο, Αμόλυντη,

χαίρε κογχύλι πορφύρας, θείας που έβαψες

στα αίματά σου, τον βασιλιά των Δυνάμεων.

2) Ωδή ε΄. Τροπάριον

Ευρύχωρον σκήνωμα του Λόγου, χαίρε, άχραντε,

κόχλος η τον θείον μαργαρίτην,

προαγαγούσα, χαίρε, Πανθαύμαστε,

πάντων προς Θεόν καταλλαγή των μακαριζόντων σε,

Θεοτόκε, εκάστοτε.

Νεοελληνική απόδοση τροπαρίου.

Ευρύχωρο μέγαρο Σοφίας, χαίρε, πάναγνη.

Όστρακο που θείον μαργαρίτην,

τον μεγαλώνεις, χαίρε Πανθαύμαστε.

Όλων η συμφιλίωση προς Θεόν, όσων Σε δοξάζουνε,

Θεοτόκε, συχνότατα.

Ο ναός του Αγίου Νικολάου του Τζώτζα,
Καστοριάς, α' μισό του 14ου αιώνα.

   Η προαναφερόμενη ποιητική παρομοίωση της Παναγίας με το κογχύλι πορφύρα και η συναφής παρομοίωση του Χριστού με τον πολύτιμο μαργαρίτη, ενέπνευσαν τους θεολόγους αγιογράφους του Βυζαντίου να επινοήσουν και να ιστορήσουν ανάλογες παραστάσεις σε φορητές εικόνες και τοιχογραφίες. Δύο τέτοιες τοιχογραφίες, που χρονολογούνται στον 14ο αιώνα, βρίσκονται και κοσμούν την κεντρική κόγχη του Αγίου Βήματος δύο βυζαντινών ναών της Καστοριάς, του Αγίου Νικολάου του Τζώτζα και του Αγίου Αλυπίου ενορίας Οικονόμου. Στις τοιχογραφίες αυτές παρουσιάζεται η Θεοτόκος σε προτομή ως Πλατυτέρα των Ουρανών, έχουσα στο στέρνο της ένα συμβολικό ανοιχτό κογχύλι, εντός του οποίου εικονίζεται ο Ιησούς Χριστός ως τριετές παιδίον.

Κλείνοντας τη γενική παρουσίαση των δύο τοιχογραφιών της Παναγίας, που βρίσκονται σε ναούς της Καστοριάς κι έχουν στην όψη τους ζωγραφισμένο ένα συμβολικό κογχύλι, σημειώνουμε εμφαντικά, ότι πρόκειται για δύο υπέροχες και πολυσήμαντες απεικονίσεις, που ευλόγως συγκινούν τους πιστούς που τις βλέπουν και τις προσκυνούν.

Σημειώσεις:

1. Η απόδοση στη Νεοελληνική των δύο παρατιθέμενων τροπαρίων του Ακαθίστου Ύμνου έγινε από τον Αρχιμανδρίτη π. Μελέτιο Ανετάκη.
2. Μερικοί μελετητές των βυζαντινών μνημείων της Καστοριάς έχουν την άποψη, ότι το αντικείμενο που είναι ζωγραφισμένο επί του στέρνου της Παναγίας, στις εν λόγω δύο τοιχογραφίες, και που περιγράφεται εδώ ως κογχύλι, είναι  μάλλον  ένα σχηματοποιημένο άνθος.

Γιώργος Τ. Αλεξίου. 

Η Πλατυτέρα με το κογχύλι
στο ναό Αγίου Νικολάου του Τζώτζα (σχεδ. Γ.Τ.Α.)

Κογχύλι με μαργαριτάρι.
Η φωτογραφία ελήφθη απ' το διαδίκτυο.

Βιβλίο αναφερόμενο στο ναό
Αγίου Νικολάου του Τζώτζα.

Η Παναγία με το συμβολικό κογχύλι
στο ναό Αγίου Αλυπίου ενορίας Οικονόμου
Καστοριάς (β' μισό 14ου αιώνα).
Η φωτογραφία ελήφθη απ' το
παρακάτω βιβλίο.

Ο ναός του Αγίου Αλυπίου ενορίας Οικονόμου
Καστοριάς (β' μισό 14ου αιώνα).

Βιβλίο για το ναό αγίου Αλυπίου
ενορίας Οικονόμου Καστοριάς.

Ο εξοχικός ναός του Αγίου Νικολάου στο Άργος Ορεστικό.

Ο εξοχικός ναός του Αγίου Νικολάου
στο Άργος Ορεστικό Καστοριάς.

Στην κορυφή ενός μικρού λόφου, που βρίσκεται πλησίον του οικισμού Άργους Ορεστικού και πολύ κοντά στο δυτικό άκρο της άνω γέφυρας του ποταμού Αλιάκμονα, υπάρχει ένας πανέμορφος εξοχικός ναός που είναι αφιερωμένος στον άγιο Νικόλαο. Ο ναός αυτός οικοδομήθηκε περί το έτος 1968 στη θέση ενός παλαιότερου ναΐσκου, που είχε “καταπονηθεί” από τον πανδαμάτορα χρόνο.

Η τοποθεσία του ναού αυτού είναι ωραιότατη και αγναντερή. Απ' εκεί υπάρχει καταπληκτική θέα προς το δυτικό οροπέδιο της Ορεστίδας και τα ψηλά βουνά που το περιβάλλουν, καθώς και προς το μαιανδρική κοίτη του Αλιάκμονα και την κατάφυτη κοιλάδα του. Εκ του λόγου τούτου, οι φιλόκαλοι κι ευσεβείς κάτοικοι του Άργους Ορεστικού επισκέπτονται συχνά τον εξεταζόμενο ναό, προσεύχονται εντός του και παρατηρούν και απολαμβάνουν τη φυσική ομορφιά της περιοχής του.

Η νότια όψη του ναού  Αγίου Νικολάου.

 Στον περιβάλλοντα χώρο του αναφερόμενου εξοχικού ναού, και πιο συγκεκριμένα στη μεσημβρινή πλευρά του, υπήρχαν έως τη δεκαετία του 1970 αρκετά ερείπια κτισμάτων. Τα κτίσματα αυτά, σύμφωνα με τα λεγόμενα παλαιών κατοίκων του Άργους, ήταν κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή εποχή τα κελιά μιας μικρής μονής που είχε ως καθολικό της τον εκεί προϋπάρχοντα ναό του Αγίου Νικολάου. Σήμερα, απ΄ τα εν λόγω ερείπια έχουν μείνει ελάχιστα στο νότιο άκρο του χώρου τους.

Κλείνοντας τη σύντομη εξέταση και παρουσίαση του θεματικού ναού σημειώνουμε επιλογικά και τα εξής. Περί το τέλος της δεκαετίας του 1960, ο μακαριστός πλέον Αρχιμανδρίτης Θεόκλητος Λέτσος απ' την Νεστάνη Αρκαδίας, που διηύθυνε τότε επιτυχώς το Εκκλησιαστικό Οικοτροφείο “Ο Μέγας Βασίλειος” του Άργους Ορεστικού, τελούσε συχνά τον Εσπερινό εκεί, σ΄αυτόν τον εξωαστικό ναό, μαζί με τους μαθητές – τρόφιμους του υπόψη Οικοτροφείου. Ας είναι αιωνία η μνήμη του.

Απολυτίκιον αγίου Νικολάου. Ήχος δ’.

Κανόνα πίστεως, και εικόνα πραότητος, εγκρατείας διδάσκαλον, ανέδειξε σε τη ποίμνη σου, η των πραγμάτων αλήθεια δια τούτο εκτήσω τη ταπεινώσει τα υψηλά, τη πτωχεία τα πλούσια. Πάτερ Ιεράρχα Νικόλαε, πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών.

Ερμηνεία του Απολυτίκιου.

Άγιε Νικόλαε, ήσουν στ’ αλήθεια πρότυπο ανθρώπου πίστεως, υπόδειγμα πραότητος, διδάσκαλος εγκράτειας. (Ως τέτοιον) σε ανέδειξαν στο ποίμνιό σου οι ορθές πράξεις και η σωστή συμπεριφορά σου. Κατ' αυτόν τον τρόπο απέκτησες με την ταπείνωσή σου τα υψηλά, με τη θεληματική σου φτώχεια τα πλούσια. Σε παρακαλούμε, λοιπόν, κι εμείς, Πατέρα μας Άγιε Ιεράρχη Νικόλαε, να δέεσαι στον Χριστόν να σωθούν οι ψυχές μας.

(Γιώργος Τ. Αλεξίου)

Ο Γιώργος Τ. Αλεξίου, τέως δάσκαλος σχολείων
Άργους Ορεστικού, στο ναό του Αγίου Νικολάου.
26 Μαρτίου 2019.

Η κρήνη στο προαύλιο του ναού.

Το φρέαρ (πηγάδι) του εξεταζόμενου ναού.
Στο βάθος διακρίνονται οικίες του Άργους Ορεστικού.

Η Παιδική Χαρά
στον περιβάλλοντα χώρο του Άι-Νικόλα.

Ερείπια κελιών μονής (;)
έξω απ' το ναό  του αγίου Νικολάου.