Κείμενο
του Τάκη Γιαννούση
 |
| Ο Μητροπολίτης Καστοριάς Νικηφόρος Παπασιδέρης (1888 - 1958). Προτομή του στο Δισπηλιό Καστοριάς. |
Είχε
πεθάνει προπολεμικά ο Μητροπολίτης Ιωακείμ της Καστοριάς (έτος 1931) και για
αρκετό χρονικό διάστημα ο μητροπολιτικός θρόνος εχήρευσε. Στο διάστημα αυτού
του κενού η Ιερά Σύνοδος είχε τοποθετήσει ως τοποτηρητή τον Μητροπολίτη
Σισανίου και Σιατίστης Διόδωρο, που όταν εκήρυττε τον λόγο συνήρπαζε το
εκκλησίασμα.
Παράλληλα όμως, η Καστοριά, με
όλα τα σωματεία της, ζητούσε να ιδούν Δεσπότη Καστοριανό στη Μητρόπολή τους και
κατέληξαν στην απόφαση της χειροτονίας ως Μητροπολίτου Καστοριάς του Καστοριανού
και τότε αρχιγραμματέως της Ιεράς Συνόδου, Αρχιμανδρίτου Νικηφόρου Παπασιδέρη.
Η πομπή της υποδοχής διέσχισε την κεντρική αρτηρία (οδό Μητροπόλεως) και κατέληξε
στον Μητροπολιτικό ναό, όπου έγινε την Κυριακή 3 Μαΐου 1936, ενώπιον πυκνότατου
εκκλησιάσματος, η επίσημη ενθρόνιση, παρουσία 4 - 5 Μητροπολιτών και δεκάδων
Ιερέων. Ήταν πραγματικά μια τελετή γεμάτη βυζαντινό μεγαλείο, διότι ήταν η
πρώτη ενθρόνιση Δεσπότη στην πόλη της Καστοριάς μετά την Τουρκοκρατία.
Όλες οι
αρχές, οι διοικήσεις των σωματείων, τα σχολεία και σχεδόν όλη η Καστοριά, είχε
κατακλύσει την Μητρόπολη μέσα κι έξω, για να ιδεί και να καμαρώσει το νέο
Δεσπότη Καστοριάς. Σε περίοπτη θέση τοποθετήθηκε μέσα στη Μητρόπολη κι
αντιπροσωπεία Εβραίων της Καστοριάς με επικεφαλής τον Ραββίνο και τα μέλη της
Ισραηλιτικής Κοινότητας, που κλήθηκαν να παρακολουθήσουν την ενθρόνιση του
Καστοριανού Δεσπότη.
 |
| Ο αγιογράφος Χατζηθανάσης Παναγιώτου (1858 - 1938) με την οικογένειά του. |
Όταν
τελείωσαν οι προσφωνήσεις και ο ενθρονιστήριος λόγος, που συγκινημένος
εξεφώνησε ο αοίδιμος εκείνος άγιος λευΐτης Νικηφόρος, άρχισε το χειροφίλημα των
πιστών και η υποβολή των συγχαρητηρίων. Μέσα στο εκκλησίασμα δεν έλειπε φυσικά
μία επίσης άγια μορφή: ο αείμνηστος αγιογράφος πάππος Χατζηθανάσης Παναγιώτου -
Ζωγράφος με τη βιβλική του γενειάδα και τη σεβάσμια φυσιογνωμία του, που θύμιζε
αρκετά τον κοσμοκαλόγερο Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη. Καθόταν σε ένα απόμακρο
στασίδι και περίμενε υπομονετικά να αραιώσει το πλήθος και να λάβει σειρά για
το χειροφίλημα.
Όταν με
τα θαμπά απονήρευτα μάτια του είδε πως θα μπορούσε να πλησιάσει τον θρόνο,
ξεκίνησε με το αργό ακανόνιστο βήμα του και πλησίασε το Δεσποτικό. Αφήνοντας
παράμερα το αχώριστο μπαστούνι του, γονάτισε, μπροστά στον Δεσπότη και μετά
ανεσήκωσε το γέρικο ψηλό κορμί του, κάνοντας δύο βήματα για να φιλήσει το χέρι
του νέου Δεσπότη.
 |
| Η Παναγία Οδηγήτρια στον Γέρμα Καστοριάς, έτ. 1916. Έργο του Χατζηθανάση Παναγιώτου. |
Ο πάππος ατένισε για λίγο τον
Δεσπότη, που τον ήξερε από παιδί. Και τότε, είδαμε και θαυμάσαμε, νοιώθοντας να
μας διατρέχουν ανατριχίλες στα κορμιά, τί μεγαλείο φιλοξενεί στα βάθη της η
αθάνατη Ορθοδοξία! Οι δυο κοιτάχτηκαν κατάματα για δυο-τρία δευτερόλεπτα. Κι
υστέρα...Ύστερα κατέβηκεν από το θρόνο του ό Δεσπότης και δακρυσμένος έσκυψε
και φίλησε με σεβασμό το άγιο χέρι του Πάππου Χατζή! Εκείνος, τότε, θυμήθηκε
τις ιερές παραδόσεις με τις οποίες γαλουχήθηκε τόσα χρόνια στο Άγιο Όρος και
στους Άγιους Τόπους, φιλοτεχνώντας αμέτρητες αγιογραφίες με Παντοκράτορες,
Χριστούς και θλιμμένες Παναγίες... Αγκάλιασε τον Νικηφόρο και σαν πιο σεβάσμιος,
κατά την αγιορείτικη τάξη, ανταπέδωσε τον ασπασμό στο μέτωπο τού Δεσπότη, ενώ
χοντρά δάκρυα γλιστρούσαν πάνω στα σεβάσμια κατάλευκα γένια του.
Ήταν στιγμές συγκλονιστικές. Όλοι με συντριβή
παρακολούθησαν αυτήν την επιβλητική σε μεγαλείο σκηνή κι απορημένοι θαύμαζαν,
τί, πέρα από τα θεωρούμενα σαν καθιερωμένα, συνδέουν αυτούς που έταξαν εαυτούς
τους στην υπηρεσία της Ορθοδοξίας. Αυτούς που αγιάζουν ζώντας, διάγοντες ζωήν
επιγείων αγγέλων.
(Απ’
το βιβλίο, Ιστορίες και παραδόσεις της Δυτικής Μακεδονίας με την πένα της
Ιφιγένειας Διδασκάλου, εκδ. Zattas Publications,
Καστοριά 2010, σελ. 52-54).
 |
| Η αφιερωτική επιγραφή στην εικόνα της Παναγίας και το όνομα του αγιογράφου της Χατζηθανάση. |
 |
| Ο Μητροπολίτης Νικηφόρος Παπασιδέρης. Φωτογραφία του σε εγκόλπιο Ημερολόγιο της ιεράς Μητρόπολης Καστοριάς. |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου