|
Η τοιχογραφία (σχεδ.) της Παναγίας Μαυριώτισσας. |
|
Σουρβιά (η) (αρχ. Όα) ονομάζεται ένα φυλλοβόλο δέντρο ύψους 10 – 15 μέτρων,
που παράγει ραγοειδείς κίτρινους ή κόκκινους καρπούς, οι οποίοι όταν ωριμάσουν
είναι φαγώσιμοι. Η σουρβιά ήταν και είναι ένα φυτό πολύ αγαπητό στην πατρίδα μας.
Οι αρχαίοι Έλληνες εκτιμούσαν ιδιαίτερα τη σουρβιά και την καλλιεργούσαν για το
«πολύτιμο» ξύλο της και για τους νόστιμους καρπούς της, που λέγονται σούρβα.
Για το ξύλο της σουρβιάς πίστευαν ότι είχε μαγικές ιδιότητες και ότι έφερνε
τύχη στους κατόχους του. Έλεγαν μάλιστα, ότι ο τυφλός μάντης Τειρεσίας είχε ένα
ραβδί από κλαδί σουρβιάς και μ΄ αυτό «έβλεπε».
Μεγάλη εκτίμηση για το δέντρο της σουρβιάς έτρεφαν και οι αρχαίοι
Ρωμαίοι. Θεωρούσαν και αυτοί, ότι η σουρβιά έφερνε καλή τύχη στους ανθρώπους και
γι’ αυτό κατά τις «ρωμαϊκές καλένδες» (τέλη Δεκεμβρίου – αρχές Ιανουαρίου) τα μικρά
παιδιά επισκέπτονταν όλα τα σπίτια της γειτονιάς τους, κτυπούσαν τις πόρτες τους
με τις σουρβάκες, που ήταν ραβδιά από κλαδί σουρβιάς, και ζητούσαν ως
φιλοδώρημα, σούρβα, καρύδια και κάστανα.
|
Κλαδίσκος σουρβιάς με κόκκινα σούρβα. |
Αυτή η αγάπη και ο σεβασμός των αρχαίων Ελλήνων και Λατίνων για τη
σουρβιά, καθώς και οι σχετικές δοξασίες και τα συναφή τους εθιμικά δρώμενα, συνεχίστηκαν
και αργότερα, κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο. Ενδεικτικά αναφέρεται,
ότι κατά τους χρόνους αυτούς, κι έως το έτος 1965 περίπου, σε πολλούς αμπελώνες
της πατρίδας μας καλλιεργούνταν σουρβιές, ενώ σε αρκετά χωριά της Βορείου
Ελλάδος, όπως π.χ. στο Μαυροχώρι και στην Κορησό Καστοριάς και στην Καλίνδρια
Κιλκίς, ονομάζουν μέχρι σήμερα τα κάλαντα των Χριστουγέννων και τις Πρωτοχρονιάς
«Σούρβα» και τα ραβδιά των καλαντισμών «σουρβάκες».
Μεταξύ των αναφερόμενων αμπελώνων που είχαν και δέντρα σουρβιάς ήταν και
ο φημισμένος παλαιός αμπελώνας του μοναστηριού της Παναγίας Μαυριώτισσας. Ο
Αμπελώνας αυτός βρισκόταν πίσω ακριβώς από το καθολικό της υπόψη ιεράς μονής,
στην εκεί ευρισκόμενη απάνεμη βουνοπλαγιά. Τον εν λόγω αμπελώνα, που είχε εκλεκτές
ποικιλίες σταφυλοφόρων κλημάτων, τον καλλιεργούσαν οι φιλόπονοι μοναχοί τής Μαυριώτισσας
έως τις αρχές του 20ου αιώνα περίπου. Απ’ τις 4 – 5 σουρβιές που ευδοκιμούσαν
εντός του υπάρχει σήμερα μόνον η μία, την οποία επισκέπτονται κάθε Σεπτέμβριο
και Οκτώβριο οι ευσεβείς κάτοικοι της Καστοριάς που γνωρίζουν την «ιστορία» της
και αναγνωρίζουν την παραδοσιακή της αξία.
Γιώργος
Τ. Αλεξίου
|
Το μοναστήρι της Παναγίας Μαυριώτισσας. |
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
«Η ιερά μονή Αγίας Τριάδος, Σουρβιάς Πηλίου.
«Η ιστορική ιερά μονή Αγίας Τριάδος, Σουρβιάς της Ι. Μ. Δημητριάδος
ιδρύθηκε από τον όσιο Διονύσιο τον εν Ολύμπῳ, κατά το διάστημα που οι
κατακτητές τούρκοι έδιωξαν τον άγιο από τον Όλυμπο όπου ασκήτευε. Σε αυτήν την
μονή αργότερα έλαβε το μέγα και αγγελικό σχήμα ο μετέπειτα ιδρυτής της Σκήτης
των Καυσοκαλυβίων Αγίου Όρους Όσιος Ακάκιος ενώ στην ίδια μονή έζησε, ασκήτευσε
και ετάφη ό θαυματουργός άγιος Γεράσιμος ο νέος, του οποίου την κάρα
διαφυλάττει ως πολύτιμο θησαυρό.
Η ιερά μονή έπαιξε σημαντικό ρόλο σε όλους του αγώνες της πατρίδας για
ελευθερία και εθνική αξιοπρέπεια προσφέροντας άψυχο μα και έμψυχο υλικό. Την
περίοδο της γερμανικής κατοχής αντάρτες κατέλαβαν την μονή προξενώντας
ανεπανόρθωτες ζημίες, ενώ στο καθολικό της μονής εγκατέστησαν τυπογραφείο
προκηρύξεων.
|
Κόκκινα σούρβα. |
Η μεγαλύτερη όμως προσφορά της μονής στον τόπο μας ανά τους αιώνες
είναι κυρίως η πνευματική, διότι ήταν πάντα και είναι σημείο αναφοράς αγιότητας
καθώς οι πατέρες στήριζαν και στηρίζουν πνευματικά λειτουργώντας, νουθετώντας
και εξομολογώντας τους κατοίκους των γύρω περιοχών.
Σήμερα η μονή έχει ενωθεί σε μία ηγουμενία μαζί με την επίσης ιστορική
μονή Φλαμουρίου και βρίσκεται σε φάση κτηριακής ανασυγκρότησης στα ακριβή
σχέδια στα οποία είχε κτιστεί από τους οσίους κτίτορές της και των οποίων τις
πρεσβείες και ευχές να έχουμε».
(Απ’ το Διαδίκτυο.
http://www.ierovima.gr/pages/article.aspx?id=2343).
|
Η σουρβιά της Μαυριώτισσας. |
|
Τα σούρβα της Μαυριώτισσας. |
|
Σουρβιά με κίτρινα σούρβα. |
|
Ώριμα σούρβα στο έδαφος. |
|
Σούρβα στη ρίζα σουρβιάς. |
|
Τρία σούρβα σε παλάμη. |
|
Καλάθι και σακούλα με σούρβα. |
|
Άποψη του μοναστηριού της Μαυριώτισσας. |
|
Ανώριμα και ώριμα σούρβα. |
|
Καλάθι με σταφύλια της Καστοριάς. |
|
Το μοναστήρι της Σουρβιάς Πηλίου. |
|
Η είσοδος στη μονή της Σουρβιάς Πηλίου. |
|
Ο άγιος Γεράσιμος της Σουρβιάς. |
|
Ωραιότατα σούρβα. |