Πέμπτη 31 Ιουλίου 2014

Ιερό λείψανο του αγίου Σπυρίδωνος στην Καστοριά, από την 6η έως και την 8η Αυγούστου 2014.

Ο άγιος Σπυρίδων
Η μνήμη του αγίου Νικάνορος του θαυματουργού, της Ζάβορδας, που είναι ο θερμός προστάτης και βοηθός όλων των Δυτικομακεδόνων, ορίστηκε κι εορτάζεται από την Αγία μας Εκκλησία κάθε χρόνο στις 6 Αυγούστου. Την ημέρα αυτή στην Καστοριά εορτάζει και πανηγυρίζει ο λαμπρός ιερός ναός του αγίου Νικάνορος, που ανεγέρθηκε (θεμελιώθηκε) το έτος 1997 στη συνοικία Χλόη της πόλης.
Η ιερά Μητρόπολη Καστοριάς, στα πλαίσια της εφετινής εορτής του αγίου Νικάνορος (έτ. 2014) και της ταυτόχρονης πανηγύρεως τού προαναφερόμενου ομώνυμού του καστοριανού ναού διοργάνωσε και θα πραγματοποιήσει σημαντικές λατρευτικές εκδηλώσεις. Στις εκδηλώσεις αυτές περιλαμβάνεται και η θεάρεστη μεταφορά από την Κέρκυρα στην Καστοριά και η ευλογημένη παραμονή σ’ αυτήν επί ένα τριήμερο του ιερού λειψάνου της τιμίας χειρός του αγίου Σπυρίδωνος.
Σημειωτέον ότι οι ευσεβείς κάτοικοι της Καστοριάς και της περιφέρειάς της αγαπούν και τιμούν ιδιαίτερα τον άγιο Σπυρίδωνα. Επ’ ονόματί του υπάρχει στην πόλη τους ένας αξιόλογος ναός της μεταβυζαντινής εποχής με την ανάλογη λατρευτική εικόνα, ενώ σε πολλούς ναούς αυτής και της επαρχίας της σώζονται ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες και φορητές εικόνες τού εν λόγω αγίου.
Ακολούθως παρουσιάζεται η σχετική Ανακοίνωση της Ιεράς Μητρόπολης Καστοριάς:

Σπάνια εικόνα με θέμα το τίμιο λείψανο
του αγίου Σπυρίδωνος. 18ος αιών.
 Βρίσκεται στην πόλη Μοναστήρι
των Σκοπίων.
Εορτασμοί του Αγίου Νικάνορος - Το Λείψανο του Αγίου Σπυρίδωνος στην Καστοριά.
Τη μνήμη του Αγίου Νικάνορος του θαυματουργού θα εορτάσει η Ιερά Μητρόπολη Καστορίας στις 6 & 7 Αυγούστου 2014, στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικάνορος Καστοριάς.
Φέτος την Ιερά Πανήγυρη θα λαμπρύνει η παρουσία του Ιερού Λειψάνου της τιμίας χειρός του Αγίου Σπυρίδωνος από την Κέρκυρα, το οποίο θα κομίσει στην Ιερά Μητρόπολη Καστορίας, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ.κ. Νεκτάριος.
Συγκεκριμένα οι εορταστικές εκδηλώσεις προς τιμήν του Αγίου Νικάνορος έχουν ως εξής :
Τετάρτη 6 Αυγούστου 2014 και ώρα 7.00 μ.μ.
Υποδοχή του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Σπυρίδωνος του θαυματουργού εκ Κερκύρας στα προπύλαια του Ιερού Ναού Αγίου Νικάνορος – Χλόης και εν συνεχεία Μέγας Πανηγυρικός Πολυαρχιερατικός Εσπερινός, χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ.κ. Κοσμά και συγχοροστατούντων των Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτών Κερκύρας κ.κ. Νεκταρίου και Καστορίας κ.κ. Σεραφείμ. Θα ακολουθήσει η λιτάνευση της Ιεράς Εικόνος του Αγίου Νικάνορος και των Ιερών Λειψάνων των Αγίων Σπυρίδωνος και Νικάνορος των θαυματουργών στους πέριξ του Ιερού Ναού δρόμους.
Ναός Αγίου Σπυρίδωνος Καστοριάς.
Το υπέροχο ξυλόγλυπτο τέμπλο του
.
Πέμπτη 7 Αυγούστου 2014 και ώρα 7.00 π.μ.
Όρθρος και Πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κερκύρας κ.κ. Νεκταρίου και συλλειτουργούντων του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ.κ. Κοσμά και του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ.κ. Σεραφείμ.
Παρασκευή 8 Αυγούστου 2014 και ώρα 8.00 μ.μ.
Ιερά Αγρυπνία προς τιμήν του Αγίου Σπυρίδωνος εκ Κερκύρας του θαυματουργού με την παρουσία του Ιερού Λειψάνου του Αγίου.

Να σημειώσουμε ότι το Ιερό Λείψανο του Αγίου Σπυρίδωνος θα βρίσκεται προς προσκύνηση στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικάνορος από το απόγευμα της Τετάρτης 6 Αυγούστου μέχρι το βράδυ της Παρασκευής 8 Αυγούστου 2014. Ο Ιερός Ναός θα παραμένει ανοιχτός όλη την ημέρα.
Η λατρευτική εικόνα του αγίου Σπυρίδωνος
στον ομώνυμο ναό πόλης Καστοριάς
.



Ο λαμπρός ναός του Αγίου Νικάνορος
στη συνοικία Χλόη Καστοριάς.



Το Ενθύμιο των εγκαινίων του ιερού ναού
Αγίου Νικάνορος Χλόης Καστοριάς.



Οι άγιοι ιεράρχες Κύριλλος και Σπυρίδων
σε τοιχογραφία του ναού  Αγίου Αθανασίου
 Γέρμα Καστοριάς. 17ος αιών;


Ο ιερός ναός του Αγίου Σπυρίδωνος
στο Μελισσότοπο Καστοριάς. 



Η λατρευτική εικόνα του αγίου
Σπυρίδωνος στον ομώνυμο ναό
του Μελισσοτόπου.


Ο άγιος Σπυρίδων μεταξύ των έφιππων
αγίων Μηνά και Δημητρίου.
Εικόνα στο Μελισσότοπο Καστοριάς.

Τετάρτη 30 Ιουλίου 2014

«Ένα Ταξίδι στα Ιεροσόλυμα». Επιστολή αγίου Γρηγορίου Νύσσης (+396). Οι σχετικές εμπειρίες και οι ανάλογες απόψεις και συμβουλές του Αγίου.

Ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης.

Η παρουσιαζόμενη επιστολή του αγίου Γρηγορίου Νύσσης με θέμα «Ένα Ταξίδι στα Ιεροσόλυμα» είναι πολύ σημαντική και θα πρέπει να την έχουν και να την λαμβάνουν υπόψη τους όλοι όσοι σκέφτονται να διοργανώσουν και να πραγματοποιήσουν «προσκυνηματικές εκδρομές» στους Αγίους Τόπους. Στην παρούσα Ιστοσελίδα καταγράφεται πρώτα το συμπέρασμα τής αναφερόμενης Επιστολής του Αγίου Γρηγορίου Νύσσης και ακολούθως σημειώνεται η ηλεκτρονική διεύθυνση του εξαίρετου Ιστολογίου (blog) «Άπαντα Ορθοδοξίας», όπου παρατίθεται ολόκληρη η Επιστολή σε άριστη Νεοελληνική παράφραση.
1)         Το συμπέρασμα από την Επιστολή του αγίου Γρηγορίου Νύσσης:
«….Συνεπώς «όσοι σεβόσαστε τον Κύριο, να τον δοξολογείτε σε όποιο μέρος κι αν κατοικείτε» (Ψαλ. 21,24). Γιατί ή προσέγγιση του Θεού δεν γίνεται με την τοπική μετακίνηση, αλλά όπου κι αν βρίσκεσαι, θα σε επισκεφθεί ό Θεός, αρκεί να βρει το κατάλυμα της ψυχής σου τέτοιο, ώστε «να κατοικήσει μέσα σου ό Κύριος και να περιπατήσει μέσα σου» ("Εξοδ. 20,24).
Αν όμως έχεις τον εσωτερικό σου κόσμο γεμάτο από ακάθαρτους λογισμούς, ακόμη κι αν φθάσεις στο Γολγοθά, ακόμη κι αν ανεβείς στο Όρος των Ελαιών, ακόμη κι αν βρεθείς κάτω από τον Τάφο της Αναστάσεως, θα απέχεις τόσο πολύ από το να δεχθείς μέσα σου το Χριστό, όσο κι εκείνοι πού δεν έκαμαν την πρώτη ομολογία, δηλαδή οι άπιστοι.
Βιβλίο, στο οποίο παρουσιάζεται
και σχολιάζεται η θεματική  Επιστολή.

