Η ανθρώπινη ευδαιμονία, κατά τον Καστοριανό ποιητή Αθ. Χριστόπουλο (1772-1847).

  Απόλαυση των αγαθών και θήρα των ηδονών.

Ο ανδριάντας του Αθ. Χριστόπουλου

στη γενέτειρά του Καστοριά

   

Ο Καστοριανός ποιητής και φιλόσοφος Αθανάσιος Χριστόπουλος (1772-1847) τραγούδησε, ως γνωστόν, εμπνευσμένα τη φύση και τις χαρές της ζωής, το γλέντι, το κρασί, το κάλλος, τον έρωτα, δηλαδή τα αγαθά, τα οποία, κατά την άποψή του, καθιστούν τον άνθρωπο που τ’ απολαμβάνει ευτυχισμένο κι ευδαίμονα. Με τους λυρικούς στίχους του ύμνησε το δεσμό με τη φύση, τη δίψα για τις χαρές της ζωής, την αγάπη και το θαυμασμό για τα νιάτα και την ο­μορφιά τους. Ταυτόχρονα όμως θρήνησε κι εξέφρασε την πίκρα και τη θλίψη του για το σύντομο και το μάταιο του βίου, για τη φθορά και το θάνατο.

Για όλα τα παραπάνω, η ποίηση του Χριστόπουλου αγαπήθηκε πολύ απ’ το κοινό και ο ίδιος θεωρήθηκε απ’ τους εμβριθείς μελετητές ως ο «νέος Ανακρέων». Λέγω απ’ τους εμβριθείς μελετητές, διότι υπήρξαν και μερικοί οι οποίοι, ίσως και καλοπροαίρετα, παραπλανήθηκαν στις κρίσεις τους και θεώρησαν τον Καστοριανό ιατροφιλόσοφο ένα άτομο μέθυσο και περιθωριακό, που ενδιαφερόταν αποκλειστικά και μόνο για τις σωματικές ηδονές κι αδιαφορούσε παντελώς για τις πνευματικές αξίες. Αυτό όμως δεν είναι αλήθεια.

Η ερωτική Καστοριά, γενέτειρα του Χριστόπουλου.

Όπως δείχνει το σύνολο του έργου του, ο Χριστόπουλος δεν θεωρούσε τις σωματικές ηδονές προτιμότερες απ’ τις ψυχικές και δεν εννοούσε ως «τέλος» της ζωής τις απολαύσεις των ασώτων. Απλούστατα, με τα βακχικά - ερωτικά ποιήματά του θέλησε, ως άτομο ελεύθερο και φιλοσοφημένο που ήταν, να εκφράσει τις νεανικές του χαρές και συγκινήσεις και ταυτόχρονα να φέρει στους τότε δυστυχείς Έλληνες ραγιάδες το νέο ευρωπαϊκό πνεύμα, τη νέα εύθυμη αντίληψη της ζωής, χαρίζοντάς τους συνάμα την ψυχική λύτρωση απ’ τα δεινά, τις απαγορεύσεις, τους περιορισμούς και τις καταπιέσεις της μακραίωνης δουλείας.

"Στο πιάτο". Καλλιτεχνική σύνθεση του Γ.Τ.Α.

Ακολούθως παρουσιάζεται ένα αντιπροσωπευτικό ποίημα του Αθανασίου Χριστόπουλου, στο οποίο ο «νέος Ανακρέων» δηλώνει, ότι ο έρωτας αποτελεί μεγάλο αγαθό και πως ο θάνατος είναι προτιμότερος απ’ την ανέραστη ζωή. Το εν λόγω ποίημα έχει ως εξής:

       ΑΠΟΦΑΣΗ

Να μη φθάσω, να μη ζήσω, αν μια μέρα δεν φιλήσω!

Κι αν πεθάνω, να πεθάνω στα φιλάκια μου απάνω.

Αφροδίτη όπου λείπει, η ζωή ’ναι πάντα λύπη

κι όπου δεν γελάει ο Έρως, εκεί πάντα κλαίει το μέρος.

Αφροδίτη κι έρωτά μου εσείς είσθε τα καλά μου.

Μετ’ εσάς μαζί θα ζήσω και μ’ εσάς θα ξεψυχήσω!

Η αρχοντική οικία του Αθανασίου Χριστόπουλου

στην Καστοριά