Ο Καπετάν-Γεώργιος Ζέρβας (περίπου 1820 – 1860), λησταντάρτης στο όρος Μουρίκι της Καστοριάς.

Κείμενο Κωνσταντίνου Αγγελή (1866 – 1943).

Φανταστική απεικόνιση λησταντάρτη
της τουρκοκρατίας (ελήφθη απ' το Διαδίκτυο)

«Του Ζέρβα». Δημοτικό άσμα Κλεισούρας – Βλάστης – Γέρμα.

- Καλά ήσουν Ζέρβα μ’ στη Βλαχιά,

καλά στο Βουκουρέστι,

τι ήθελες, τι γύρευες στο Μπλάτσι, στο Μουρίκι;

(Επωδός) Πάει ο Ζέρβας στην Κλεισούρα,

για να πάρει Βλαχοπούλα,

πάει ο Ζέρβας στο Μουρίκι,

για να ιδεί τη Σαλονίκη

- Ήρθα να ιδώ τους φίλους μου

και τα παλιά λημέρια.

(Επωδός) Πάει ο Ζέρβας στην Κλεισούρα,

για να πάρει Βλαχοπούλα,

πάει ο Ζέρβας στην οξιά

για να ιδεί την Καστοριά.

- Τους κλέφτες τι τους κάματε

και τους καπεταναίους;

- Όλον το Μάη ήταν εδώ

κι όλον τον Αλωνάρη.

(Επωδός) Πάει ο Ζέρβας στο Μουρίκι,

για να ιδεί τη Σαλονίκη,

πάει ο Ζέρβας στην οξιά,

για να ιδεί την Καστοριά.

Το θρυλικό βουνό Μουρίκι.
Άποψή του από περιοχή του Γέρμα.

Το πρόσωπον του άνω παρατιθεμένου άσματος είναι ο καπετάν Γεώργιος Ζέρβας, καταγόμενος εξ Αγίου Γεωργίου Γρεβενών (Τσουρχλίου). Ήτο ευσταλής ληστής, εξασκήσας το ληστρικόν επάγγελμα περί το 1860, και έχων ως ενδιαίτημα κυρίως το όρος Μουρίκι. Απαυδήσας απήλθεν εις Βουκουρέστιον, όπου προσελήφθη υπό τινος Προξενείου ως καβάσης. Ταχέως όμως επόθησε τον καθαρόν αέρα του Μουρικίου και τους παλαιούς φίλους του. Επέστρεψε λοιπόν εις τα παλαιά του ενδιαιτήματα και ανέλαβε τον πρώην ληστρικόν του βίον. Κατά τον χρόνον τούτον ενυμφεύθη εν Κλεισούρα, ως εμφαίνεται και εκ του διστίχου του άσματος: Πάει ο Ζέρβας κ.λ.π, του επιφερομένου ως επωδού μεθ’ έκαστον δίστιχον του κυρίου άσματος.

Η Κλεισούρα Καστοριάς,
κτισμένη σε πλαγιά του Μουρικιού.

Βλατσιώται όμως, πιεσθέντες πολύ από τας τουρκικάς αρχάς εφόνευσαν τον Ζέρβαν εις το Μοναστήριον του Αγίου Δημητρίου απέχον από της Βλάστης ημίσειαν ώραν περίπου, την εσπέραν της παραμονής του Αγίου Γεωργίου (23 Απριλίου), και έθαψαν εκεί πλησίον, παρά την οδόν την άγουσαν εις Βλάστην, όπου και σήμερον δεικνύεται ο τάφος του (Μνήμα Ζέρβα).

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ. α) Μουρίκι (παρά το μουριά): Τμήμα του όρους Βαρνούντος, σύνδενδρον και κατάφυτον, εκτεινόμενον εις τρίωρον διάστημα από Κλεισούρας μέχρι Βλάστης και Γέρμα (μέγιστο υψόμετρο 1703 μ.).

Η ξακουστή Βλάστη Κοζάνης. Αριστερά διακρίνεται
 η κορυφή "Άγιος Παντελεήμονας" Μουρικιού.

β) Το θρυλικό όνομα «Καπετάν-Ζέρβας» είχε λάβει ως αγωνιστικό επώνυμό του ο Σερραίος Μακεδονομάχος Δούκας Γ. Δούκας (1879 – 1938), που υπήρξε Αρχηγός ανταρτικών σωμάτων στις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και του Παγγαίου, κατά την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα 1904 – 1908.
γ) Ο Κωνσταντίνος Αγγελή, συγγραφέας του παρουσιαζόμενου κειμένου,  ήταν καθηγητής φιλόλογος καταγόμενος από τον Γέρμα Καστοριάς.

Ο Γερμανιώτης Γιώργος Αλεξίου
στον Άγιο Παντελεήμονα Μουρικιού (Βλάστης).

Ο ναός Αγίου Δημητρίου Κλεισούρας.

Ο Μακεδονομάχος Δ. Δούκας,
"Καπετάν- Ζέρβας" (1879-1938).