Πέμπτη 20 Αυγούστου 2015

Το τοξωτό γεφύρι Δενδροχωρίου Καστοριάς, έτ. 1866.

Άποψη του γεφυριού Δενδροχωρίου
Το θεματικό γεφύρι Δενδροχωρίου βρίσκεται 15 χιλιόμετρα πλησίον της Καστοριάς, στην τοποθεσία «Χάνι Μπιρίκι», επί του ποταμού Λαδοπόταμου, παραπόταμου του Αλιάκμονα και παραπλεύρως της οδού “Καστοριά – Πρέσπες”. Ανεγέρθηκε το έτος 1866 απ’ τον ξακουστό Δενδροχωρίτη πρωτομάστορα Σντρόλιο. Έχει μήκος 26 μ., μέγιστο ύψος 10 μ. και άνοιγμα τόξου 16. μ.

ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Του γιοφυριού της Άρτας (Δημοτικό τραγούδι). 

Σαράντα πέντε μάστοροι κι εξήντα μαθητάδες
γιοφύρι εθεμέλιωσαν στης Άρτας το ποτάμι.
Ολημερίς το χτίζανε, το βράδυ εγκρεμιζόταν.
Μοιρολογιούν οι μάστοροι και κλαιν οι μαθητάδες:
"Αλοίμονο στούς κόπους μας, κρίμα στις δούλεψές μας,
ολημερίς να χτίζουμε το βράδυ να γκρεμιέται.
Πουλάκι εδιάβη κι έκατσε αντίκρυ στό ποτάμι,
δεν εκελάηδε σαν πουλί, μηδέ σαν χελιδόνι,
παρά εκελάηδε κι έλεγε ανθρώπινη λαλίτσα:

"Αν δε στοιχειώσετε άνθρωπο, γιοφύρι δε στεριώνει,
και μη στοιχειώσετε ορφανό, μη ξένο, μη διαβάτη,
παρά του πρωτομάστορα την όμορφη γυναίκα,
που έρχεται αργά τ' αποταχύ και πάρωρα το γιόμα."

Τ' άκουσ' ο πρωτομάστορας και του θανάτου πέφτει.
Πιάνει, μηνάει της λυγερής με το πουλί τ' αηδόνι:
Αργά ντυθεί, αργά αλλαχτεί, αργά να πάει το γιόμα,
αργά να πάει και να διαβεί της Άρτας το γιοφύρι.

Και το πουλι παράκουσε κι αλλιώς επήγε κι είπε:
"Γοργά ντύσου, γοργά άλλαξε, γοργά να πας το γιόμα,
γοργά να πας και να διαβείς της ʼρτας το γιοφύρι."
Να τηνε κι εμφανίστηκε από την άσπρη στράτα.
Την είδ' ο πρωτομάστορας, ραγίζεται η καρδιά του.
Από μακριά τους χαιρετά κι από κοντά τους λέει:
"Γειά σας, χαρά σας, μάστοροι και σεις οι μαθητάδες,
μα τι έχει ο πρωτομάστορας και είναι βαργομισμένος;
"Το δαχτυλίδι του 'πεσε στην πρώτη την καμάρα,
και ποιός να μπει, και ποιός να βγει, το δαχτυλίδι νά 'βρει;"
"Μάστορα, μην πικραίνεσαι κι εγώ να πά σ' το φέρω,
εγώ να μπω, εγώ να βγω, το δαχτυλίδι νά 'βρω."

Μηδέ καλά κατέβηκε, μηδέ στη μέση πήγε,
"Τράβα, καλέ μ' τον άλυσο, τράβα την αλυσίδα
τι όλον κόσμο ανάγειρα και τίποτες δεν βρήκα."
Ένας πηχάει με το μυστρί κι άλλος με τον ασβέστη,
παίρνει κι ο πρωτομάστορας και ρίχνει μέγα λίθο.


"Αλίμονο στη μοίρα μας, κρίμα στο ριζικό μας!
Τρεις αδελφάδες ήμαστε, κι οι τρεις κακογραμμένες,
η μια 'χτισε το Δούναβη, κι η άλλη τον Αφράτη
κι εγώ η πιό στερνότερη της ʼρτας το γιοφύρι.
Ως τρέμει το καρυόφυλλο, να τρέμει το γιοφύρι,
κι ως πέφτουν τα δεντρόφυλλα, να πέφτουν οι διαβάτες."

"Κόρη, το λόγον άλλαξε κι άλλη κατάρα δώσε,
που 'χεις μονάκριβο αδελφό, μη λάχει και περάσει."
Κι αυτή το λόγον άλλαζε κι άλλη κατάρα δίνει:
"Αν τρέμουν τ' άγρια βουνά, να τρέμει το γιοφύρι,
κι αν πέφτουν τ' άγρια πουλιά, να πέφτουν οι διαβάτες,
γιατί έχω αδελφό στην ξενιτιά, μη λάχει και περάσει.

Βλέπε μελωδική απόδοση του δημοτικού τραγουδιού:


Σημείωση. Οι παρουσιαζόμενες φωτογραφίες του γεφυριού Δενδροχωρίου Καστοριάς ελήφθησαν την Πέμπτη 20 Αυγούστου 2015 απ’ τον δάσκαλο Γιώργο Τ. Αλεξίου, θαυμαστή και τακτικό επισκέπτη αυτού (του γιοφυριού).

Άποψη της κοίτης του Λαδοπόταμου
απ' το γιοφύρι Δενδροχωρίου. Η "πλαζ".

Η  "πλαζ" του Λαδοπόταμου.

Ο  Γιώργος Αλεξίου στο γεφύρι Δενδροχωρίου.
Πέμπτη 20 Αυγούστου 2015.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου