Δευτέρα 31 Αυγούστου 2020

Η εικόνα “Η Παναγία Αγιοσορίτισσα", ή " Η Παναγία της Ζώνης” (+ 31η Αυγούστου). Τοιχογραφία της (12ος αιών) σε βυζαντινό ναό της Καστοριάς.

 


Ο Ευαγγελιστής Λουκάς, σύμφωνα με την Ιερή παράδοση της Εκκλησίας μας, αγιογράφησε τις πρώτες εικόνες της Παναγίας ενόσω αυτή ζούσε στα Ιεροσόλυμα. Μεταξύ των εν λόγω εικόνων υπήρχε και μία που παρουσίαζε τη Θεοτόκο σε στάση δέησης. Η εικόνα αυτή μεταφέρθηκε από την Παλαιστίνη στην Κωνσταντινούπολη, μάλλον κατά τον 5ο αιώνα και τοποθετήθηκε στον εκεί ευρισκόμενο προσκυνηματικό ναό της Παναγίας των Χαλκοπρατείων ως λατρευτική του. Στον εν λόγω ναό φυλαγόταν η «Αγία Σορός» ή «Ιερά Θήκη» με τη ζώνη της Παναγίας εντός της, γι' αυτό η υπόψη εικόνα έλαβε την επωνυμία «Αγιοσορίτισσα» ή «Παναγία της ζώνης».

Η πρωτότυπη εικόνα της «Αγιοσορίτισσας» χάθηκε κατά την περίοδο της εικονομαχίας. Προηγουμένως όμως είχαν γίνει πολλά αντίγραφά της σε σιγίλια, λειτουργικά βιβλία, νομίσματα, τοιχογραφίες και φυσικά σε φορητές εικόνες, απ' τα οποία (αντίγραφα) αρκετά σώζονται ως τις ημέρες μας σε διάφορα μέρη του κόσμου.

Στις βυζαντινές απεικονίσεις της «Αγιοσορίτισσας» και στα νεότερα αντίγραφά τους παριστάνεται η Παναγία σε προτομή ή ολόσωμη κι όρθια, πάντα μόνη, χωρίς τον Χριστό στην αγκαλιά της. Συνήθως εικονίζεται σκυμμένη και γυρισμένη ελαφρώς πλάγια, να κοιτάζει, κατά περίπτωση, μπροστά ή προς το θεατή. Έχει τα δύο της χέρια σε παράλληλη θέση, στο ύψος του στήθους και σε κίνηση δέησης. Η σεπτή κεφαλή της περιβάλλεται από φωτοστέφανο, δηλωτικό της αγιότητάς της. Φοράει βαθύχρωμα ενδύματα (χειριδωτή πουκαμίσα, φακιόλιο κόμης και μαφόριο). Το μαφόριο έχει χρυσό σειρήτι στα τελειώματά του, κρόσσια στους βραχίονες και τρία κεντημένα αστέρια που συμβολίζουν την αειπαρθενία της. Το ύφος του προσώπου της Θεοτόκου είναι δεητικό, σύμφωνο με την όλη στάση της και με τον πνευματικό χαρακτήρα της απεικόνισης.


Παρατήρηση:
Τα υπάρχοντα τεμάχια του ιερού λειψάνου της Αγίας Ζώνης τής Θεοτόκου πλαισιώνονται και συνοδεύονται, κατά κανόνα, από μία ιερή εικόνα τού εικονογραφικού τύπου της “Παναγίας Αγιοσορίτισσας”, ή “Παναγίας της Ζώνης”.

Σημείωση: Το παρόν κείμενο αποτελεί απόσπασμα ομοθεματικής Μελέτης του Γεωργίου Τ. Αλεξίου, που βρίσκεται στον Ιστότοπο “Χριστιανική Καστοριά”, στην ηλεκτρονική Δνση:

https://docs.google.com/viewer?a=v&pid=sites&srcid=ZGVmYXVsdGRvbWFpbnxhZGViMTk1MnxneDo2MWE5OTM2YWRlODg1NTEz













Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου