Η παρουσίαση του βιβλίου «Ενδυμασία και κοινωνία στην Κλεισούρα Καστοριάς», του Δρ. Νικολάου Σιώκη. Καστοριά 30 Μαρτίου 2013.

Το παρουσιαζόμενο βιβλίο στο χώρο της εκδήλωσης.

Το απόγευμα του Σαββάτου 30 Μαρτίου 2013, ώρα 19.00, έγινε η παρουσίαση στη μεγάλη αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου Καστοριάς, ενώπιον των πολιτικών Αρχών της περιοχής και πολλών κατοίκων της, ένα πολύ ενδιαφέρον και αξιόλογο βιβλίο τού Κλεισουριώτη Δρ. Θεολογίας κ. Νικολάου Σιώκη. Το εν λόγω βιβλίο φέρει τον τίτλο «Ενδυμασία και κοινωνία στην Κλεισούρα Καστοριάς» και είναι βασισμένο σε φωτογραφικά τεκμήρια που χρονολογούνται στα τέλη του 19^ου - α΄ μισό του 20^ου αιώνα. Την παρουσίαση του βιβλίου έκαναν με τη σειρά οι εξής άνθρωποι των Γραμμάτων: Ο κ. Φάνης Δασούλας, Δρ Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ο κ. Παναγιώτης Αργυρόπουλος, Φιλόλογος – Λογοτέχνης, η κ. Βιβή Φαρσαλιώτου - Ιατρού, τ. Εκδότρια εφημερίδας, και βεβαίως, ο συγγραφέας του κ. Νικόλαος Σιώκης.

Ο κ. Νίκος Σιώκης κατά την βιβλιοπαρουσίαση.

Στην αρχή της αναφερόμενης πολιτιστικής εκδήλωσης, η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού κ. Ειρήνη Γεωργοσοπούλου – Μισκία καλωσόρισε στην Καστοριά τον συγγραφέα και τους συμπαρουσιαστές τού βιβλίου, ενώ στο τέλος της ομίλησαν επαινετικά γι’ αυτό (το βιβλίο) και για τον κ. Νίκο Σιώκη, η Βουλευτής Ν.Δ. Καστοριάς κ. Μαρία Αντωνίου, ο Δήμαρχος της πόλης κ. Μανώλης Χατζησυμεωνίδης, η Επταχωρίτισσα φιλόλογος κ. Ιωάννα Λουλάκη, ο καθηγητής κ. Φώτης Αντωνίου, ο Πρόεδρος του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα κ. Χρυσόστομος Παπασταύρος και ο Κλεισουριώτης δάσκαλος κ. Γιώργος Γκαλίτσας.

Κλείνοντας της περιγραφή της υπόψη βιβλιοπαρουσίασης αναφέρουμε, ότι αυτή έληξε περί ώρα 20.30 και ήταν απόλυτα επιτυχής.

Αξιωματούχοι της Καστοριάς στην βιβλιοπαρουσίαση.

Η βουλευτίνα κ. Μ. Αντωνίου ομιλούσα.

Ο Δήμαρχος κ. Χατζησυμεωνίδης ομιλών.

Οι παρουσιαστές του βιβλίου και η κ. Αντιδήμαρχος.

Το βιβλίο του Γεωργίου Π. Τσότσου «Ιστορική Γεωγραφία της Δυτικής Μακεδονίας. Το οικιστικό δίκτυο. 14ος - 17ος αιώνας».

Βιβλιοπαρουσίαση: Γιώργος Τ. Αλεξίου.

Το παρουσιαζόμενο βιβλίο
του κ. Γεωργίου Τσότσου.

Ο κ. Γεώργιος Π. Τσότσος γεννήθηκε το έτος 1956 στην εύανδρη Γαλατινή Κοζάνης και μεγάλωσε στην όμορφη Ανθούσα Βοΐου. Είναι Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός με μεταπτυχιακό D.E.A Τμ. Ιστορίας Επιστημών και Τεχνολογίας, και Διδάκτωρ του Τομέα Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Α.Π.Θ. Σήμερα υπηρετεί ως Σχολικός Σύμβουλος στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Έχει συγγράψει τέσσερα αξιόλογα βιβλία και πολλά άρθρα επιστημονικού περιεχομένου, που έχουν δημοσιευτεί σε ανάλογα περιοδικά.

Το έτος 2011 ο κ. Γεώργιος Τσότσος εξέδωσε το θεματικό βιβλίο (Εκδ. Αντ. Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2011), που περιλαμβάνει κείμενο 616 σελίδων και 24 ενδιαφέροντες χάρτες. Στο οπισθόφυλλο τού βιβλίου παρουσιάζεται εν συντομία και ως εξής το περιεχόμενό του:

«Η Δυτική Μακεδονία είναι μία από τις λιγότερο ερευνημένες περιοχές του ελληνικού χώρου από την άποψη της ιστορικής γεωγραφίας, ιδιαίτερα κατά τη χρονική περίοδο των πρώτων αιώνων της Τουρκοκρατίας. Το επιστημονικό κενό επιχειρεί να καλύψει η παρούσα μελέτη, εξετάζοντας το δίκτυο των οικισμών, σε σχέση με το φυσικό γεωγραφικό χώρο και το κοινωνικό πλαίσιο. Ερευνώνται διεξοδικά οι πενιχρές διαθέσιμες πηγές της περιόδου, όπως οθωμανικά και ελληνικά αρχεία, οδοιπορικά και χάρτες, ακόμα και η τοπική προφορική παράδοση, και μέσα από συστηματική επεξεργασία, με πίνακες και διαγράμματα, εντοπίζεται η θέση των οικισμών και εξετάζονται η ιεράρχηση, η εξέλιξη τους στον κοινωνικο-οικονομικό χώρο, καθώς και η διοικητική διαίρεση της περιοχής. Ερευνώνται ακόμη θέματα που αφορούν στην εξέλιξη των οικισμών και του ευρύτερου ελληνικού χώρου, όπως η συνένωση των μικροοικισμών σε μεγαλύτερους οικισμούς, οι μουσουλμανικοί εποικισμοί και εξισλαμισμοί, η καταφυγή στα ορεινά και ο εποικισμός του ορεινού χώρου, καθώς και η δημιουργία των οικισμών που ανέπτυξαν τη βιοτεχνία, το εμπόριο και τις αποδημίες προς τις ευρωπαϊκές χώρες. Τα πορίσματα της μελέτης καταγράφονται σε σειρά πρωτότυπων γενικών και επιμέρους θεματικών χαρτών, που μετασχηματίζουν τις ιστορικές πηγές σε χωρικές οντότητες και βοηθούν τον αναγνώστη στην κατανόηση των φαινομένων του κοινωνικο-οικονομικού χώρου».

Αναγραφή του συγγραφέα Γεωργίου Τσότσου
σε προσφερθέν αντίτυπο του βιβλίου του.

     Για το ίδιο βιβλίο αναφέρουν συμπερασματικά και τα κάτωθι οι δύο ομότιμοι καθηγητές Πανεπιστημίου που το προλογίζουν:

«Το βιβλίο του Τσότσου είναι υπόδειγμα επιστημονικής έρευνας, ένα βιβλίο, το οποίο, λόγω της ευκρινούς και ρέουσας γραφής του, δεν απευθύνεται μόνο στους ειδικούς των πολλών πεδίων, στα οποία εισέρχεται, αλλά προσφέρεται και στο ευρύτερο ενδιαφερόμενο κοινό, ένα βιβλίο το οποίο είναι ίσως μία μελέτη περίπτωσης αλλά και συγχρόνως, με τον θεωρητικό και μεθοδολογικό προβληματισμό του, προσφέρει στη δημιουργία μίας ελληνικής ιστορικής γεωγραφίας».

Ευάγγελος Π. Δημητριάδης, Ομότιμος Καθηγητής Α.Π.Θ. Αλέξανδρος - Φ. Λανόπουλος. Ομότιμος Καθηγητής Α.Π.Θ.. Αντεπιστέλλον Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Έτερο αξιόλογο βιβλίο
του κ. Γεωργίου Τσότσου.

Ο όσιος Θεοφάνης ο του Μεγάλου Αγρού, συγγραφέας Χρονογραφίας († 12 Μαρτίου 815 μ. Χ.). Η τοιχογραφία του στην Καστοριά, έτους 1651.

Ο όσιος Θεοφάνης ο του Μεγάλου Αγρού.
Η τοιχογραφία του στην Καστοριά, έτ. 1651.

Α) Ο βίος του οσίου Θεοφάνη

Ο όσιος Θεοφάνης ο του Μεγάλου Αγρού, ο Ομολογητής, γεννήθηκε περί το έτος 760 μ. Χ. στην Κωνσταντινούπολη. Οι γονείς του ήταν ευσεβείς και πλούσιοι αριστοκράτες. Σε ηλικία οκτώ ετών έμεινε ορφανός από πατέρα. Πέντε χρόνια αργότερα νυμφεύτηκε μία σεμνή νέα της Βασιλεύουσας. Μετά από οκτώ έτη έγγαμου βίου, το 781 μ. Χ., ο νεαρός Θεοφάνης και η σύζυγός του αποφάσισαν να διαλύσουν το γάμο τους και ν’ ακολουθήσουν τη μοναστική ζωή. Αφού έγινε αυτό, ο όσιος Θεοφάνης μετέβη στο φημισμένη Μονή του Μεγάλου Αγρού, η οποία βρισκόταν στην περιοχή Συγριανή της Μυσίας, εκάρη Μοναχός της και ανέλαβε την Ηγουμενία της.

Το έτος 787 μ. Χ., η αυτοκράτειρα Ειρήνη η Αθηναία (752 – 803 μ. Χ.) συγκάλεσε στη Νίκαια της Βιθυνίας τη Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο, η οποία καταδίκασε την Εικονομαχία. Στη Σύνοδο αυτή έλαβε μέρος και ο όσιος Θεοφάνης, στο πλευρό του Πατριάρχη Ταρασίου (730 – 806 μ. Χ.), και υποστήριξε την αναστήλωση των ιερών εικόνων.

Όταν έληξε η  Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος, ο όσιος Θεοφάνης επέστρεψε για στο μοναστήρι τού Μεγάλου Αγρού και λίγο αργότερα αποσύρθηκε στη νήσο Καλώνυμον, όπου ίδρυσε μεγάλη Μονή, εγκαταβίωσε σ’ αυτήν επί εξαετία και ασχολήθηκε με τη συγγραφή μίας αξιόλογης Χρονογραφίας και αρκετών άλλων συγγραμμάτων.

Ο  ναός του Αγίου Γεωργίου του Βουνού στην
Καστοριά, όπου η τοιχογραφία του οσίου Θεοφάνη.

Ύστερα από μερικά χρόνια ανήλθε στον βυζαντινό θρόνο ο εικονομάχος αυτοκράτορας Λέων ο Ε΄ ο Αρμένιος (813 – 820 μ. Χ.). Αυτός κάλεσε στη Βασιλεύουσα τον όσιο Θεοδόσιο και του ζήτησε να ταχθεί με το μέρος των εικονομάχων. Ο όσιος Θεοφάνης φυσικά αρνήθηκε και γι’ αυτό ο ασεβής αυτοκράτορας τον έκλεισε δύο χρόνια σε σκοτεινή φυλακή και ακολούθως τον εξόρισε στη νήσο Σαμοθράκη, όπου (ο Όσιος) προσβλήθηκε από οξεία λιθίαση και απεβίωσε, το έτος 815 μ. Χ.

Μετά την οσιακή κοίμηση του Θεοφάνη Ομολογητού, η Ορθόδοξη Εκκλησία τον ανακήρυξε άγιό της και όρισε να τιμάται η μνήμη του στις 12 Μαρτίου.

Ο όσιος Στέφανος ο Νέος και ο όσιος
Θεοφάνης στη θεματική τοιχογραφία.

Β) Η Χρονογραφία του οσίου Θεοφάνη

Το πιο γνωστό από τα συγγράμματα του οσίου Θεοφάνη είναι η Χρονογραφία του, στην οποία παρατίθενται τα ιστορικά γεγονότα από την εποχή του Διοκλητιανού (285 μ. Χ.) κι έως το δεύτερο έτος της βασιλείας του αυτοκράτορα Μιχαήλ Α΄(813 μ. Χ.). Στο ίδιο έργο παρουσιάζονται και οι επιφανέστεροι εικονόφιλοι, όπως π. χ. ο όσιος Στέφανος ο Νέος († 767 μ. Χ.),  και περιγράφονται οι θαυμαστοί αγώνες και τα παθήματά τους. Εκ του λόγου τούτου, η Χρονογραφία αυτή αποτελεί τη σημαντικότερη ιστορική πηγή για την περίοδο της εικονομαχίας.

