“Ο Καλός Ποιμήν” και “Ο Αμνός του Θεού”. Δύο παρόμοιοι εικονιστικοί τύποι του Χριστού με ξεχωριστό μεταξύ τους περιεχόμενο και με διαφορετικές ονομασίες.

 

Κείμενο Γιώργου Τ. Αλεξίου.

    Δύο από τους σημαντικότερους εικονιστικούς τύπους τού Ιησού Χριστού είναι αυτοί που φέρουν αντιστοίχως μία απ' τις ονομασίες,“Ο Καλός Ποιμήν" και “Ο Αμνός του Θεού”. Οι παραστάσεις τού πρώτου εξ αυτών των τύπων, δηλαδή του φέροντος την ονομασία “Ο Καλός Ποιμήν”, παρουσιάζουν τον Κύριο κατά πρόσωπο, ολόσωμον και όρθιον ή σε προτομή, να βαστάζει στον αυχένα και να κρατάει στους ώμους Του με τα χέρια έναν συμβολικό αμνό. Οι απεικονίσεις αυτές παραπέμπουν στη γνωστή ρήση του Ιησού Χριστού “Εγώ ειμί ο Ποιμήν ο Καλός...” (Ιωάνν. ι΄, 14), και απτοποιούν κι εκφράζουν άριστα το υψηλό περιεχόμενο αυτής (της ρήσης).

    Οι παραστάσεις του έτερου τύπου, που επιγράφονται και είναι γνωστές με την ονομασία “Ο Αμνός του Θεού”, είναι παρόμοιες με τις παραστάσεις του πρώτου τύπου. Εμφανίζουν και αυτές τον Χριστό με έναν συμβολικό αμνόν στους ώμους Του, αλλά και με επιπλέον έναν μεγάλο Σταυρό, τον Σταυρό του Μαρτυρίου Του, στην πλάτη Του. Οι απεικονίσεις αυτού του τύπου αποδίδουν εικαστικώς τη γνωστή φανέρωση κι υπόδειξη απ' τον Ιωάννη τον Πρόδρομο του Ιησού Χριστού κατά τη βάπτισή Του με την ομολογία “ Ίδε ο αμνός του Θεού αίρων την αμαρτία του κόσμου.” (Ιωάνν. Α', 29).

    Παρατήρηση. Η μεγάλη ομοιότητα που έχουν μεταξύ τους οι εικόνες των εδώ παρουσιαζόμενων δύο εικονιστικών τύπων, δηλαδή των ονομαζόμενων κι επιγραφόμενων “Ο Καλός Ποιμήν“ και “Ίδε ο Αμνός του Θεού“, δυσκολεύουν μερικές φορές τους αγιογράφους τους, αλλά και τους πιστούς, να τις ξεχωρίσουν και να τις ονοματίσουν αναλόγως. Το λάθος τους αυτό βεβαίως είναι τυπικό και όχι ουσιαστικό, καθότι ο Ιησούς Χριστός είναι μεταφορικώς και “Ο Καλός Ποιμήν” και “Ο Αμνός του Θεού”.

    Σημείωση. Το παρόν κείμενο συνοδεύεται από ευάριθμες συμβολικές εικόνες τού Χριστού που τον παρουσιάζουν είτε ως “Καλόν Ποιμένα”, είτε ως “Αμνόν του Θεού”.