Τα πετεινάρια του Παράδεισου. Μια λαϊκή δοξασία των κατοίκων του Γέρμα Καστοριάς.

Πετεινός καμαρωτός. Πίνακας του Γ. Αλεξίου.

Οι κάτοικοι του Γέρμα Καστοριάς ήταν και είναι στην πλειονότητά τους γεωργοί και κτηνοτρόφοι. Όλοι αυτοί παλαιότερα, πριν περίπου το έτος 1965, είχαν δίπλα στο σπίτι τους κι από ένα κοτέτσι, στο οποίο διατηρούσαν αρκετούς πετεινούς και πολλές κότες. Οι πετεινοί τους, όπως είναι φυσικό, λαλούσαν ομαδικά κάθε ξημέρωμα και ξυπνούσαν όλο το χωριό.

Τα μικρά παιδιά του Γέρμα, όταν άκουγαν το λάλημα των πετεινών καθημερινά ακριβώς την ίδια ώρα, απορούσαν γι΄ αυτήν την ικανότητα των πτερωτών φίλων τους κι έθεταν στις μητέρες τους το εξής «εύλογο» ερώτημα: «Μάνα, πως γνωρίζουν τα πετεινάρια μας τις ώρες τής κάθε ημέρας και τις διαλαλούν αλάνθαστα;». Και τότε οι μητέρες τους διηγούνταν την ακόλουθη τοπική λαϊκή δοξασία: «Μέσα στον Παράδεισο του Θεού, που βρίσκεται στην άκρη της γης, εκεί που κατοικούν οι ψυχές των καλών ανθρώπων, υπάρχουν και πολλά σοφά πετεινάρια. Τα εν λόγω πετεινάρια πληροφορούνται απ’ το Θεό τις ακριβείς ώρες της κάθε ημέρας και τις φωνάζουν δυνατά για να τις ακούσουν οι ψυχές όλων των νεκρών. Αμέσως τότε, τα δικά μας πετεινάρια, επειδή είναι αθώα, ακούν αυτές τις φωνές των παραδείσιων πετεινών και τις διαλαλούν με τη σειρά τους εδώ στη γη, για να τις ακούσουμε κι εμείς».

Πετεινός σε τέμπλο της Αυγής Καστοριάς.

Γερμανιώτικο σχετικό λεξιλόγιο.

Ο πέτνος: ο πετεινός.

Το πιτνάρ’: το πετεινάρι, ο μικρός πετεινός.

Ο τσάρτσαρος: το μικρό εύρωστο και καμαρωτό πετεινάρι.

Το χαρχάλ’: το λειρί του πετεινού.

Πέτνος διπλοχάρχαλος; πετεινός με διπλό λειρί.

Η αρνίθα: η όρνιθα, η κότα.

Η σιούρντα αρνίθα: η χαζή κότα.

Η κώτσκα: η κλώσσα.

Τα πλια τς κώτσκας: τα κλωσσόπουλα.

Η κώτσκα κουσάει: η κλώσσα κλωσσάει.

Η πούλκα: η μικρή κότα.

Ο Παράδεισος. Τοιχογραφία (18ου αι.;)
στο ναό Αγίου Νικολάου του Καρύβη Καστοριάς.

Ο Αδάμ στον Παράδεισο. Τοιχογραφία 

στον Άγιο Νικόλαο του Καρύβη.

Η πλάση της Εύας στον Παράδεισο.
Τοιχογραφία στον Άγιο Νικόλαο του Καρύβη.

Η παρακοή των Πρωτόπλαστων στον Παράδεισο.

Η επίγνωση της παρακοής απ' τους Πρωτόπλαστους.

Τα ωρολόγια του παραδείσου.

Τοιχογραφία σε ναό της Χαλάρας Καστοριάς.