Αγία Παρασκευή η Μεγαλομάρτυς, η Ρωμαία. ( + 26 Ιουλίου).
Αγία Παρασκευή η Νέα, η Επιβατινή. (Η Σβέτα Πέτκα). + 14 Οκτωβρίου).
.................................
Η Αγία Παρασκευή η Μεγαλομάρτυς, η Ρωμαία. ( + 26 Ιουλίου).
Η Μεγαλομάρτυς αγία Παρασκευή γεννήθηκε κι έζησε στη Ρώμη κατά τον 2ο αιώνα. Οι γονείς της ήταν εύποροι χριστιανοί, την είχαν μοναχοπαίδι, και την ανέθρεψαν με χριστιανικές αρχές. Σε ηλικία 20 ετών έμεινε ορφανή απ' αμφότερους τους γονείς της και αμέσως μοίρασε και χάρισε τη μεγάλη πατρική της περιουσία σε φτωχούς και ασθενείς συμπολίτες της. Εργάστηκε ιεραποστολικώς και λίαν επιτυχώς στη Ρώμη και σε αρκετές επαρχίες τής αυτοκρατορίας της. Εκ του λόγου τούτου οι Ρωμαίοι ειδωλολάτρες τη συνέλαβαν επί των ημερών του αυτοκράτορα Μάρκου Αυρηλίου και την απόκτειναν με πολλά και φριχτά βασανιστήρια. Θεωρείται ιατήρας των οφθαλμών και γιά αυτό παριστάνεται σε ορισμένες εικόνες της να κρατάει στα σεπτά χέρια της ένα πινάκιο με δύο συμβολικά ανθρώπινα μάτια επάνω του. Το τίμιο όνομα και η μνήμη της τιμούνται από την Ορθόδοξη Εκλησία στις 26 Ιουλίου.
Η Αγία Παρασκευή η Νέα, η Επιβατινή. (Η Σβέτα Πέτκα). + 14 Οκτωβρίου).
Η αγία Παρασκευή η νέα, η Επιβατινή, γεννήθηκε περί τα τέλη του 10ου αιώνα στην κωμόπολη “Επιβάτες”, που βρίσκεται στή θάλασσα του Μαρμαρά, πλησίον τής Κωνσταντινούπολης. Ο μεγαλύτερος αδελφός της ονομαζόταν Εθύμιος και ήταν Επίσκοπος Μαδύτου. Σε νεαρή ηλικία η αναφερόμενη αγία Παρασκευή εκάρη Μοναχή και ασκήτεψε αρχικώς στη Θράκη και κατόπιν στην Παλαιστίνη. Ακολούθως επέστρεψε με θεία εντολή στη γενέτειρά της “Επιβάτες” και ασκήτεψε εκεί παραμένοντας εντελώς άγνωστη μεταξύ των συμπατριωτών της. Αποδήμησε εις Κύριον σε ηλικία 27 ετών και τότε κάποιοι ευσεβείς Χριστιανοί την κήδεψαν ως άγνωστη ξένη δίπλα στη Θάλασσα.
Λίγο καιρό αργότερα, ο τόπος όπου ήταν θαμμένη η αγία Παρασκευή η Επιβατινή άρχισε να ευωδιάζει κι έτσι αποκαλύφτηκε στους ανθρώπους η εκεί ύπαρξη τού τιμίου σκηνώματός της και η αγιότητά της. Οι Χριστιανοί της περιοχής σήκωσαν το σκήνωμά της από το χώμα, το τοποθέτησαν σε λαμπρή λειψανοθήκη και το μετέφεραν με λαμπρότητα στο ναό των Αγίων Αποστόλων τής κοντινής πόλης καλλικράτειας. Στα επόμενα χρόνια το θαυματουργό λείψανό της μεταφέρθηκε διαδοχικά σε αρκετά μέρη τής Βαλκανικής, επιτελώντας παντού πολλά και μεγάλα θαύματα. Απ' το έτος 1641 και μέχρι σήμερα βρίσκεται και τιμάται στην πόλη Ιάσιο της Μολδοβλαχίας.
Η αγία Παρασκευή η Επιβατινή είναι γνωστή στους σλαβικούς λαούς των Βαλκανίων με την ονομασία “Σβέτα Πέτκα”, τιμάται δε ιδιαιτέρως απ' αυτούς και αναγνωρίζεται ορθώς ως η ουράνια προστάτις τους. Προς τιμήν της έχουν ανεγερθεί επ' ονόματί της λαμπροί ναοί σε πολλές πόλεις και χωριά όλων των κρατών της Βαλκανικής. Στην Ελλάδα, συμπατριώτες της πρόσφυγες προερχόμενοι από τις κωμοπόλεις “Επιβάτες” και Καλλικράτεια τής Ανατολικής Θράκης έχουν κτίσει παλαιότερα στο σεπτό όνομά της τρεις λαμπρούς ναούς, που είναι οι εξής:
1) Ιερός Ναός Οσίας Παρασκευής Νέας Καλλικράτειας Χαλκιδικής.
2) Ιερός Ναός Οσίας Παρασκευής Νέων Επιβατών Θεσσαλονίκης.
3) Ιερός Ναός Αγίου Στεφάνου και Οσίας Παρασκευής της Επιβατινής Πτολεμαΐδας.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ
Στη βόρεια εδαφική ζώνη τής Δυτικής Μακεδονίας υπάρχουν αρκετοί ναοί της Αγίας Παρασκευής τής Ρωμαίας, οι οποίοι είναι γνωστοί στους κατοίκους των χωριών αυτής τής ζώνης με την ονομασία “Σβέτα Πέτκα”. Ίσως οι εν λόγω ναοί να ήταν αρχικώς αφιερωμένοι στην αγία Παρασκευή την Επιβατινή (: στην Αγία Πέτκα) και με την πάροδο των ετών και για διαφόρους εξηγήσιμους λόγους, να μεταφιερώθηκαν στην ομώνυμό της και πιο γνωστή στην Ελλάδα, Αγία Παρασκευή τη Ρωμαία, τη Μεγαλομάρτυρα. (Γ.Τ.Α).