Τα Χριστούγεννα είναι, ως γνωστόν, η μία απ’ τις δύο μεγαλύτερες εορτές της Εκκλησίας μας, η άλλη είναι το Πάσχα. Εκ του λόγου τούτου, οι άγιοι Πατέρες τής Ορθοδοξίας όρισαν, ειδικώς γι’ αυτήν την εορτή, να είναι ο εορτασμός της τριήμερος. Όρισαν επίσης να υπάρχει και μία Προεόρτιά της επισημασμένη περίοδος 13 ήμερών, από τη 12η Δεκεμβρίου, ημέρα εορτής του αγίου Σπυρίδωνος και έως την 24η Δεκεμβρίου, παραμονή των Χριστουγέννων, καθώς και μία μεθεόρτια τοιαύτη 4 ημερών, απ’ την 28η Δεκεμβρίου κι έως την «Απόδοσή» της, την 31η τού ίδιου μήνα.
Η έναρξη κατά την 12η Δεκεμβρίου τής αναφερόμενης Προεόρτιας 13ήμερης περιόδου των Χριστουγέννων κοινοποιείται και γνωστοποιείται στους Ορθόδοξους Χριστιανούς και με τέσσερα ομοθεματικά της τροπάρια, που ορίζονται στο Μηναίον Δεκεμβρίου με τη λέξη "Προεόρτια" και που ψάλλονται στους ναούς μας κατά την εν λόγω ημερομηνία. Τα τροπάρια αυτά παρουσιάζονται ακολούθως σε κείμενο και σε ελεύθερη νοηματική τους απόδοση.
1ο Τροπάριο. Θεοτοκίον, Εσπερινού 12ης Δεκεμβρίου.
Ήχος πλ. β'.
Σπήλαιον ευτρεπίζου· η Αμνάς γαρ ήκει, έμβρυον φέρουσα Χριστόν· Φάτνη δε υποδέχου,
τον τω λόγῳ λύσαντα της αλόγου πράξεως, ημάς τους γηγενείς, Ποιμένες αγραυλούντες,
μαρτυρείτε θαύμα το φρικτόν, και Μάγοι εκ Περσίδος, χρυσόν και λίβανον σμύρναν
τω Βασιλεί προσάξατε, ότι ώφθη Κύριος εκ Παρθένου Μητρός, ον περ και κύψασα,
δουλικώς η Μήτηρ προσεκύνησε, και προσεφθέγξατο τω εν αγκάλαις αυτής· Πώς ενεσπάρης
μοι, ή πώς μοι ενεφύης, ο λυτρωτής μου και Θεός;
Νοηματική απόδοση του 1ου Τροπαρίου.
Σπήλαιο τής Βηθλεέμ, πρέπει να ευπρεπιστείς, διότι θα σε επισκεφθεί η «αμνάδα» του Θεού {: η Παναγία} μεταφέροντας μαζί της τον Χριστό ως έμβρυο. Εσύ Φάτνη, να υποδεχθείς Αυτόν, που λογικά σκεπτόμενος απάλλαξε εμάς τους γηγενείς απ’ την ανόητη πράξη των Προπατόρων μας. Εσείς Ποιμένες που ξενυχτάτε με τα πρόβατά σας, ανακοινώστε το καταπληκτικό θαύμα που είδατε {: τη Γέννηση του Χριστού), και εσείς Μάγοι απ’ την Περσία να προσφέρετε στον βασιλέα Χριστό, χρυσάφι, λιβάνι και σμύρνα, καθότι γεννήθηκε ο Θεός Κύριος από Παρθένο Μητέρα, τον οποίον αυτή έσκυψε ως δούλη Του και τον προσκύνησε και τον είπε, καθώς βρισκόταν στην αγκαλιά της: Πώς σαρκώθηκες μέσα μου και πώς ξεπετάχτηκες Εσύ που είσαι ο λυτρωτής μου και Θεός;
2ο Τροπάριον. Προεόρτιον, Εσπερινού 12ης
Δεκεμβρίου.
Ήχος β'.
Ιδού καιρός ήγγικε της σωτηρίας ημών· Ευτρεπίζου Σπήλαιον, η Παρθένος εγγίζει του τεκείν· Βηθλεέμ γη, Ιούδα, τέρπου και αγάλλου, ότι εκ σου ανατέταλκεν, ο Κύριος ημών. Ακούσατε όρη και βουνοί, και τα περίχωρα της Ιουδαίας, ότι έρχεται Χριστός, ίνα σώσῃ ον έπλασεν άνθρωπον, ως φιλάνθρωπος.
Νοηματική απόδοση του 2ου Τροπαρίου.
Να έφτασε ο καιρός της σωτηρίας μας. Στολίσου σπήλαιο τής Βηθλεέμ, διότι έρχεται
η Παρθένος για να γεννήσει. Βηθλεέμ γη τού Ιούδα να χαίρεσαι και να αγάλλεσαι,
διότι απ’ εσένα παρουσιάστηκε ο Κύριός μας. Ακούστε όρη και βουνά και περίχωρα
της Ιουδαίας, ότι έρχεται ο Χριστός για να σώσει αυτόν που έπλασε ως άνθρωπο,
επειδή είναι φιλάνθρωπος.
3ο Τροπάριον. Προεόρτιον, Όρθρου 12ης
Δεκεμβρίου.
Ήχος γ’.
Χαράς πεπλήρωνται, πάντα τα πέρατα· η Θεοτόκος γαρ, γεννάν επείγεται, τον Βασιλέα του παντός, ώ θαύματος ανερμηνεύτου! Άρχεται ο Άναρχος και σαρκούται ο Άσαρκος, Σπήλαιον εισδέχεται τον συνέχοντα άπαντα. Η Βηθλεέμ αγάλλου, και χόρευε η κτίσις, ημέραν Προεόρτιον.
Νοηματική απόδοση του 3ου Τροπαρίου.
Πλημύρισαν από χαρά τα πέρατα του σύμπαντος, καθώς η Θεοτόκος είναι
έτοιμη να γεννήσει τον Βασιλέα του Παντός, ω το ανεξήγητο θαύμα! Αποκτάει αρχή
ο Άναρχος και λαμβάνει σάρκα ο Άσαρκος. Το σπήλαιο δέχεται εντός του Αυτόν που
κρατάει στα χέρια του τα πάντα. Εσύ Βηθλεέμ να χαίρεσαι και εσύ κτίση να
χορεύεις κατ’ αυτήν την Προεόρτια ημέρα των Χριστουγέννων.
4ο Τροπάριο. Προεόρτιον, Όρθρου 12ης Δεκεμβρίου.
Ήχος πλ. δ’.
Των γενεθλίων του Χριστού τα Προεόρτια, επιτελούντες οι πιστοί πανηγυρίσωμεν, και αξίως άπαντες προϋπαντήσωμεν, ως Μάγοι δωροφορούντες τας ἀρετάς, και άδοντες των Αγγέλων άσμα καινόν, τω εκ Κόρης θεόπαιδος, εν Βηθλεέμ άνευ σποράς, γεννωμένῳ Θεώ ημών, ον δοξάζει τα σύμπαντα.
Νοηματική απόδοση του 4ου Τροπαρίου.
Εμείς οι πιστοί, γιορτάζοντας επί 13 ημέρες τα Προεόρτια των Γενεθλίων
τού Χριστού, ας πανηγυρίσουμε και ας Τον προϋπαντήσουμε άξια σαν τους Μάγους,
κρατώντας ως δώρα τις αρετές μας και ψάλλοντας το νέο άσμα των Αγγέλων στο
παιδί του Θεού, που γεννήθηκε ασπόρως στη Βηθλεέμ και που έγινε ο Θεός μας, τον
οποίον δοξάζουν τα σύμπαντα.
Συμπερασματικώς κι επιγραμματικώς, και συμφώνως προς τ’ ανωτέρω παρουσιαζόμενα τέσσερα Τροπάρια, πρέπει άπαντες οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί κατά την Προεόρτια περίοδο των Χριστουγέννων 12 – 24 Δεκεμβρίου, «...αξίως προϋπαντήσωμεν (τον νεογεννηθέντα Χριστόν), ως Μάγοι δωροφορούντες τας αρετάς, και άδοντες των Αγγέλων άσμα καινόν...».
Γιώργος Τ. Αλεξίου.











