Συμβούλεψε, λοιπόν, αγαπητέ, τούς αδελφούς, «να αποδημούν από το σώμα προς τον Κύριο» (Β' Κορ. 5,8) κι όχι από την Καππαδοκία προς την Παλαιστίνη. Κι αν προβάλει κανείς το λόγο του Κυρίου, με τον όποιο έδωκε εντολή στους μαθητές, να μην απομακρυνθούν από τα Ιεροσόλυμα, ας σκεφθεί αυτό πού έχει λεχθεί. Επειδή δηλαδή δεν είχε γίνει ακόμη ή επιφοίτηση και ή διανομή της χάρης του Αγίου Πνεύματος στους Αποστόλους, ό Κύριος έδωκε σ' αυτούς την εντολή να παραμένουν στο ίδιο μέρος, «μέχρι πού να ενδυθούν την εξ ύψους δύναμη» (Πραξ. 1,4).
Κι αν αυτό πού έγινε στην αρχή, γινόταν μέχρι τώρα, κι αν το Άγιο Πνεύμα μοίραζε στον καθένα με τη μορφή του πυρός τα χαρίσματα, θα έπρεπε να έμεναν όλοι σ' εκείνη την περιοχή, όπου γίνεται ή διανομή του δώρου. Αν όμως «το Άγιο Πνεύμα πνέει και μεταβαίνει όπου θέλει» (Ίωάν. 3,8), τότε κι εκείνοι πού εδώ πιστεύουν, γίνονται μέτοχοι της δωρεάς, ανάλογα με την πίστη τους κι όχι εξαιτίας της μετάβασης τους στα Ιεροσόλυμα».

2)         Η Ηλεκτρονική διεύθυνση όπου παρουσιάζεται η θεματική Επιστολή:
http://apantaortodoxias.blogspot.gr/2013/10/blog-post_842.html

Γ.Τ.Α.

Προσκυνητάριο Αγίων Τόπων στον ναό
Αγίου Ανδρέα Ντολτσού, Καστοριάς.



Προσκυνητάριο Αγίων Τόπων στον
ενοριακό ναό Μακροχωρίου Καστοριάς.


Ο Καστοριανός δάσκαλος Γιώργος Τ. Αλεξίου
στις υπόσκαπτες εκκλησίες  περιοχής Νύσσης.
7 Ιουλίου 1988.


Προσκυνητάριο της Αγίας Γης
στο ναό Αγίου Ευσταθίου Μελά Καστοριάς.

Δευτέρα 28 Ιουλίου 2014

Λαϊκό ιστόρημα της Καστοριάς: Το αποκαλυπτικό όραμα ενός ταπεινού βοσκού

Άνθρωπος υποχείριο του διαβόλου.
Τοιχογραφία στον Άγιο Αθανάσιο Μελισσοτόπου
Καστοριάς. 19ος αιών.
 “Άνθρωπος διαβολεμένος,
  γάιδαρος σαμαρωμένος”
     Λαϊκή παροιμία.

