Η «γκάλιω» (εξημερωμένη κάργα) των παιδιών της παλιάς Καστοριάς.

Κείμενο του Αποστόλου Δ. Σαχίνη

Η "γκάλιω", κάργα, καλιακούδα.

«Γκάλιω» ονομαζόταν στην προπολεμική Καστοριά η καλιακούδα που εξημερωνόταν και γινόταν ο αγαπημένος σύντροφος των μικρών παιδιών. Την φορούσαν σκουλαρίκια, την έτρεφαν με ψυχιά ψωμιού και με κεράσια και αυτή τα ακολουθούσε κι όταν άκουγε την πρόσκλησή τους «άι –άι»  πετούσε και πατούσε στον ώμο τους. Η παράδοση της συνήθειας αυτής είχε ευρύ χαρακτήρα. Ακόμη και ενήλικοι ψυχαγωγούνταν με την «γκάλιω» τους. Όταν ακόμη τα νεογνά της κάργας βρίσκονταν στις φωλιές τους, μέσα στις «κουτλουγόμισες» της στέγης των υψηλών αρχοντικών, τα έπαιρναν «γκουλιουφάρια», δηλαδή γυμνά από τα φτερά τους, μονάχα με τα πούπουλα και τα εξημέρωναν πολύ γρήγορα, ώστε να ακολουθούν τον κύριό τους σε όλες τις διαδρομές τους, αγορά, επισκέψεις, παιχνίδια κ.λ.π. Η «γκάλιω» είχε στο κάτω μέρος τής γλώσσας της μία ίνα που λεγόταν «πίπκα». Η πρώτη φροντίδα των παιδιών που εξημέρωναν την «γκάλιω» τους ήταν να την βγάλουν την «πίπκα» της – την έβγαζαν ειδικοί ηλικιωμένοι – για να φωνάζει πολύ και δυνατά.

Ο Μανωλάκης με τη "γκάλιω" του

Η ονομασία της «γκάλιως» προέρχεται από τη λέξη «κάλιω», δηλαδή η «καλή», που έδειχνε την μεγάλη αγάπη των παιδιών στη φτερωτή σύντροφό τους (σ. Γ.Α.: Μάλλον προέρχεται απ’ τη λατινική λέξη gallina, που σημαίνει όρνιθα).

Οι "γκαλιότρυπες" (τα βράχια με τις φωλιές
της γκάλιας) στη νότια πλευρά της Καστοριάς

 

"Γκουλιουφάρϊ" κάργας

Η λίμνη της Καστοριάς και τα βράχια "γκαλιότρυπες"