Φως της Καστοριάς: Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Οδηγήτριας, η εφέστια {= προστάτις} του Γέρμα Καστοριάς.

Η Παναγία Οδηγήτρια, η θαυματουργή
κι εφέστια εικόνα του Γέρμα, έτ. 1775.

Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός (1714 - 1779) επισκέφτηκε τον Γέρμα Καστοριάς δύο φορές, κατά την Β’ και Γ΄ περιοδεία του (1763 - 73 και 1775 - 77, αντίστοιχα). Στις επισκέψεις του αυτές κήρυξε, προφήτεψε, θαυματούργησε και συμβούλεψε και παρότρυνε τους ευσεβείς κατοίκους του χωριού να μεγεθύνουν και λαμπρύνουν τον ενοριακό τους ναό του Αγίου Γεωργίου που είχαν θεμελιώσει το έτος 1761. Τους συμβούλεψε επίσης να αναθέσουν την προστασία του χωριού τους στην Υπεραγία Θεοτόκο, καθόσον, όπως χαρακτηριστικά δήλωσε, «Η Λοσνίτσα (ο νυν Γέρμας) βρίσκεται στον κόρφο (: στην αγκαλιά) της Παναγιάς».

Οι φιλόχριστοι Γερμανιώτες υπάκουσαν στις συμβουλές και υποδείξεις του αγίου Κοσμά του Αιτωλού και μέχρι το έτος 1775 μεγέθυναν τον ενοριακό τους ναό και τον εμπλούτισαν κι εκόσμησαν με ένα ξυλόγλυπτο κι επιχρυσωμένο τέμπλο, με δύο ανάλογα προσκυνητάρια, με αξιόλογες φορητές εικόνες και με πολύτιμα λειτουργικά σκεύη και άμφια. Μάλιστα, στο δεξιό και κυριότερο προσκυνητάρι τοποθέτησαν την υπάρχουσα υπέροχη εικόνα της Παναγίας Οδηγήτριας (έτ. 1775), που αναγνωρίζεται έκτοτε ως η εφέστια (= η προστάτις) εικόνα του χωριού και που είναι θαυματουργή.

Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας
Οδηγήτριας, στον ενοριακό ναό
Αγίου Γεωργίου Γέρμα

Η Μεγαλόχαρη Παναγία εποίησε κατά το παρελθόν στον Γέρμα, μέσω της αναφερόμενης εικόνας της, αρκετά θαύματα, όπως ιάσεις ασθενών, εξάλειψη επιδημιών, σωτηρία των αιχμαλώτων πολεμιστών στη Μικρά Ασία (έτη 1920-22), κ.ά. Το μεγαλύτερο όμως απ’ τα ομολογούμενα θαύματά της είναι αυτό που συνέβη κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-41, του οποίου το ιστορικό παρουσιάζεται εν συντομία ακολούθως:

Τα χαράματα της 28^ης Οκτωβρίου 1940 ακούστηκαν αμυδρά στον Γέρμα οι ομοβροντίες των πυροβόλων του ελληνικού στρατού που πολεμούσε τους Ιταλούς στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Αμέσως μετά, όταν ξημέρωσε, κατέφθασαν ασθμαίνοντες στο χωριό 2-3 χωροφύλακες, που σήμαναν συναγερμό με το επίμονο χτύπημα της καμπάνας και μοίρασαν φύλλα πορείας (επιστράτευσης) σε περισσότερους από 100 νέους Γερμανιώτες. Γρήγορα, όλοι οι κάτοικοι του χωριού, άντρες, γυναίκες και παιδιά συγκεντρώθηκαν στην πλατεία με έκδηλη την ανησυχία και τη συγκίνησή τους. Κατόπιν εισήλθαν στον ενοριακό ναό του Αγίου Γεωργίου και προσκύνησαν όλες τις εικόνες του, ιδιαίτερα δε την εφέστια εικόνα της Παναγίας Οδηγήτριας, ενώπιον της οποίας οι δύο ιερείς του Γέρμα, ο Παπαγγελής Λιάντζης και ο Παπαλάμπρος Χαστάς, “ανέπεμψαν Δέηση υπέρ της σωτηρίας όλων των στρατευμένων νέων του Γέρμα”. Και όντως, η εικονιζόμενη Θεοτόκος εισάκουσε την ολόθερμη Δέησή τους και τέλεσε το μεγάλο θαύμα της. Από τους 100 (!) περίπου Γερμανιώτες που μάχονταν ηρωικά στην πρώτη γραμμή του μετώπου δεν σκοτώθηκε κανείς! Γύρισαν άπαντες σώοι στο χωριό τους. Υπήρξαν μόνο δύο τραυματίες, ο Λάμπρος Δ. Παπαδημητρίου και ο Χρίστος Γ. Αλεξίου, που γρήγορα ανέρρωσαν.

Το ξυλόγλυπτο εικονοστάσι
της Παναγίας Οδηγήτριας
στον Γέρμα Καστοριάς.

Κλείνοντας τη σύντομη αναφορά στη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας οδηγήτριας, που είναι η εφέστια (προστάτις) του Γέρμα Καστοριάς, σημειώνουμε εμφαντικά, ότι κατά το παρελθόν οι ευσεβείς Γερμανιώτες τελούσαν μ’ αυτήν επίκαιρες θρησκευτικές λιτανείες, και ότι το ίδιο έπρατταν και οι κάτοικοι των γειτονικών χωριών Σισανίου, Βογατσικού, Δρυόβουνου κ. ά., στα οποία (χωριά) η εν λόγω εικόνα μεταφερόταν προς τούτο με ευλάβεια και προσοχή.