Γ) Η τοιχογραφία του οσίου Θεοφάνη στην Καστοριά, έτους 1651.

Οι ευσεβείς κάτοικοι της βυζαντινής και μεταβυζαντινής Καστοριάς γνώριζαν καλώς τον Βίο του οσίου Θεοφάνη της Συγριανής, μελετούσαν τα συγγράμματά του και απεικόνιζαν τη σεπτή μορφή του στους τοίχους των ναών της πόλης τους. Μία τέτοια επιτοίχια απεικόνισή του, που φιλοτεχνήθηκε το έτος 1651,  σώζεται στο βυζαντινό ναό του Αγίου Γεωργίου του Βουνού. Στην εν λόγω τοιχογραφία ο όσιος Θεοφάνης παριστάνεται ως Μεγαλόσχημος Μοναχός, έχοντας δίπλα του τον προαναφερόμενο όσιο Στέφανο τον Νέον, του οποίου τον Βίο και τα μαρτύρια κατέγραψε στην υπόψη Χρονογραφία. Οι δύο όσιοι Ομολογητές παρουσιάζονται να κρατούν ανάμεσά τους μία μικρή φορητή εικόνα του Δεσπότη Χριστού, δηλωτική των επαινετών κι επιτυχών αγώνων τους για την οριστική αναστήλωση των ιερών εικόνων.

Τοιχογραφία του οσίου Θεοφάνη του Ομολογητού.

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ

Ήχος β΄, Ταχύ προκατάλαβε.

«Θεώ τω εν σώματι, επιφανέντι ημίν,

οσίως ελάτρευσας δι’ εναρέτου ζωής,

Θεοφάνη όσιε.

Πάσαν γαρ την προσούσαν ύπαρξιν απορρίψας,

άθλους ομολογίας τη ασκήσει συνάπτεις,

εντεύθεν δι’ αμφοτέρων, φαίνεις τοις πέρασι».

Η Παναγία η Πανύμνητος. Βυζαντινή
τοιχογραφία στον Άγιο Γεώργιο του Βουνού.

Ο άγιος Πατριάρχης Ταράσιος (+ 806 μ.Χ.).

Έκδοση της Χρονογραφίας.

Νόμισμα της αυτοκράτειρας Ειρήνης της Αθηναίας
(752 - 803 μ. Χ.).

Νόμισμα του Λέοντα του Ε΄του Αρμένιου.
(813 - 820 μ. Χ.).

 Τοιχογραφημένος Σταυρός
στον Άγιο Γεώργιο του Βουνού.
Αντίγραφο του Γ. Αλεξίου.

Οι άγιοι Θεόδωροι.
Τοιχογραφία στον Άγιο Γεώργιο του Βουνού.

Τοιχογραφία οσίου Ερημίτη
στον Άγιο Γεώργιο του Βουνού.

Τοιχογραφία έτ. 1651
στον Άγιο Γεώργιο του Βουνού.

Ακιδογράφημα στον άγιο Γεώργιο του Βουνού,
έτους 1749.

Μνημόσυνο ηρώων στρατιωτών στην Καστοριά. Ψυχοσάββατο 9 - 3 – 2013.

Ο κοιμητηριακός ναός και το οστεοφυλάκιο
του Στρατιωτικού Νεκροταφείου Καστοριάς.