Μια φορά κι έναν καιρό ζούσε σε κάποιο βουνό ένας ταπεινός βοσκός, ο οποίος είχε μοναδική του περιουσία και αποκλειστική του συντροφιά τα λίγα πρόβατα που του είχαν αφήσει ως κληρονομιά οι φτωχοί κτηνοτρόφοι γονείς του. Ο βοσκός αυτός σπανίως κατέβαινε στο χωριό του και πιο σπάνια συναντούσε άλλους ανθρώπους και γι’ αυτό είχε παραμείνει ανέγγιχτος, αλώβητος και ανεπηρέαστος από την αμαρτία και την κακία του κόσμου.
Μια ημέρα ανέβηκε στο υπόψη βουνό και συνάντησε τον αναφερόμενο βοσκό ένας ευσεβής συγγενής του, ο οποίος τον προέτρεψε και τον έπεισε να μεταβεί την επόμενη Κυριακή στην εκκλησία του χωριού τους για να λειτουργηθεί, καθότι έως τότε ήταν αλειτούργητος. Πράγματι, όταν ήρθε η Κυριακή ο “πτωχός τω πνεύματι” βοσκός πήγε στην εκκλησία κάθισε σε ένα στασίδι και παρακολουθούσε με περιέργεια και προσοχή την τέλεση της Θείας Λειτουργίας. Ξαφνικά του συνέβη το εξής καταπληκτικό γεγονός. Άνοιξαν τα μάτια της ψυχής και του σώματός του και είδε έντρομος όλους τους χωρικούς που βρίσκονταν εκείνη την ώρα στο ναό να έχουν επάνω στην πλάτη τους από ένα γαϊδουρινό σαμάρι, σαν να ήταν υποζύγια. Παρατήρησε επίσης με έκπληξη και ικανοποίηση, ότι ο μόνος που δεν είχε σαμάρι στην πλάτη ήταν ο ίδιος ο εαυτός του.
Κατόπιν, και πριν προλάβει να συνέλθει απ’ αυτό το αποκαλυπτικό όραμα, είδε τον ιερέα του ναού, που εκείνη τη στιγμή εξερχόταν απ’ το Άγιο Βήμα, να κουβαλάει στην πλάτη του δύο σαμάρια!. Όταν αντίκρισε και αυτό το συνταρακτικό θέαμα ο “καθαρός τη καρδία” βοσκός τρόμαξε πολύ και βγήκε τρέχοντας από το ναό. Κατά την έξοδό του συνάντησε 2-3 χωρικούς, οι οποίοι τον ρώτησαν γιατί φεύγει από την εκκλησία πανικοβλημένος και τότε αυτός τους είπε: “διότι όλοι οι συγχωριανοί μας κουβαλούν στην πλάτη τους από ένα σαμάρι (της αμαρτίας) και ο παπάς μας κουβαλάει δύο!”…
ΥΓ. Το συμπέρασμα και το ηθικό δίδαγμα απ’ το Ιστόρημα θα τα εξάγει ο αναγνώστης του.

Σημείωση: Το παρουσιαζόμενο Ιστόρημα το κατέγραψε ο Γ.Τ.Α. στο χωριό ο Γέρμας Καστοριάς, τον Ιούλιο του 2014.

Σαμάρι. Η φωτογραφία ελήφθη απ' το Διαδίκτυο.

Ανάξιοι Κληρικοί και Μοναχοί οδηγούνται στην Κόλαση.
Τοιχογραφία στον Άγιο Αθανάσιο Μελισσοτόπου, 19ος αι.


Φιλάρεσκη εμπαίζεται από τους δαίμονες.
Τοιχογραφία στον Πρόδρομο Απόζαρι, 18ος αιών.


Η αγία Μαρίνα δαμάζει και διώκει τους δαίμονες.

Ο άγιος Γεώργιος φονεύει τον δράκοντα,
τη συμβολική μορφή της αμαρτίας.
Υπέροχο γλυπτό της Ναταλίας Μελά.

Τρίτη 22 Ιουλίου 2014

Η εορτή της Αγίας Παρασκευής στην Ιεροπηγή Καστοριάς (26 - 7 - 2007).

Η προσκυνηματική εικόνα
της αγίας Παρασκευής στην Ιεροπηγή.
Η αγία Παρασκευή, σύμφωνα με το Συναξάρι της, γεννήθηκε το 117 μ. Χ. στη Ρώμη από Έλληνες γονείς. Όταν έγινε 20 ετών αναχώρησε από την πατρίδα της, ήλθε στη Μακεδονία, κήρυξε τον Χριστιανισμό, ασκήτεψε σε διάφορα μέρη, θαυματούργησε και μαρτύρησε για την πίστη της σε κάποια άγνωστή μας μικρή πόλη, που ήταν κοντά στη Θεσσαλονίκη. Ορισμένοι ερευνητές υποθέτουν, ότι η εν λόγω πόλη του μαρτυρίου της αγίας Παρασκευής βρισκόταν στην περιοχή της Καστοριάς. Την άποψή τους αυτήν τη στηρίζουν στο γεγονός, ότι οι κάτοικοι της Ορεστίδας τιμούν ιδιαίτερα, απ’ τα παλαιά χρόνια, την αγία Παρασκευή, κι έχουν πολλούς ιερούς ναούς αφιερωμένους στο σεπτό όνομά της.
Ο αρχαιότερος και σημαντικότερος απ’ τους αναφερόμενους ναούς της αγίας Παρασκευής βρίσκεται στο χωριό Ιεροπηγή Καστοριάς. Κάτω απ’ το δάπεδο αυτού του ναού υπάρχει το κελί, όπου, κατά την παράδοση, ασκήτεψε για ένα διάστημα η εν λόγω Αγία. Υπάρχει επίσης η αγιασματική πηγή, στην οποία βρέθηκε πριν πολλά χρόνια η θαυματουργή εικόνα της, που φυλάσσεται σήμερα εντός του υπόψη ναού.
Στην Ιεροπηγή κάθε χρόνο, κατά την 26η Ιουλίου, ημέρα που εορτάζει η πολιούχος του χωριού, τελούνται λαμπρές πανηγυρικές εκδηλώσεις, θρησκευτικές και λαογραφικές. Την Πέμπτη 26 Ιουλίου 2007, έγινε στην ενοριακή εκκλησία Αγίας Παρασκευής Ιεροπηγής, πανηγυρική Θεία Λειτουργία με Αρτοκλασία. Τη Θεία Λειτουργία τέλεσε ο άξιος εφημέριος του ναού π. Πέτρος Σαρακαλαϊτζίδης, συνεπικουρούμενος και από άλλους ιερείς μας, και την παρακολούθησαν όλοι σχεδόν οι κάτοικοι της Ιεροπηγής, καθώς και πάρα πολλοί πιστοί απ’ τη γύρω περιοχή. Μετά τη Θεία Λειτουργία έγινε Λιτάνευση της εικόνας της αγίας Παρασκευής, μετά σχετικών δεήσεων, στους κεντρικούς δρόμους του χωριού.

Ο λαμπρός ναός της Αγίας Παρασκευής
στην Ιεροπηγή (19ος αιών).
Τέλος, κατά το μεσημέρι, οι ευσεβείς κάτοικοι της Ιεροπηγής παρέθεσαν στον ειδικό χώρο εκδηλώσεων του χωριού τους, που βρίσκεται πλησίον της εκκλησίας, ένα πεντανόστιμο γεύμα προς όλους τους παρευρισκόμενους. Στο εν λόγω εορταστικό τραπέζι πρωτεύουσα θέση κατείχαν: Ο ιερέας π. Πέτρος Σαρακαλαϊτζίδης, ο Πρόεδρος της Κοινότητας Καστρακίου, εκπρόσωποι Στρατιωτικών και Αστυνομικών αρχών και βεβαίως, όλοι όσοι εκκλησιάστηκαν κι έλαβαν τις ευλογίες και τη βοήθεια της αγίας Παρασκευής.
Πίνακας: Ο βοσκός ευρίσκει την  εικόνα
της αγίας Παρασκευής στην Ιεροπηγή.

Η θαυματουργή εικόνα της αγίας
Παρασκευής που βρήκε ο βοσκός.

Το κελί, όπου κατά την παράδοση
ασκήτεψε η αγία Παρασκευή.

Βλαχοπούλες της Ιεροπηγής παραστέκονται
τιμητικά στην εικόνα της αγίας Παρασκευής.

Η εικόνα της αγίας Παρασκευής
μεταφέρεται εκτός ναού προς λιτάνευση.

Η λιτάνευση της εικόνας της αγίας Παρασκευής
στον ευλογημένο οικισμό της Ιεροπηγής.

Ο σεβαστός ιερέας της Ιεροπηγής
αναπέμπει Δέηση.




Ευσεβείς προσκυνητές και κάτοικοι της Ιεροπηγής
ασπάζονται την εικόνα της αγίας Παρασκευής
και το ιερό Ευαγγέλιο που προτείνει ο ιερέας.

