Δευτέρα 28 Ιουνίου 2021

Νέο μνημείο του μακεδονομάχου Καπετάν Γέρμα (+1907) στον Γέρμα Καστοριάς.

 


Κατασκευάστηκε προσφάτως ένα νέο Μνημείο στο Κοιμητήριο του Γέρμα Καστοριάς προς τιμήν του ήρωα Μακεδονομάχου Καπετάν Γέρμα και των 22 γενναίων ανδρών του που έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι κατά τη φοβερή μάχη του Καλογερικού (16 Ιουλίου 1907).

Το Μνημείο αποτελεί δωρεά προς το χωριό Γέρμα Καστοριάς τού κ. Νικολάου Αχ. Πρώιου, έγινε δε στη μνήμη του αδελφού του αξιωματικού Δημητρίου Αχ. Πρώιου και της συζύγου του νηπιαγωγού Αναστασίας Ν. Πρώιου.

Άξιος ο μισθός του δωρητή κ. Νικολάου Αχ. Πρώιου, που υπήρξε επί σειρά πολλών ετών ικανός Πρόεδρος του Συλλόγου Γερμανιωτών Καστοριάς.











Σάββατο 12 Ιουνίου 2021

Οι χορτόπιτες του Ψυχοσάββατου της Πεντηκοστής στην Καστοριά

    


 Στην Αρχαία Ελλάδα, οι συγγενείς τού κάθε νεκρού ανθρώπου παρέθεταν στην οικία του, μετά την κηδεία του, το λεγόμενο νεκρόδειπνο, που περιελάμβανε λιτό φαγητό, βρασμένο σιτάρι (κόλλυβα) και ανάλογες πίτες. Στο δείπνο αυτό (γεύμα) παρακάθονταν τότε οι συγγενείς, οι φίλοι και οι γνωστοί του νεκρού. Αργότερα οι Έλληνες Χριστιανοί υιοθέτησαν αυτό το νεκρικό έθιμο των αρχαίων προγόνων τους και το συνεχίζουν αδιάκοπα μέχρι σήμερα. Έτσι λοιπόν στην Καστοριά, καθώς και σε πολλά άλλα μέρη της Ελλάδος, παραθέτουν σε κηδείες και σε μνημόσυνα λιτά νεκρόδειπνα, τις λεγόμενες μακαριές, και προσφέρουν στους παρευρισκόμενους κόλλυβα, και σε ορισμένες περιπτώσεις μικρά τεμάχια πίτας και διάφορα απλά γλυκίσματα.


Πλείστα κόλλυβα και τεμάχια πίτας προσφέρουν οι Χριστιανοί της Καστοριάς κατά το Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής (παραμονή και ανήμερα του Ψυχοσάββατου). Την ημέρα αυτή όλες οι ευσεβείς γυναίκες κομίζουν στο ναό τής ενορίας τους κόλλυβα και πίτες, δίδουν στον ιερέα το «Συγχωροχάρτι» με τα ονόματα των νεκρών τους και κατόπιν, αφού ο ιερέας «διαβάσει» τα αναγραφόμενα ονόματα κι ευλογήσει τις προσφορές τους (κόλλυβα και μικρά τεμάχια πίτας) τις διανέμουν στους πιστούς που βρίσκονται εντός κι εκτός τού ναού, «για να σχωρνούν τ’ αποθαμένα τους».

Τελευταίως, μερικοί σημαίνοντες κληρικοί και θεολόγοι διατύπωσαν την προσωπική τους άποψη, ότι κατά τα ψυχοσάββατα πρέπει να προσφέρονται στις εκκλησίες μόνον κόλλυβα και καθόλου πίτες. Η γνώμη τους αυτή είναι καθόλα σεβαστή, πλην όμως δεν είναι καθολική και παραδεκτή απ’ όλους τους ενδιαφερόμενους. Πάντως στην Καστοριά με το μακραίωνο βυζαντινό παρελθόν και την έντονη θρησκευτικότητα των κατοίκων της, ορισμένοι κληρικοί που υπηρετούν σ’ αυτήν, αλλά κατάγονται από άλλα μέρη της Ελλάδος, υιοθέτησαν αυτή την ακραία άποψη και απαγορεύουν στις ευσεβείς γυναίκες να κομίζουν στις εκκλησίες τις πατροπαράδοτες ψυχόπιτες, λέγοντας, ότι «εγώ ευλογώ μόνο κόλλυβα και όχι πίτες», παραβλέποντας το γεγονός, ότι κατά το Νέο έτος ευλογούν οι ίδιοι με πολύ μεγάλη προθυμία πάμπολλους πλακούντες (βασιλόπιτες).


Ευελπιστούμε, ότι κατά το φετινό ψυχοσάββατο, έτους 2021, οι αναφερόμενοι ολίγοι κληρικοί δεν θα θελήσουν να επιβάλλουν ετσιθελικά στο εκκλησίασμα την αναφερόμενη μονομερή άποψή τους, και δεν θα πλήξουν αναιτίως το μεταφυσικό πιστεύω των ευσεβών ενοριτών τους, και ούτε θα τους πληγώσουν συναισθηματικά και ψυχικά.

Γεώργιος Τ. Αλεξίου.

Βλέπε για το Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής στην Καστοριά.

http://fos-kastoria.blogspot.com/2013/06/rosalia-21-22-2013.html









Κυριακή 6 Ιουνίου 2021

Η ιερά μονή τής Κορομηλιάς Καστοριάς, που είναι συναφιερωμένη στον άγιο Νικόλαο και στην Ανάληψη του Κυρίου (έτ. 1706).

 


Πλησίον του χωριού Κορομηλιά Καστοριάς, στην κορυφή ενός επιβλητικού λόφου που υψώνεται στη δυτική όχθη τής βαθιάς χαράδρας του Λιβαδοπόταμου, βρισκόταν κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή εποχή μία σημαντική ιερά μονή, που ήταν αφιερωμένη, πιθανότατα, στην Ανάληψη του Κυρίου. Δίπλα στην εν λόγω μονή, στο μέσον ενός πελώριου βράχου, υπήρχε στα χρόνια εκείνα η σπηλαιώδης σκήτη των Ταξιαρχών, ενώ στην απέναντι όχθη του Λιβαδοπόταμου και σε μικρή απόσταση απ’ αυτήν (τη μονή) βρισκόταν το μετόχι της, αφιερωμένο στον Άγιο Νικόλαο.


Κατά το έτος 1706 Τουρκαλβανοί ληστές κατέστρεψαν ολοσχερώς την αναφερόμενη μονή τής Αναλήψεως κι εφόνευσαν όλους τους Μοναχούς της, πλην ενός, του Μελέτιου. Ο Μοναχός αυτός, που καταγόταν από την Γράμμουστα Καστοριάς, μετακινήθηκε αμέσως κι εγκαταστάθηκε στο κοντινό της μετόχι του Αγίου Νικολάου και το μετέτρεψε - αναβίβασε στην υπάρχουσα ομώνυμή του μονή, που ορθώς τη συναφιέρωσε και στην Ανάληψη τού Κυρίου. Έκτοτε, το γνωστό μοναστήρι του Αγίου Νικολάου Κορομηλιάς είναι συναφιερωμένο και στην Ανάληψη του Κυρίου και όπως είναι φυσικό πανηγυρίζει και την ημέρα της μεγάλης εορτής της. Κατ’ αυτήν την εορτάσιμη ημέρα πάρα πολλοί προσκυνητές από την περιοχή τής Καστοριάς ανεβαίνουν στο αναφερόμενο μοναστήρι και παρακολουθούν με κατάνυξη την πανηγυρική θεία Λειτουργία που τελείται εκεί. Οι προσκυνητές αυτοί, καθώς βεβαίως και όλοι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, συνανυψώνονται τότε μυστικά με τον Αναληφθέντα Κύριο, όπως ακριβώς υποδεικνύεται, υπογραμμίζεται και τονίζεται και στο παρακάτω παρατιθέμενο τροπάριο της Εκκλησίας μας:


Τροπάριον Πεντηκοσταρίου.

Δεύτε συνανέλθωμεν πιστοί επί το μετέωρον όρος των Ελαιών, και εκεί ώσπερ οι Απόστολοι, συνανερχόμενοι, και εις ύψος επάραντες, καρδίας και φρένας, ίδωμεν τον Κύριον, νυν εποχούμενον. Όθεν και ημείς ευχαρίστως, χαίροντες βοήσωμεν. Δόξα τη ση Αναλήψει Πολυέλεε.

Απόδοση τροπαρίου στη Νεοελληνική γλώσσα.

Ελάτε πιστοί να ανέλθουμε όλοι μαζί στο πνευματικό και μετέωρο όρος των Ελαιών και εκεί, όπως τότε οι Απόστολοι, αφού ανέλθουμε μαζί τους νοερώς και αφού ανυψώσουμε την καρδιά και το νου μας, να ιδούμε και τώρα τον Κύριο να ανυψώνεται στην πατρική δόξα Του. Γι’ αυτό ας αναφωνήσουμε κι εμείς με ευχαρίστηση: Δόξα στην αγία σου Ανάληψη, πολυέλεε Κύριε.

{Γιώργος Τ. Αλεξίου}.