Ο «άγιος» φιλάργυρος {: Ο άπληστος Κληρικός, Μοναχός, Ιεροκήρυκας}. Κείμενο † Ηλία Μηνιάτη (1669 – 1714).

«Αχ κατηραμένη φιλαργυρία.

Φιλάργυρος μετράει τα χρήματα και δίπλα
η γυναίκα του διαβάζει την Αγία Γραφή (!).
Πίνακας Δυτικού ζωγράφου έτ. 1514.

…Αλλά τούτος δεν είναι εκείνος ο καλός, και αγαθός άνθρωπος, οπού δεν επεθύμησε την γυναίκα κανενός; οπού δεν επήρε κανενός το πράγμα ή την τιμήν; οπού εφύλαξεν ακριβέστατα τον νόμον, οπού εις τον νόμον είναι άγιος; ναι. Μα τούτος ο άγιος είναι φιλάργυρος. Στοχασθήτε, όταν είναι λόγος περί χρημάτων, δεν είναι άλλο. Αχ κατηραμένη φιλαργυρία, και πόσον κυριεύεις τας ανθρωπίνας ψυχάς! οπού θέλει να ειπεί: αληθινά εκείνος ο καλός δούλος του Θεού έχει πολλάς και μεγάλας αρετάς. Αυτός να κλέψει; αυτός να ψευδομαρτυρήσει; μη γένοιτο. «Ταύτα πάντα (ημπορεί να ειπή) εφυλαξάμην εκ νεότητός μου». Αυτός φυλάττει σωφροσύνην, αυτός κάνει προσευχήν, αυτός κρατεί νηστείαν, αυτός είναι αληθινά εις τον Κόσμον, αλλά αρνήθη τον Κόσμον, αυτός εσφαλισμένος μέσα εις μίαν κέλλαν ή έξω εις μίαν έρημον, απεστράφη παντελώς και τας συνομιλίας των ανθρώπων, και τας ταραχάς της αγοράς, και του αιώνος τας ματαιότητας και ξεφάντωσες.

Εκείνος στέκει ενασχολούμενος εις έργα αρετής, μόνος μόνω Θεώ προσευχόμενος. Εις την όψιν, εις το σχήμα, εις τα φορέματα τα τρίχινα, εις όλον τον βίον, και πολιτείαν ένας ασκητής. Αλλά ωϊμέ! 

Ο θάνατος του φιλάργυρου.
     Εικόνα σε ναό της Λιθιάς.

Τούτος ο ασκητής είναι φιλάργυρος. Νηστευτής, μα φιλάργυρος. Θαυματουργός, μα φιλάργυρος έτι εν λείπει. Όλα τα καλά έχει, ένα πράγμα του λείπει δια να τον κανονίσωμεν δια τέλειον άγιον. Πώς αγαπά ο πτωχός τα αργύρια. Ό,τι άλλο θέλεις. Θέλεις να νηστεύσει; δεν τρώγει κρέας εις όλην του την ζωήν. Θέλεις να προσευχηθή; κάνει ολονυχτίας. Θέλεις να κάμει σκληραγωγίας; ευχαριστείται να περιπατή με τα πόδια γυμνά και φορτωμένος σίδηρα. Όλα μετά χαράς τα κάνει. μα μη του εγγίσεις το γλωσσόκομον, διατί τον χάνεις. Όλα τα άλλα κάνει μετά χαράς, τούτο μόνον τον λυπεί, τον πικραίνει, και απέρχεται λυπούμενος. Τόσον είναι αληθινόν, πως ένας κάποιος ημπορεί να φθάσει με πολλάς αρετάς να είναι άγιος, μα τούτος ο άγιος ημπορεί να είναι φιλάργυρος. Τόσον είναι αληθινόν, πως η φιλαργυρία κρατεί, και κυριεύει τας ψυχάς και εκείνων, οπού ημείς προσκυνούμεν ωσάν αγίους.

Αλλ᾽ εγώ ερωτώ: ένας τέτοιος άγιος φιλάργυρος, ημπορεί να είναι μαθητής και Απόστολος του Χριστού; Όχι. Ας το μαρτυρήσει ο σημερινός φιλάργυρος άνθρωπος του Ευαγγελίου. Όταν ο Χριστός του είπε πάντα όσα έχεις πώλησον, και διάδος πτωχοίς, οπού θέλει να ειπεί: Άφες ολότελα την φιλαργυρίαν και αποδέξου την φιλοπτωχίαν. Και δεύρο, ακολούθει μοι. Έλα να μου είσαι μαθητής και Απόστολος, αυτός εμίσευσε λυπούμενος. «Και απήλθε λυπούμενος».

ΣΗΜΕΙΩΣΗ. Το παρόν κείμενο αποτελεί απόσπασμα σχετικής μελέτης του Γιώργου Τ. Αλεξίου, που είναι αναρτημένη στο διαδίκτυο:

https://docs.google.com/viewer?a=v&pid=sites&srcid=ZGVmYXVsdGRvbWFpbnxhZGViMTk1MnxneDo3ZTU5ZmYwNDNiNjBhMzVl

Δευτέρα Παρουσία. Ο Ζυγός της Δικαιοσύνης.
Τοιχογραφία στον Άγιο Νικόλαο Κρεπενής, έτ. 1650.