Κυριακή 30 Δεκεμβρίου 2018

«Το ευλογημένο Ημερολόγιο 2019», της εφημερίδας «Δημοκρατία».


Το παρουσιαζόμενο "Ευλογημένο Ημερολόγιο 2019".
Οι 3 Νέοι Άγιοι στο εξώφυλλό του.
Η έγκριτη εφημερίδα Δημοκρατία, που τυπώνεται καθημερινώς στην Αθήνα και κυκλοφορεί ευρέως κι επιτυχώς σε ολόκληρη την Ελλάδα, πρόσφερε στους εκλεκτούς αναγνώστες της, μαζί με το «φύλλο» της Κυριακής 30 Δεκεμβρίου 2018, ένα Ημερολόγιο τοίχου έτους 2019. Το εν λόγω Ημερολόγιο χαρακτηρίζεται από τον εκδότη της εφημερίδας «Ευλογημένο» και τιτλοφορείται «Νέοι Άγιοι της Ορθοδοξίας».
Στο εμπροσθόφυλλό του το αναφερόμενο Ημερολόγιο παρουσιάζει την εικόνα μίας τριάδας νέων Αγίων μας, ενώ στις δύο μεσαίες σελίδες του προβάλλει την ομαδική εικόνα 22 Αγίων μας κι έχει καταχωρημένο ένα κατατοπιστικό θεματικό του κείμενο. Στις άλλες εσωτερικές σελίδες του περιλαμβάνει τις ιερές εικόνες 12 Νέων Αγίων της Ορθοδοξίας μαζί με τις συνοπτικές βιογραφίες αυτών, και βεβαίως πίνακες με το ημερολόγιο και το εορτολόγιο των 12 μηνών του 2019.
Η σελίδα του μηνός Ιανουαρίου με τον εορτάζοντα
Άγιο Γεώργιο τον Νέο εξ Ιωαννίνων.
Ο καθένας απ’ τους εν λόγω μήνες παρουσιάζεται σε δύο διαδοχικές σελίδες. Στην πρώτη απ’ αυτές τις σελίδες βρίσκεται η ιερή εικόνα και η σύντομη βιογραφία ενός Νέου Αγίου που εορτάζει κατ' αυτόν τον μήνα και στην άλλη ο αντίστοιχός του ημερολογιακός και εορτολογικός πίνακας.
Το θεματικό κείμενο του Ευλογημένου Ημερολογίου έχει ως κάτωθι
Σεπτές μορφές της Ορθοδοξίας αποτέλεσαν ζωντανά παραδείγματα μίμησης για μοναχούς και λαϊκούς, αποδεικνύοντας ότι η Ορθοδοξία γεννά και σήμερα πνευματικά τέκνα, λουσμένα στη Θεία Χάρη, που κινούνται στη σφαίρα της οσιότητας. Λαμπροί συνεχιστές της γνήσιας ορθόδοξης μοναχικής παράδοσης, που γεννήθηκε στα λίκνα του ανατολικού μοναχισμού με αγρυπνίες και θυσίες.
Η εορτάζουσα κατά τον μήνα Μάιο
οσία Σοφία της Κλεισούρας Καστοριάς.
