Ο Μητροπολίτης Σισανίου Κοζάνης που μαρτύρησε κατά τον 16ον αιώνα {;}

Επάνω στο όρος “Μακρυβούνι”, που βρίσκεται ανάμεσα στα όμορα χωριά Σισάνι επαρχίας Βοΐου και Γέρμα νομού Καστοριάς, υπάρχει μία τοποθεσία που ονομάζεται “Ράχη του Δεσπότη”. Η τοποθεσία αυτή έλαβε την εν λόγω παράξενη ονομασία, επειδή εκεί εσφαγιάσθη από Τουρκαλβανούς ληστές ένας αγνώστου ονόματος Δεσπότης τής Μητρόπολης Σισανίου. Το ιστορικό αυτού του τραγικού γεγονότος έχει, σύμφωνα με τη σχετική τοπική παράδοση, ως εξής:

Κάποια μαύρη ημέρα ενός απροσδιόριστου έτους του 16ου αιώνα (σ.σ. ίσως του 1571, που έγινε η Ναυμαχία της Ναυπάκτου κι επακολούθησαν τρομερές σφαγές Χριστιανών από τους Τούρκους, ως αντίποινα για την καταστροφή τής ναυτικής αρμάδας τους), αιμοβόροι Τουρκαλβανοί ληστές πάτησαν και δήωσαν το χωριό Σισάνι, που ήταν τότε σημαντικό αστικό κέντρο της περιοχής κι έδρα της ομώνυμης ιστορικής Μητρόπολης. Φεύγοντας απ' το Σισάνι οι ληστές πήραν μαζί τους ως όμηρο τον τοπικό Μητροπολίτη και τον μετέφεραν στο κοντικό δασωμένο Μακρυβούνι. Εκεί τον κράτησαν αιχμάλωτο 2 – 3 ημέρες και ζήτησαν απ' τους κατοίκους του Σισανίου πολλά λύτρα για να τον αφήσουν ελεύθερο. Οι κάτοικοι του Σισανίου δεν μπόρεσαν να συγκεντρώσουν το απαιτούμενο ποσό των λύτρων και γι' αυτό οι απαγωγείς εσφαγίασαν επιτόπου τον Δεσπότη. Κατόπιν, μετέφεραν το ακέφαλο σεπτό σώμα τού ιερομάρτυρος Ιεράρχου στο Σισάνι και το κρέμασαν σε μια μεγάλη καρυδιά, προς εκφοβισμό των κατοίκων του. Η καρυδιά αυτή ονομάστηκε “στείρα καρυ(δι)ά”, επειδή από τότε και μέχρι το έτος 1900 περίπου που κάηκε από κεραυνό, δεν ξανακάρπισε.

Στα χωριά της περιοχής λέγεται, ότι στο μέρος όπου χύθηκε το αθώο αίμα του Δεσπότη όλα τα χόρτα που φυτρώνουν έκτοτε έχουν κόκκινο χρώμα!

Γιώργος Τ. Αλεξίου.

Απολυτίκιον εις ανώνυμον ιερομάρτυραν Δεσπότην. Ήχος δ΄.

Και τρόπων μέτοχος, και θρόνων διάδοχος, των Αποστόλων γενόμενος, την πράξιν εύρες, θεόπνευστε, εις θεωρίας επίβασιν, διά τούτο τον λόγον της αληθείας ορθοτομών, και τη πίστει ενήθλησας μέχρις αίματος ιερομάρτυς (...), πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, σωθείναι τας ψυχάς ημών.