Όμορφες κοπέλες της Ιεροπηγής
με τις παραδοσιακές φορεσιές τους.

Αγόρι και κορίτσι της Ιεροπηγής.

Ανδρέας Γούλιος και Γιώργος Αλεξίου.

Γιώργος Αλεξίου και Θωμάς Ζήκος
παρόντες στο πανηγύρι της Ιεροπηγής.

Στην εορταστική τράπεζα.
Οι δύο νεαροί στ' αριστερά είναι
καθολικοί ιερείς από την Πολωνία.





Σάββατο 19 Ιουλίου 2014

Το εγκαταλειμμένο χωριό Αϊ-Λιάς πλησίον του Γέρμα Καστοριάς.

Ο Προφήτης Ηλίας, 17ος αι.. Η εφέστια εικόνα
των κατοίκων του εγκαταλειμμένου Αϊ-Λια.
Βρίσκεται στον ενοριακό ναό του Γέρμα.
Οι ιστορικές πηγές, τα έως τώρα αρχαιολογικά ευρήματα και οι τοπικές παραδόσεις αναφέρουν και πιστοποιούν, ότι στη γεωγραφική περιοχή του Γέρμα υπήρχαν απ’ τη Μεσοβυζαντινή περίοδο κι έως τα μέσα περίπου του 18ου αιώνα, αρκετοί μικροί οικισμοί, όπου διαβιούσαν κατά γένη - φάρες οι γεωργοκτηνοτρόφοι πρόγονοι των σημερινών Γερμανιωτών. Οι οικισμοί αυτοί ήταν οι εξής: Η Πυράσσα, ο Αϊ-Λιάς, το Κεράσοβο, η Μπίλια, η Λοσνίτσα, η Γιάζια, η Σαρακίνα, η Κρανιά και ο Πόρος. Περί το έτος 1750, οι κάτοικοι των τεσσάρων πρώτων απ' τις αναφερόμενες ολιγάνθρωπες οικήσεις, ήτοι της Πυράσσας, του Αι-Λιά, του Κερασόβου και της Μπίλιας, υπέστησαν φοβερές επιδρομές και διώξεις από Τούρκους ληστές. Κατόπιν τούτου και προκειμένου να αμυνθούν καλύτερα, συγκεντρώθηκαν όλοι στην κεντρικόχωρη Λοσνίτσα, την οποίαν κι ενίσχυσαν πληθυσμιακά και πολιτιστι­κά. Για τους ίδιους λόγους, οι κάτοικοι των λοιπών τεσσάρων οικισμών εγκαταστάθηκαν κατά πλειονότητα σε άλλα όμορα τους χωριά, και συγκεκριμένων, αυτοί της Σαρακίνας στην Κορησό, της Γιάζιας στην Κορησό - στη – Λιθιά - και στο Τσιρίλοβο, της Κρανιάς στο Κωσταράζι, και τέλος του Πόρου στο Βογατσικό. Αρκετοί όμως απ' τους κατοίκους της Γιάζιας, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονταν και τα μέλη της οικογένειας Ντιαφή (;) μετακόμισαν στη Λοσνίτσα (Γέρμας), αφιερώνοντας ταυτόχρονα τα πατρικά τους κτήματα στο πλησιόχωρο Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου Τσιριλόβου (περιλαμβάνονται στο σημερινό κτήμα - τσιφλίκι Κουκουφίκα).
Το χωριό Ο Γέρμας Καστοριάς.
Όπως προαναφέρθηκε, οι κάτοικοι του Αϊ-Λιά, ο οποίος βρισκόταν κτισμένος στους ανατολικούς πρόποδες του βουνού "Αμάραντος", δίπλα στη σημερινή τεχνητή λίμνη της Γιάζιας, μετακόμισαν στη Λοσνίτσα. Οι άνθρωποι αυτοί, σύμφωνα με τις σχετικές διηγήσεις του ιστοριοδίφη δασκάλου αείμνηστου Αγγελή Σ. Αγγελή, ανήκαν όλοι σε μια πολυπληθή οικογένεια, στο γένος των Σανατσιαίων. Στη Λοσνίτσα ήρθαν το καλοκαίρι του έτους 1800 κι εγκαταστάθηκαν ομαδικά στη σημερινή " Σανατσιάδικη γειτονιά", και μάλιστα στις κενές οικίες των Τούρκων, συγγενών του Αχμέτ Μπέη, τους οποίους είχε προεξολοθρεύσει κατά τον Απρίλιο της ίδιας χρονιάς ο καπετάνιος Μουτσογκρέκος με τα παλικάρια του. Οι εν λόγω Σανατσιαίοι, σύμφωνα πάντα με τις αφηγήσεις του Α. Αγγελή είχαν πολλές αρετές. Ήταν άνθρωποι ήπιων τόνων, καλοί νοικοκυραίοι, έντιμοι, πολύ εργατικοί, οικονόμοι, φιλήσυχοι, σεμνοί και ταπεινόφρονες, όπως ακριβώς είναι και οι σημερινοί απόγονοί τους. Όταν εγκατέλειψαν τον Αϊ-Λιά, παρέλαβαν απ’ την ομώνυμη εκκλησία του οικισμού, της οποίας τα θεμέλια βρέθηκαν κατά τη δεκαετία του 1970, την εικόνα του Πάτρωνα αγίου τους Προφήτη Ηλία, τη μετέφεραν στη Λοσνίτσα και την τοποθέτησαν στο τέμπλο του Αγίου Γεωργίου, στο δεξιό άκρο του όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα.
Η περιοχή όπου βρισκόταν το χωριό Αϊ-Λιάς.
Άξιο μνείας είναι το γεγονός, ότι και μετά τη μόνιμη εγκατάσταση τους στον οικισμό της Λοσνίτσας, οι πρώτοι Σανατσιαίοι και οι έως τις ημέρες μας απόγονοι τους εξακολούθησαν κι εξακολουθούν, αντίστοιχα, να διάγουν τον περισσότερο χρόνο του ήρεμου βίου τους στην πατρική περιοχή του Αϊ-Λιά, καλλιεργώντας τα λίγα κτήματα τους που υπάρχουν εκεί και δια­τρέφοντας επιτοπίως τα μικρά ποίμνια των προβάτων τους. Οι ίδιοι άνθρωποι, σύμφωνα με τα γραφόμενα του αείμνηστου Γερμανιώτη ιστορικού Χρίστου Γεωργίου, συνέχισαν να εορτάζουν με τραγούδια και χορούς, μέχρι τα τέλη περίπου του 19ου αιώνα, τη μνήμη του προστάτη αγίου τους Προφήτη Ηλία (20 Ιουλίου) στον αυλόγυρο της εκκλησίας του, η οποία σωζόταν έως τότε στο κέντρο του υπόψη ερειπωμένου οικισμού. Εόρταζαν επίσης με πάνδημο εκκλησιασμό και ολοήμερο γλέντι την ημέρα του Αγίου Χριστόφορου (9 Μαΐου) στο εξωκλήσι του, που υπήρχε πιο πάνω απ' το παρατημένο χωριό τους, σε κορυφή του ομώνυμου βουνού.
(Γιώργος Τ. Αλεξίου)

Ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Σανάτσιος (+1943)
παππούς του Γιώργου Τ. Αλεξίου. Φωτ. έτ. 1932.



Η τεχνητή λίμνη του Γέρμα Στο κάτω μέρος της
φωτογραφίας φαίνεται η περιοχή του Αϊ-Λιά.

Η λίμνη του Γέρμα και στο βάθος δεξιά ο οικισμός του.

Ο ιστοριοδίφης δάσκαλος Αγγελής Αγγελής,
1910 - 1970.

Εικόνα του Προφήτη Ηλία, έτ. 1912,
στο ναό της Παναγίας, Γέρμα

Ο ενοριακός ναός Αγίου Γεωργίου Γέρμα, έτ. 1882.

Ο άγιος Χριστόφορος, το οποίον
τιμούσαν ιδιαίτερα οι κάτοικοι του Αϊ-Λιά.

Ο Γέρμας, άποψή του
από το εξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου


Εικονοστάσια του Προφήτη Ηλία
πλησίον του χωριού Άι-Λιάς Γέρμα,
στην τοποθεσία Σελιό.