Τοπική Ιστορία: Η φονική επίθεση των ερυθρών ανταρτών στην Κορησό Καστοριάς, στις 27 προς 28 Μαΐου 1948.

Αφήγηση του Σιδέρη Θ. Κατσάνου, εθελοντή στρατιώτη και υπερασπιστή της Κορησού.

Μερική άποψη της Κορησού Καστοριάς.

Γεννήθηκα στον Γέρμα Καστοριάς το έτος 1907. Την άνοιξη του 1948 υπηρετούσα ως εθελοντής στρατιώτης στην Κορησό. Μέσα στο χωριό αυτό βρίσκονταν τότε περίπου 200 άτομα, γυναικόπαιδα και οπλίτες. Στο Σχολείο της Κορησού ήμασταν οχυρωμένοι 38 οπλίτες, χωροφύλακες και στρατιώτες.

Οι αντάρτες επιτέθηκαν στην Κορησό πολλές φορές. Η σφοδρότερη επίθεση τους έγινε τη νύχτα της 27ης προς 28η  Μαΐου του έτους 1948.

Όπως με πληροφόρησε αργότερα ο Γερμανιώτης αντάρτης Βαγγέλης Κολιούμπας, η επίθεσή τους αυτή είχε οργανωθεί στη Βασιλειάδα Καστοριάς. Μάλιστα, είχε αποφασιστεί τότε να λάβει μέρος σ’ αυτήν την επίθεση κι ένας ακόμη Λόχος ανταρτών, αλλά άργησε να φτάσει στη Βασιλειάδα.

Όταν άρχισε η επίθεση εγώ βρισκόμουν και πολεμούσα με έναν Υπενωμοτάρχη σε ένα Πολυβολείο. Εκεί έπεσε ένα βλήμα όλμου και σκότωσε τον Υπενωμοτάρχη.

Οι αντάρτες οχυρώθηκαν σε μια αχυρώνα που βρισκόταν απέναντι απ’ το Σχολείο και άρχισαν να μας χτυπούν απ’ εκεί με τα μπαζούκας και την γκρέμισαν (την αχυρώνα). Μας χτυπούσαν όλη τη νύχτα, αλλά εμείς δεν λυγίσανε. Έτσι κατά τα ξημερώματα απελπίστηκαν και αποχώρησαν. Τότε ο γαμπρός του Ρ…, ο Πέτρος Μ… λιποτάκτησε, πήγε στους αντάρτες και τους είπε ότι μας είχαν τελειώσει τα πυρομαχικά και τους γύρισε πίσω.

Η ηρωική Κορησός Καστοριάς.

Αυτοί επέστρεψαν και ξανάρχισαν την επίθεση στο μισογκρεμισμένο σχολείο. Εγώ και 2 χωροφύλακες βρισκόμασταν και πολεμούσαμε στην πόρτα του σχολείου. Τότε έρχεται ένας αντάρτης να καταλάβει το πολυβολείο που ήταν μπροστά μας κι εγώ τον σκότωσα. Έρχονται άλλοι δύο αντάρτες με ένα γαϊδούρι και τους σκότωσε ο Υπενωμοτάρχης. Οι αντάρτες σκότωσαν τον Τάκη απ’ τη Βασιλειάδα.

Μέσα στο σχολείο σκοτώθηκαν συνολικά 10 άτομα, μεταξύ των οποίων ήταν ο Πρόεδρος της Κοινότητας και δύο στρατιώτες.

Εμείς τότε αποφασίσαμε να εγκαταλείψουμε το σχολείο και να πάμε προς το Μαύροβο. Εγώ πήρα στον ώμο μου έναν τραυματία χωροφύλακα από τα Γρεβενά. Ο Υπενωμοτάρχης ήταν τραυματισμένος, δεν μπόρεσε να μας ακολουθήσει, έμεινε μέσα στο Σχολείο και κάηκε.

Ο ενοριακός ναός της Παναγίας Κορησού,
που είχαν πυρπολήσει οι αντάρτες στις 3 Μαΐου 1947.

Εγώ και ο Λάμπρος Γ. Παπαλάμπρος οχυρωθήκαμε στο τζαμί. Εγώ είχα μόνο 5 σφαίρες και μία χειροβομβίδα. Μας χτυπούσαν οι αντάρτες από ένα πολυβολείο. Ρίχνω εκεί τη χειροβομβίδα και σταμάτησαν τα πυρά του. Φεύγουμε για το Μαύροβο. Τότε κατέφθασε η Ομάδα (: Απόσπασμα οπλιτών) του Νίκου Παπαθανασίου. Αφήσαμε τον τραυματισμένο χωροφύλακα και προσκολληθήκαμε στην Ομάδα του Παπαθανασίου. Ήρθε κι ένα αεροπλάνο δικό μας. Τα γυναικόπαιδα της Κορησού έφυγαν στο Μαύροβο. Στη γέφυρα του Γκιόλε ήταν σκοπός και τη φύλαγε ο Γερμανιώτης οπλίτης Ντίνας Λιόγκας (Κώστας Γ. Σκρέκας).

Οι αντάρτες έκαψαν τη νύχτα εκείνη το σχολείο, την εκκλησία και τα μαγαζιά της Κορησού. Σκοτώθηκαν συνολικά 46 αντάρτες.

Καταγραφή Γ.Τ.Α./ Καστοριά 1-5-2006.

Ο αείμνηστος Σ. Κατσάνος (1907-2007),
άριστος πατριώτης. Αιωνία η μνήμη του.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ. Βλέπε για την Ιστορία της Καστοριάς, περιόδου 1940-50, στον Ιστότοπο “Πατριωτική Καστοριά”, δ/νση:  https://sites.google.com/site/azzabccb/

Ο ήρωας Υπολοχαγός
Νίκος Παπαθανασίου,
που πολέμησε στην Κορησό.

Τάφος γενναίου στρατιώτη μας
στο Στρατιωτικό Νεκροταφείο Καστοριάς.
Αιωνία η μνήμη του.

Άγημα αποόδοσης τιμών στο σεπτό
Στρατιωτικό Νεκροταφείο Καστοριάς. (έτ. 2017).

Ο δάσκαλος Γιώργος Τ. Αλεξίου
στο Ηρώο του Στρατιωτικού Νεκροταφείου Καστοριάς.

Χαρακτηριστική οικία των χρόνων της Τουρκοκρατίας
στην Κορησό Καστοριάς.

Τάφος ήρωα χωροφύλακα
στο Στρατιωτικό Νεκροταφείο Καστοριάς.