Το Ψυχοσάββατο 9 Μαρτίου 2013, ώρα 11.00 π.μ., πραγματοποιήθηκε στο Στρατιωτικό Νεκροταφείο Καστοριάς το καθιερωμένο ετήσιο εθνικοθρησκευτικό Μνημόσυνο όλων των γενναίων στρατιωτών μας, που έπεσαν υπέρ πίστεως και πατρίδος, κατά τους πολυαίμακτους αγώνες του Έθνους μας. Το εν λόγω Μνημόσυνο οργάνωσε η 15η Ταξιαρχία ΠΖ και το τέλεσαν, ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Καστοριάς κ.κ. Σεραφείμ, και τέσσερις ιερείς της ίδιας Μητρόπολης. Στο Μνημόσυνο παρευρέθηκαν και το παρακολούθησαν με έκδηλη συγκίνηση, η βουλευτής Ν. Δ. Καστοριάς κ. Μαρία Αντωνίου, ο πρώην βουλευτής κ. κ. Ζήσης Τζηκαλάγιας, ο Αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας κ. Δημήτρης Σαββόπουλος, ο Δήμαρχος Καστοριάς κ. Μανώλης Χατζησυμεωνίδης, ο πρώην Δήμαρχος κ. Ιωάννης Τσαμίσης, ο Πρόεδρος της ΔΕΥΑΚ κ. Γιώργος Πετκανάς, οι ανώτεροι αξιωματικοί του Στρατού, της Ελληνικής Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής που υπηρετούν στην περιοχή Καστοριάς, πολλοί απόστρατοι αξιωματικοί, οι πρόεδροι εφεδροπολεμικών οργανώσεων της πόλης, αρκετοί γενναιόφρονες κι ευγνώμονες δημότες της, και βεβαίως, πολλοί στρατιώτες μας.

Άποψη του Στρατιωτικού Νεκροταφείου Καστοριάς.

Αμέσως μετά την τελετή του θρησκευτικού Μνημοσύνου, ο Διοικητής της 15^ης Ταξιαρχίας ΠΖ Δημήτριος Λεοντάρης κατέθεσε στέφανο στο Ηρώο του Νεκροταφείου και ακολούθως έγινε το Προσκλητήριο των 112 αξιωματικών, 94 υπαξιωματικών και 5.718 οπλιτών του Στρατού μας, που έχυσαν το τίμιο αίμα τους στο Γράμμο και το Βίτσι για την ελευθερία και τη δημοκρατία, κατά τον επάρατο ανταρτοπόλεμο 1946 – 49, και που έκτοτε είναι, πολλοί εξ αυτών, θαμμένοι στο αναφερόμενο Στρατιωτικό Νεκροταφείο. Κατόπιν έγινε η ανάκρουση του Εθνικού μας Ύμνου, από την παρευρισκόμενη στρατιωτική μπάντα.

Ακολούθως, όλοι οι παρευρισκόμενοι και συμμετέχοντες στο εν λόγω μνημόσυνο, αξιωματούχοι, στρατιώτες και απλοί πολίτες, επισκέφτηκαν τον υπόγειο κοιμητηριακό ναό Αγίου Γεωργίου, του Νεκροταφείου, καθώς και την παρακείμενή του κρύπτη, όπου αναπαύονται τα τίμια οστά πολλών νεκρών ηρώων μας, προσκύνησαν δεόντως, τέλεσαν Τρισάγιο και άναψαν κερί στη μνήμη τους. Τέλος, έλαβαν όλοι τα παραδοσιακά κόλλυβα και αποχώρησαν απ’ το Νεκροταφείο έμπλεοι ψυχικής ανάτασης κι εθνικού παλμού.

Ο Μητροπολίτης Καστοριάς κ.κ. Σεραφείμ
και η βουλευτής  Ν.Δ. κ. Μαρία Αντωνίου
στο χώρο του Νεκροταφείου.

Στρατιωτικό άγημα αποδίδει τιμές.

Το Ηρώο του Νεκροταφείου.

Ο Μητροπολίτης Καστοριάς κ. Σεραφείμ
και ο Διοικητής της Ταξιαρχίας κ. Λεοντάρης.

Ο Μητροπολίτης μετά την τέλεση του Μνημοσύνου.

Αξιωματούχοι παρακολουθούν το Μνημόσυνο.

Αξιωματικοί Στρατού παρόντες στο Μνημόσυνο.

Ο Μητροπολίτης εξέρχεται απ' το Οστεοφυλάκιο.

Η βουλευτής Ν.Δ. κ.  Μαρία Αντωνίου.

Ο Καστοριανός Αξιωματικός κ. Ε. Ζήσης.

Δύο καλοί φίλοι.

Ο δάσκαλος Γιώργος Αλεξίου παρών στο Μνημόσυνο.