«Τα άργανα» και οι «αργανάρηδες» της παλαιάς Καστοριάς.

"Άργανα" από τα Σκόπια στην Καστοριά.
27 - 12 - 2011.

Η μουσική μπάντα με όργανα μεγάλου σχήματος και με ζουρνάδες ανατολικού τύπου ήταν γνωστή στην Καστοριά με την ονομασία «τα άργανα». Οι οργανοπαίχτες αυτής της μπάντας λέγονταν «Αργανάρηδες» και ήταν Τουρκόγυφτοι. Οι Αργανάρηδες βρίσκονταν εγκατεστημένοι στην Καστοριά από τον 16^ο αιώνα και κατοικούσαν έξω από τα τείχη της πόλεως, στην υποβαθμισμένη τοποθεσία που κατ’ ευφημισμό ονομαζόταν «Βαρόσι», που σημαίνει «αρχοντομαχαλάς». Την μπάντα αυτή την αγαπούσαν οι Καστοριανοί και τη χρησιμοποιούσαν στις δημόσιες εθιμικές εκδηλώσεις, όπως στα καρναβάλια, στις πασχαλινές «ροδάνες» και σε άλλες ευκαιριακές περιπτώσεις. Και οι Τούρκοι τη χρησιμοποιούσαν στους γάμους και στα «σουνέτια» και στις διάφορες διασκεδάσεις τους. Οι αργανάρηδες κατασκεύαζαν οι ίδιοι τα νταούλια τους, ενώ τους ζουρνάδες τους προμηθεύονταν από τις αγορές της Ανατολής.

Μερακλής κλαριντζής στην Καστοριά.

Σύγχρονη μουσική μπάντα χάλκινων οργάνων

στην Καστοριά.

Οι αργανάρηδες ήταν καλοκάγαθοι και λιτοδίαιτοι Τουρκόγυφτοι, ολιγαρκείς και φιλότιμοι. Έφυγαν και διαλύθηκε ο οικισμός τους το έτος 1923, με τη σύμβαση της ανταλλαγής των Ελληνοτουρκικών πληθυσμών. Η Καστοριά έχασε τότε ένα πολύτιμο παραδοσιακό στοιχείο και η γενιά του 1923 αισθάνθηκε βαθιά τη στέρησή του. Οι κορυφαίοι τεχνίτες αυτής της ανατολικής μπάντας το 1923 ήταν, ο περιβόητος Τζελιντίνης (Τζιελιντίν), ο Ουζέτης (Ουζέτ) και ο Μπαϊράμτσιες (Μπαϊράμ).

(Κείμενο του Αποστόλου Δούκα Σαχίνη)