Η Λιάντρα {: Πικροδάφνη}. Ένας θρύλος της Μεγάλης Εβδομάδας από τον Γέρμα Καστοριάς

Κατακόκκινα άνθη Λιάντρας (: Πικροδάφνης)

    Οι γυναίκες του Γέρμα Καστοριάς είναι ιδιαίτερα φιλανθείς και γι’ αυτό φυτεύουν κι έχουν στις αυλές των σπιτιών τους μεγάλη ποικιλία όμορφων λουλουδιών και ανθοφόρων θάμνων. Στους θάμνους αυτούς όμως δεν περιλαμβάνεται η Λιάντρα (σ.σ. έτσι ονομάζεται η πικροδάφνη στον Γέρμα), διότι θεωρείται καταραμένη, όπως ομολογείται και στον χριστιανικό θρύλο που παρατίθεται ακολούθως:

    Την εποχή που σταυρώθηκε ο Χριστός ζούσε στην Ιερουσαλήμ μια κακόψυχη κι επιπόλαια γυναίκα που λεγόταν Λιάντρα. Η γυναίκα αυτή είχε το σπίτι της στο «Δρόμο του Μαρτυρίου», κοντά στον Πανάγιο Τάφο.

    Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου η βαρυπενθούσα Παναγία μετέβη στο μνήμα του μονάκριβου Γιού της κι έκλαψε πικρά, με αποτέλεσμα να κοκκινίσουν απ’ τα καυτά δάκρυά της οι παρειές (:τα μάγουλα) και η μύτη της. Μετά από αρκετή ώρα θρήνου και οδυρμού στον τάφο του Χριστού, η Θεοτόκος αποφάσισε να επιστρέψει στην οικία της. Κατά την επιστροφή της πέρασε μπροστά και απ’ το σπίτι της Λιάντρας, η οποία εκείνη την ώρα καθόταν στο πεζούλι της πόρτας του και κουβέντιαζε με τις γειτόνισσές της για το φρικτό γεγονός της Σταύρωσης του Θεανθρώπου.

Ο χρυσοκέντητος Επιτάφιος του Γέρμα
ρωσικής τέχνης (18ος αιών;)

    Όταν η Λιάντρα αντίκρισε την Παναγία και είδε το κοκκινισμένο από τα δάκρυα πρόσωπο της, τη λοιδώρησε φωνάζοντας δυνατά: «κοιτάξτε τη Μαρία. Το πρόσωπό της είναι ροδοκόκκινο. Καθόλου δεν λυπήθηκε για το θάνατο του παιδιού της».

Η Παναγία, όταν άκουσε αυτά τα σκληρά λόγια της μοχθηρής Εβραίας πληγώθηκε βαθιά και γι’ αυτό την επιτίμησε λέγοντας:      «Κακόγλωσση Λιάντρα, να μεταμορφωθείς αμέσως σε φυτό και να έχεις κόκκινα άνθη σαν τα κοκκινισμένα απ’ το κλάμα μάγουλά μου και φύλλα πολύ πικρά σαν την μεγάλη πίκρα που έχω στην καρδιά μου». Και όντως αυτό συνέβη. Η γυναίκα Λιάντρα μεταμορφώθηκε πάραυτα στον ομώνυμο θάμνο με τα ερυθρά άνθη και τα πικρά φύλλα και από τότε οι Γερμανιώτισσες θεωρούν τη Λιάντρα (: πικροδάφνη) καταραμένο δενδρύλλιο και δεν το φυτεύουν στους κήπους των σπιτιών τους.

    ΣΗΜΕΙΩΣΗ. Τον παρουσιαζόμενο συγκινητικό θρύλο τον διηγόταν η μακαρίτισσα Αναστασία Χ. Κίτσιου στις γυναίκες του Γέρμα, όταν το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής «ξενυχτούσαν τον Χριστό» στον ενοριακό ναό του χωριού τους.

Ο Γέρμας Καστοριάς.

(Καταγραφή του Γιώργου Τ. Αλεξίου)

Η αείμνηστη Αναστασία Κίτσιου με τον σύζυγό της

 Χρίστο που σκότωσαν άδικα οι Γερμανοί.

Ο ενοριακός ναός του Αγίου Γεωργίου στον Γέρμα.