Τα δίχτυα μεταφοράς άχυρου των παλαιών αγροτών του Γέρμα Καστοριάς.

Γεωργικό δίχτυ, τμήμα του.

Οι φιλόπονοι αγρότες της ελληνικής υπαίθρου κατείχαν παλαιότερα και χρησιμοποιούσαν τριχένια δικτυωτά πλέγματα για τη μεταφορά του άχυρού τους από το αλώνι στην αχυρώνα κι απ’ εκεί στους στάβλους των ζώων τους. Το ίδιο βεβαίως έκαναν, έως το έτος 1970 περίπου, και οι γεωργοί του Γέρμα Καστοριάς. Συγκεκριμένα, οι γεωργοί αυτοί, αμέσως μετά τον αλωνισμό των σιτηρών τους μάζευαν το άχυρο στα λεγόμενα “δίχτυα” και το μετέφερναν μ’ αυτά στις αχυρώνες και τις χορταποθήκες τους, για να το χρησιμοποιήσουν κατά τη διάρκεια του πολύμηνου γερμανιώτικου χειμώνα ως βασική τροφή των ζώων τους (βοδιών, αλόγων, μουλαριών, και όνων). Τα δίχτυα αυτά ήταν φτιαγμένα από σχετικώς λεπτές αλλά και δυνατές τριχιές, οι οποίες ήταν πλεγμένες μεταξύ τους κατά ιδιαίτερο τρόπο και πλαισιώνονταν και κρατιούνταν από δύο γερά ξύλινα κοντάρια (ραβδιά). Η περίμετρος τού καθένα απ’ αυτά τα δίχτυα είχε σχήμα ορθογωνίου παραλληλογράμμου, με μήκος 1,5 μ. περίπου και πλάτος 1 – 1,2 μ.

Δίχτυ άχυρου, ολόκληρο.

Οι Γερμανιώτες αλωνιστές, όταν ήθελαν να χρησιμοποιήσουν τα δίχτυα τα άπλωναν καταγής κι έριχναν με το δικράνι επάνω τους και πατούσαν καλά την ανάλογη ποσότητα άχυρου. Κατόπιν σήκωναν τα δύο παράλληλα κοντάρια του καθενός και τα έδεναν μεταξύ τους σφιχτά, συμπιέζοντας κι εγκλωβίζοντας ανάμεσά τους το άχυρο. Ακολούθως φόρτωναν τα “φουσκωμένα” με άχυρο δίχτυα στα υποζύγιά τους και τα μετέφερναν στις αχυρώνες τους.

Ως προαναφέρθηκε, οι τριχιές των αναφερόμενων διχτυών ήταν πλεγμένες μεταξύ τους με ιδιαίτερο κι έξυπνο τρόπο. Εκ του λόγου τούτου ελάχιστοι Γερμανιώτες ήξεραν να “δέσουν δίχτυα”. Ένας εξ αυτών ήταν ο αείμνηστος μυλωνάς Λάζαρος Γραμμένος, ο οποίος έφτιαξε περί το έτος 1960, για λογαριασμό του φίλου του Τριαντάφυλλου Γ. Αλεξίου, και τα δίχτυα τής εδώ φωτογραφίας.

Σημείωση: Το εξεταζόμενο γεωργικό δίχτυ σε πολλά μέρη της Ελλάδος το ονομάζουν “χαράρι”. Στον Γέρμα το λένε απλώς “δίχτυ”.

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

Το δίχτυ

Κάθε φορά που ανοίγεις δρόμο στη ζωή

μην περιμένεις να σε βρει το μεσονύχτι

έχε τα μάτια σου ανοιχτά βράδυ πρωί

γιατί μπροστά σου πάντα απλώνεται ένα δίχτυ

Αν κάποτε στα βρόχια του πιαστείς

κανείς δε θα μπορέσει να σε βγάλει

μονάχος βρες την άκρη της κλωστής

κι αν είσαι τυχερός ξεκινά πάλι

Αυτό το δίχτυ έχει ονόματα βαριά

που είναι γραμμένα σ’ επτασφράγιστο κιτάπι

άλλοι το λεν του κάτω κόσμου πονηριά

κι άλλοι το λεν της πρώτης άνοιξης αγάπη

Αν κάποτε στα βρόχια του πιαστείς

κανείς δε θα μπορέσει να σε βγάλει

μονάχος βρες την άκρη της κλωστής

κι αν είσαι τυχερός ξεκινά πάλι

Ο αείμνηστος Λάζαρος Γραμμένος (ο καθιστός αριστερά)
με συγχωριανούς του, περί το έτος 1955.

Θερισμός. Πίνακας του αείμνηστου Γερμανιώτη
λαϊκού ζωγράφου Τρύφωνος Δούκα.

Ο Χριστός ως νοητός - πνευματικός
αλωνιστής και λιχνιστής.
Σχέδ. Φώτη Κόντογλου.

Ο Γέρμας Καστοριάς. Φωτ. 19-6-2017

Το άκρο κονταριού από γεωργικό δίχτυ.

Γεωργικό δίχτυ κρεμασμένο σε δένδρο.

Ο κόμβος της τριχιάς σε γεωργικό δίχτυ.

Κόμβος διχτυού.

Δίχτυ μαζεμένο,
τυλιγμένο σε  κοντάρι του.

Ο Γέρμας (μερική άποψη) και αριστερά στο βάθος
το θρυλικό όρος Μουρίκι (υψ. 1703 μ.).

Λελέκι θερισμού
(δρεπάνι με λεία κόψη, χωρίς δόντια)