"Οι Επτάριθμοι Άγιοι" (9ος αιών), φωτιστές και προστάτες όλων των Σλάβων και ιδιαιτέρως αυτών τής Δυτικής Βαλκανικής.

     

    Οι σλαβικοί λαοί τής Βαλκανικής Χερσονήσου αναγνωρίζουν ορθώς και τιμούν δικαίως ως κατηχητές και φωτιστές τους στον Χριστιανισμό και ως οδηγούς και διδασκάλους τους στον πολιτισμό τούς λεγόμενους “Επτάριθμους Αγίους” {+ 27 Ιουλίου}, που είναι, οι δύο Θεσσαλονικείς αδελφοί και ιεραπόστολοι Κύριλλος και Μεθόδιος και οι πέντε κορυφαίοι άμεσοι μαθητές τους, Γοράσδος, Κλήμης, Ναούμ, Αγγελάριος και Σάββας. Αυτοί οι επτά επιφανείς ιεραπόστολοι και μεγάλοι άγιοι τής Ορθόδοξης Εκκλησίας που έζησαν κατά τον 9ον αιώνα, μελέτησαν, καλλιέργησαν, εμπλούτισαν και διαμόρφωσαν ικανώς την σλαβονική γλώσσα {: μητέρα και πρωτόγονη μορφή όλων των σύγχρονών μας σλαβικών γλωσσών}, κήρυξαν και διέδωσαν δι' αυτής {: τής σλαβονικής γλώσσας) τη χριστιανική πίστη στις περιοχές τής Μοραβίας και των Βαλκανίων, ανήγειραν ιερούς ναούς και σεπτές μονές στα μέρη αυτά, δημιούργησαν το λεγόμενο γλαγολιτικό αλφάβητο, μετέφρασαν στη σλαβονική γλώσσα τα λειτουργικά βιβλία μας και συνέγραψαν αξιόλογα εκκλησιαστικά κείμενα, πάντα με τη γλαγολιτική γραφή στη σλαβονική γλώσσα. Για όλες αυτές τις αξιοθαύμαστες ενέργειές τους και τις ανεκτίμητες υπηρεσίες κι ευεργεσίες τους προς τους σλαβικούς λαούς, οι Επτάριθμοι Άγιοι υπέστησαν διώξεις και βίωσαν κατατρεγμούς απ' τους διαχρονικούς εχθρούς τής Ορθοδοξίας.

    

    Κι ενώ οι αναφερόμενοι “Επτάριθμοι Άγιοι” τιμούνται ιδιαιτέρως για την προσφορά τους απ' όλους τους σλαβικούς λαούς τής Βαλκανικής χερσονήσου, καθώς και απ' τους ευσεβείς Έλληνες Θεσσαλονικείς, περιέργως, απ' τους κατοίκους τής Καστοριάς και της Φλώρινας αγνοούνται ως ανάλογο σύνολο σχεδόν παντελώς. Το γεγονός αυτό είναι οπωσδήποτε δυσεξήγητο, μεμπτό και κατακριτέο και γι΄αυτό, κατά την άποψη του γράφοντος Γιώργου Τ. Αλεξίου, θα πρέπει οι πνευματικοί άνθρωποι τής Δυτικής Μακεδονίας να ασχοληθούν με τον βίον και την πολιτείαν τους, να παρουσιάσουν στο ευρύ κοινό τής περιοχής της τη μεγάλη προσφορά τους (των Επτάριθμων αγίων) στους σλαβικούς λαούς, και γενικότερον στην Ορθόδοξη Εκκλησία, και να μεριμνήσουν για τη φιλοτέχνηση και ανάρτηση ιερών εικόνων τους σε ιερούς ναούς τής περιοχής τους.