Οι νέοι άγιοι της Ορθοδοξίας αποδεικνύουν ότι η Χάρη του Θεού στέφει αδιάλειπτα στον χρόνο πρεσβευτές άξιους, οι οποίοι με σκληρούς πνευματικούς αγώνες έγιναν δοχεία καθαρά για να δεχθούν ουράνια χαρίσματα. Το μεγαλείο της ζωής τους και η ακτινοβόλος θερμότητα του πνεύματος τους μέσω των λόγων και των διδαχών τους αναπαύουν τους πιστούς. Εργάστηκαν ακαταπόνητα και οι πνευματικοί αγώνες τους απέδωσαν γλυκούς καρπούς. Πολύτιμα πετράδια της Ορθοδοξίας, οι διδαχές τους αποτέλεσαν ιερή πνευματική παρακαταθήκη που φωτίζει τον δρόμο των πιστών. Ο λόγος του Ευαγγελίου συγκλόνισε την καρδιά τους και η φλόγα της θείας αγάπης θέρμανε τις ψυχές τους.
Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός
που εορτάζει κατά τον μήνα Αύγουστο.
Όλη τους η ζωή ένα πνευματικό συναξάρι, που μας δίνει φώτιση, σε μία διαρκή υπόμνηση ότι η Θεία Χάρη, ανάλογα με την πίστη και την ακρίβεια της τήρησης των Θείων εντολών, μας απαλλάσσει από την αιχμαλωσία του παλαιού ανθρώπου, του χοϊκού και μας μεταμορφώνει κτίζοντας μέσα μας την εικόνα του επουράνιου”.
Οι παρουσιαζόμενοι στο Ημερολόγιο 12 Νέοι άγιοι είναι οι εξής:
  1. Άγιος Γεώργιος ο Νέος εξ Ιωαννίνων (1808 – + 1838). + 17 Ιανουαρίου.
  2. Άγιος Μελέτιος ο εν Υψενή Ρόδου (τέλη 18ου αιώνος – + ;) + 12 Φεβρουαρίου.
  3. Άγιος Νικόλαος Πλανάς (1851 – + 2 Μαρτίου 1932).
  4. Άγιος Μακάριος Αρχιεπίσκοπος Κορίνθου (1731 – + 17 Απριλίου 1805).
  5. Αγία Σοφία της Κλεισούρας (1883 – + 6 Μαΐου 1974).
  6. Άγιος Παναγής Μπασιάς (Παΐσιος) (1801 – + 7 Ιουνίου 1888).
  7. Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης (1924 – + 12 Ιουλίου 1994).
  8. Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός Ιερομάρτυρας και Ισαπόστολος (1714 – + 24 Αυγούστου 1779).
  9. Όσιος Σιλουανός ο Αγιορείτης (1866 – + 24 Σεπτεμβρίου 1938).
  10. Οσία Μεθοδία της Κιμώλου (1865 – + 5 Οκτωβρίου 1908).
  11. Όσιος Ιάκωβος Τσαλίκης ο εν Ευβοία (1920 – + 21 Νοεμβρίου 1991).
  12. Άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης (1906 – + 2 Δεκεμβρίου 1991).
    Κλείνοντας τη σύντομη παρουσίαση του «Ευλογημένου Ημερολογίου 2019» σημειώνουμε, ότι πρόκειται για ένα καλαίσθητο χριστιανικό έντυπο, που σίγουρα θα φανεί χρήσιμο και ωφέλιμο στους ευσεβείς συμπατριώτες μας, οι οποίοι το αγόρασαν και το ανάρτησαν στην οικία τους.
    Γιώργος Τ. Αλεξίου.

Τρίτη 18 Δεκεμβρίου 2018

Παναγία η Ακαταμάχητος, η τοιχογραφία της σε ναό της Καστοριάς (έτ. 1441/42).

Παναγία η Ακαταμάχητος. Τοιχογραφία
 σε ναό της Καστοριάς, έτ. 1441/42.

Η υπεραγία Θεοτόκος τιμάται ιδιαίτερα απ' τους Ορθόδοξους Χριστιανούς όλου του κόσμου. Στο σεπτό πρόσωπό της είναι αφιερωμένοι πάμπολλοι ιεροί ναοί, που κοσμούνται με αξιόλογες εικόνες και τοιχογραφίες της. Πλείστες απ' αυτές τις εικονίσεις φέρουν αναγραμμένη στην επιφάνειά τους κάποια εμπνευσμένη επωνυμία της Θεοτόκου, η οποία την ορίζει, την εκφράζει άριστα και κοινοποιεί μία υψηλή ιδιότητά της.
Στις προαναφερόμενες επωνυμίες της Παναγίας περιλαμβάνεται και το θεοτοκωνύμιο “ Η Ακαταμάχητος”, που σημαίνει και δηλώνει, ότι η Παναγία είναι ακατανίκητη, ακαταπολέμητη και ακαταγώνιστη, ως μητέρα του Χριστού μας. Πρόκειται για “ένα ασυνήθιστο επίθετο, που προέρχεται από θρησκευτικούς ύμνους, όπως το τροπάριο: «Τείχος ακαταμάχητον ημών των Χριστιανών υπάρχεις Θεοτόκε Παρθένε…», από το μεσώριο της Γ’ ώρας, και το: «…ω παμμακάριστε, Παναγία Δέσποινα· συ γαρ ημών, τείχος και βοήθεια, ακαταμάχητος», από την ακολουθία του Αγίου Ιερομάρτυρος Αθηνογένους”.
Η θεματική τοιχογραφία
της Παναγίας Ακαταμαχήτου.
Ιεροί ναοί της Παναγίας με το προσωνύμιο η Ακαταμάχητος υπήρχαν κατά τη βυζαντινή εποχή στην Κωνσταντινούπολη, στις Σέρρες, στα Τρίκαλα και σε άλλες πόλεις της πατρίδας μας. Στην Καστοριά, ένας ναός της Παναγίας Σκουταριώτισσας και Ακαταμαχήτου είχε ανεγερθεί κατά τον 10ο – 11ο αιώνα στην ακρόπολή της. Πρόκειται για τη γνωστή σήμερα ως Παναγία η Κουμπελίδικη, η οποία αναφέρεται ως εξής σε μία επιγραφή που σώζεται στη στεφάνη του τρούλου της: “...υπεραγίας Θεοτόκου της επονομαζομένης Σκουταριώτισσας...εκαινουργήθη ο θείος και πάνσεπτος ναός της και Ακαταμαχήτου διά συνδρομής κόπου και εξόδου του πανευγενεστάτου...” Ο ναός αυτός βρίσκεται σήμερα σε καλή κατάσταση και αποτελεί το τοπόσημα - έμβλημα της πόλης.
Η λατρευτική φορητή εικόνα της Παναγίας Ακαταμαχήτου που υπήρχε κατά τη βυζαντινή εποχή εντός του ναού τής Κουμπελίδικης δεν σώζεται σήμερα, ούτε και κάποια ανάλογη τοιχογραφία της. Σώζεται όμως μία ομώνυμη τοιχογραφία τής Παναγίας στο γειτονικό ναό του Αγίου Ανδρέα, του Ρουσούλη, ενορίας Ελεούσης (έτ. 1441/42). Η τοιχογραφία αυτή χρονολογείται στα 1441/42 και βρίσκεται στο νότιο τοίχο του κυρίως ναού και σ' επαφή με το τέμπλο, δηλαδή στο μέρος όπου κατά κανόνα εικονίζεται ο Πάτρων Άγιος του ναού. Το δεδομένο αυτό μας επιτρέπει να υποθέσουμε, ότι ο εν λόγω ναός του Αγίου Ανδρέα ήταν αρχικώς αφιερωμένος στην Παναγία Ακαταμάχητο και ότι αρκετά αργότερα μεταφιερώθηκε στον άγιο Ανδρέα τον Πρωτόκλητο, που εικονίζεται δίπλα της.
Ο ναός του Αγίου Ανδρέα του Ρουσούλη,
 έτ. 1441/42, όπου η εξεταζόμενη τοιχογραφία.
Στην αναφερόμενη τοιχογραφία της Παναγίας Ακαταμαχήτου του ναού Αγίου Ανδρέα η Θεοτόκος παριστάνεται καθισμένη σε ηγεμονικό θρόνο και κρατώντας τον μικρό Χριστό στην αγκαλιά της. Ο Κύριος εικονίζεται ως τριετές παιδίον, να ευλογεί με το δεξί Του χέρι και να κρατάει κλειστό ειλητάριο στο αριστερό. Εκατέρωθεν της Παναγίας είναι γραμμένη η επωνυμία της “Η Ακαταμάχητος.
Κλείνοντας τη σύντομη αναφορά στην τοιχογραφία της Παναγίας Ακαταμαχήτου, την ευρισκόμενη στον ιερό ναό του Αγίου Ανδρέα, ενορίας Ελεούσης πόλης Καστοριάς, σημειώνουμε, ότι πρόκειται για μία αξιόλογη αγιογραφία του περίφημου “Καστοριανού Εργαστηρίου” (μέσα 15ου – αρχές 16ου αιώνα), η οποία συγκινεί ιδιαίτερα τους κατοίκους τής Καστοριάς, αφ΄ενός για το υψηλό πνευματικό περιεχόμενο της θεομητορικής επωνυμίας που την ορίζει, και αφ΄ετέρου για την ταυτωνυμία και νοηματική σχέση της με τον ξακουστό ναό της Παναγίας Ακαταμαχήτου – Κουμπελίδικης.
Γιώργος Τ. Αλεξίου.

Η Παναγία Ακαταμάχητος
 και ο άγιος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος,
 στο ναό Αγίου Ανδρέα του Ρουσούλη.




Η Παναγία Ακαταμάχητος (έτ. 1283)
στην Πόρτα Παναγιά Τρικάλων


Η Καστοριά, πόλη της Παναγίας Ακαταμάχητης.

Η Παναγία Ακαταμάχητος - Κουμπελίδικη.


Ο ναός Αγίου Ανδρέα του Ρουσούλη έτ. 1441/42.
Η νότια πλευρά του.