Ο εξοχικός ναός του Οσίου Ονουφρίου στο χωριό Πτελέα Καστοριάς.

Ο όσιος Ονούφριος. Τοιχογραφία (λεπτομέρεια)
 έτ. 1663 στο ναό Αρχόντισσας Θεολογίνας
Καστοριάς.

Ανατολικώς του χωριού Πτελέα Καστοριάς και σε απόσταση 2-3 χιλιομέτρων περίπου, βρίσκεται ένας εξοχικός ναός που είναι αφιερωμένος στον μεγάλο ασκητή όσιο Ονούφριο τον Αιγύπτιο (4^ος αιών). Η αφιέρωση τού εν λόγω ναού στον αναφερόμενο όσιο είναι μοναδική στην Καστοριά, ίσως δε και σε ολόκληρη τη Δυτική Μακεδονία. Εκ του λόγου τούτου, ο θεματικός ναός προσελκύει την προσοχή και διεγείρει το ενδιαφέρον των γηγενών (Καστοριανών) βυζαντινολόγων γι’ αυτόν. Συγκεκριμένως, οι υπόψη βυζαντινολόγοι – ερευνητές ενδιαφέρονται να μάθουν ποιος ήταν ο φιλομόναχος χριστιανός που πρωτοέκτισε το εξεταζόμενο εξωκκλήσι και για ποιον λόγο επέλεξε την αφιέρωσή του στον όσιο Ονούφριο († 12 Ιουνίου). Ένας εξ αυτών των ερευνητών, ο Γιώργος Τ. Αλεξίου υποθέτει, ότι τον εξοχικό ναό έκτισαν οι μοναχοί τής πλησίστιας βυζαντινής μονής Αγίου Νικολάου του Πετρίτη, της οποίας το καθολικό σώζεται επάνω σε κοντινό του λόφου και αποτελούσε ένα απ’ τα παρεκκλήσια αυτής (της μονής).

Ο Βίος του οσίου Ονουφρίου.

«Ο όσιος Ονούφριος καταγόταν από την Περσία είναι δε από τις μεγαλύτερες ασκητικές φυσιογνωμίες των αιγυπτιακών έρημων. Από παιδί ακόμα έδειχνε φλογερό πόθο ολοκληρωτικής αφιέρωσης στο Θεό. Σε νεαρή ηλικία, εντάχθηκε σε μια κοινοβιακή αδελφότητα, όπου για αρκετά χρόνια ασκήθηκε στην πνευματική και σωματική εγκράτεια και στην υπακοή. Η μεγάλη του ταπεινοφροσύνη έκανε τους αδελφούς του να τον αγαπήσουν πολύ. Όταν ωρίμασε περισσότερο στην ηλικία ο Ονούφριος θέλησε να πάει βαθύτερα στην έρημο, να γνωρίσει και να μιμηθεί τη ζωή των εκεί ασκητών της. Με μεγάλη λύπη η αδελφότητα άφησε ελεύθερο το επίλεκτο αυτό μέλος της. Αφού βάδισε αρκετά μέσα στην έρημο, συνάντησε την καλύβη του ερημίτη Ερμία, που με θεία αποκάλυψη τον περίμενε. Ο Ερμίας τον οδήγησε σε μια καλύβη, κάτω από έναν πελώριο φοίνικα, που δίπλα κελάρυζαν τα νερά μιας καθάριας πηγής. Εκεί ο Ονούφριος επιδόθηκε σε μεγαλύτερη πνευματική άσκηση, και η φήμη του διαδόθηκε σε όλους τους ερημίτες, που συχνά πήγαιναν να τον συμβουλευθούν και να πάρουν την ευχή του. Τελικά, όταν κάποτε τον επισκέφθηκε ο Αββάς Παφνούτιος, άφησε την τελευταία του πνοή, και ο Παφνούτιος τον έθαψε κάτω από τον πελώριο φοίνικα. Θύμισε, έτσι, σε όλους τα λόγια του Αποστόλου Παύλου: «γύμναζε σεαυτόν προς ευσέβειαν» ( Α' προς Τιμόθεον, δ' 7). Δηλαδή, γύμναζε και συνήθιζε τον εαυτό σου στη συνεχή εξάσκηση της αγίας ζωής».

(Ελήφθη απ’ τον Ορθόδοξο Συναξαριστή:

http://www.saint.gr/471/saint.aspx)

Το όμορφο χωριό Πτελέα Καστοριάς.
Η ανατολική συνοικία του.

Απολυτίκιον του οσίου Ονουφρίου

Ήχος α´. Του λίθου σφραγισθέντος.

Της ερήμου πολίτης και εν σώματι άγγελος, και θαυματουργός ανεδείχθης, θεοφόρε Πατήρ ημών Ονούφριε· νηστεία αγρυπνία προσευχή, ουράνια χαρίσματα λαβών, θεραπεύεις τους νοσούντας, και τας ψυχάς των πίστει προστρεχόντων σοι. Δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι διά σου πάσιν ιάματα.

Σημειώσεις:

1)      Για τον όσιο Ονούφριο βλέπε περισσότερα στην ηλεκτρονική διεύθυνση:

https://sites.google.com/site/agiosonouphrios/

2)      Για το βυζαντινό ναό Αγίου Νικολάου του Πετρίτη Πτελέας βλέπε:

http://fos-kastoria.blogspot.gr/2016/12/1417.html

Πινακίδα οδοδείκτης
προς το ναό Οσίου Ονουφρίου Πτελέας.

Τοιχογραφία οσίου ασκητού (16ος αι.)
στο ναό Αγίου Γεωργίου του Βουνού,
Καστοριάς.

Ο ναός του Αγίου Νικολάου του Πετρίτη Πτελέας,
έτ. 1417.

Όσιος ασκητής.
Ξυλόγλυπτη παράσταση έτ. 1775
σε ναό του Γέρμα Καστοριάς.