Ο λόγος εορτασμού τής Μεταμορφώσεως τού Σωτήρος Χριστού την 6η Αυγούστου.

 

    Το μέγα θαύμα τής Μεταμορφώσεως τού Σωτήρους Χριστού συνέβη κατά το χρονικό διάστημα τής παρουσίας Του, τής δράσης και διδασκαλίας Του εδώ στη γη. Το εν λόγω σημαντικότατο γεγονός το περιγράφουν οι τρεις Ευαγγελιστές, Ματθαίος, (ιζ΄: 1-9), Μάρκος (θ΄: 2-13), και Λουκάς (θ΄: 28-36), χωρίς όμως να προσδιορίζουν επακριβώς τον χρόνο τέλεσής του.

    Ο Επιφανής Ρώσος Θεολόγος – Λειτουργιολόγος π. Αλέξανδρος Σμέμαν και άλλοι τινές αναγνωρισμένοι ξένοι θεολόγοι υποστηρίζουν, ότι ο καθορισμός τού εορτασμού τής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στις 6 Αυγούστου έγινε επειδή κατά την ημερομηνία αυτή εγκαινιάστηκαν τρεις ναοί στο όρος Θαβώρ. (Αλέξανδρος Σμέμαν, Η Εκκλησία προσευχομένη, εκδ. “Ακρίτας”, σελ. 224). Δεν αναφέρουν όμως οι προαναφερόμενοι Λειτουργιολόγοι τον λόγον για τον οποίον εγκαινιάστηκαν οι υπόψη τρεις ναοί συγκεκριμένως κατά την 6 Αυγούστου, που απέχει ακριβώς 40 ημέρες από την μετέπειτά της εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού (+ 14 Σεπτεμβρίου). Ως εκ τούτων, ο Γράφων πιστεύει ότι είναι σωστή η άποψη αρκετών Πατέρων τής Ορθόδοξης Εκκλησίας, ορισμένων υμνογράφων της και μερικών Ελλήνων Θεολόγων, ότι το θαύμα τής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος έγινε ακριβώς 40 ημέρες πριν από τη φρικτή Σταύρωσή Του στον λόφο του Γολγοθά και γι' αυτό όρισεν η Εκκλησία μας τον εορτασμό του (της) 40 ημέρες πριν από την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού;

   Ακολούθως παρατίθεται ένα τροπάριο τής 6ης Αυγούστου, στο οποίο περιγράφεται και παρουσιάζεται ποιητικώς, απλώς, πλήρως και κατανοητώς το καταπληκτικό γεγονός τής Μεταμορφώσεως τού Σωτήρος Χριστού.

6  Αυγούστου. Βύζαντος, Δοξαστικόν των Αίνων.

Παρέλαβεν ο Χριστός τον Πέτρον και Ιάκωβον και Ιωάννην

εις όρος υψηλόν κατ' ιδίαν και μετεμορφώθη έμπροσθεν αυτών

και έλαμψε το πρόσωπον αυτού ως ο ήλιος

τα δε ιμάτια αυτού εγένοντο λευκά ως το φως.

Και ώφθησαν Μωυσής και Ηλίας μετ' αυτού συλλαλούντες.

Και νεφέλη φωτεινή επεσκίασεν αυτούς.

Και ιδού φωνή εκ της νεφέλης λέγουσα.

Ούτός εστιν ο Υιός μου ο αγαπητός εν ώ ευδοκησα,

αυτού ακούετε.

Κείμενο Γεωργίου Τ. Αλεξίου

Η Μεταμόρφωσις του Σωτήρος Χριστού. Σύντομη και μεστή παρουσίαση τού πνευματικού περιεχομένου αυτής σε τροπάριο της Εκκλησίας μας.

 

    Η Ορθόδοξη Εκκλησία παρουσιάζει, αναλύει, κοινοποιεί και γνωστοποιεί στο χριστεπώνυμο πλήρωμά της, με πολλούς τρόπους και με διάφορα μέσα, τα δόγματα και τις μεγάλες αλήθειες τής Χριστιανικής πίστης μας. Οι σημαντικότεροι απ' αυτούς τους τρόπους και τα μέσα είναι:

• Το προφορικό και γραπτό κήρυγμα των κληρικών και των ιεροκηρύκων.

• Τα θεολογικά κείμενα των αγίων Πατέρων και των εκκλησιαστικών συγγραφέων.

• Οι πολυσήμαντες παραστάσεις των φορητών ιερών εικόνων και των τοιχογραφιών.

• Τα θεόπνευστα τροπάρια με το ποιητικό, σύντομο και περιεκτικό περιεχόμενό τους, κ.ά.

    Ένα εκκλησιαστικό τροπάριο ως τα προαναφερόμενα είναι και το ακολούθως παρατιθέμενο σε κείμενο και μετάφραση, στο οποίο παρουσιάζεται εν συντομία το πνευματικό νόημα και η σπουδαία σημασία που έχει για εμάς τους Χριστιανούς το μέγα θαύμα τής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού {+ 6 Αυγούστου}.

Τροπάριο της Μεταμορφώσεως

Ιδιόμελον. Ήχος δ΄. Κοσμά Μοναχού.

«Εις όρος υψηλόν μεταμορφωθείς, ο Σωτήρ,

τους κορυφαίους έχων των μαθητών, ενδόξως εξέλαμψας˙

δηλών ότι οι τω ύψει των αρετών διαπρέψαντες

και της ενθέου δόξης αξιωθήσονται.

Συλλαλούντες δε τω Χριστώ Μωυσής και Ηλίας εδείκνυον,

ότι ζώντων και νεκρών κυριεύει˙

και ο πάλαι διά νόμου και προφητών λαλήσας υπήρχε Θεός˙

ώ και φωνή του Πατρός εκ νεφέλης φωτεινής εμαρτύρει λέγουσα˙

Αυτού ακούετε του δια σταυρού τον Άδην σκυλεύσαντος

και νεκροίς δωρουμένου ζωήν την αιώνιον».

Μετάφραση του Τροπαρίου

Σωτήρα Χριστέ, όταν μεταμορφώθηκες στο υψηλό όρος,

έχοντας μαζί Σου τους κορυφαίους εκ των μαθητώ Σου, έλαμψε η δόξα Σου,

δηλώνοντας έτσι, ότι όσοι θα διαπρέψουν στα ύψη των αρετών

θα αξιωθούν να λάβουν και τη θεϊκή δόξα.

Ο Μωυσής δε και ο προφήτης Ηλίας που συνομιλούσαν με τον Χριστό απόδειχναν,

ότι (ο Χριστός) είναι κύριος των ζώντων και των νεκρών,

και ότι ο ίδιος ήταν ο Θεός που παλαιά λαλούσε με το Μωσαϊκό νόμο και τους Προφήτες,

γεγονός που μαρτυρούσε και η φωνή του Πατρός Θεού από φωτεινή νεφέλη που έλεγε,

Τα λόγια και τις εντολές Αυτού ν' ακούτε, που με τον Σταυρό σκύλευσε τον Αδην

και δώρησε στους νεκρούς την αιώνια ζωή.

    Η παρούσα σύντομη αναφορά στο εξεταζόμενο ιδιόμελο τροπάριο τής Μεταμορφώσεως τού Σωτήρος θα περατωθεί με την επιγραμματική παρουσίαση τεσσάρων αληθειών τής πίστεώς μας, που περιλαμβάνονται στο ποιητικό κείμενό του και κοινοποιούνται μ' αυτό μελωδικώς στους εκκλησιαζόμενους Ορθόδοξους Χριστιανούς:

1. Οι Χριστιανοί που θα διαπρέψουν στην αρετή θα λάβουν και τη θεϊκή δόξα.

   {«οι τω ύψει των αρετών διαπρέψαντες και της ενθέου δόξης αξιωθήσονται»}.

2. Ο Χριστός είναι ο Κύριος ζώντων και νεκρών.

   {«ζώντων και νεκρών κυριεύει»}.

3. Ο Χριστός ήταν το Πρόσωπο του Θεού που λαλούσε στην Παλαιά Διαθήκη.

   {«ο πάλαι διά νόμου και προφητών λαλήσας υπήρχε Θεός»}.

4. Πρέπει να υπακούμε στον Χριστό, που με τη σταυρική Του θυσία σκύλευσε τον Άδη και δώρησε στους νεκρούς την αιώνια ζωή.

   {«Αυτού ακούετε του δια σταυρού τον Άδην σκυλεύσαντος και νεκροίς δωρουμένου ζωήν την αιώνιον»}.

   Γ.Τ.Α.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

Βλέπε κι έτερες δύο δημοσιεύσεις του Γιώργου Τ. Αλεξίου, αναφερόμενες στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού.

• https://fos-kastoria.blogspot.com/2013/08/6-360-450.html

• https://fos-kastoria.blogspot.com/2017/08/18.html

"Οι Επτάριθμοι Άγιοι" (9ος αιών), φωτιστές και προστάτες όλων των Σλάβων και ιδιαιτέρως αυτών τής Δυτικής Βαλκανικής.

     

    Οι σλαβικοί λαοί τής Βαλκανικής Χερσονήσου αναγνωρίζουν ορθώς και τιμούν δικαίως ως κατηχητές και φωτιστές τους στον Χριστιανισμό και ως οδηγούς και διδασκάλους τους στον πολιτισμό τούς λεγόμενους “Επτάριθμους Αγίους” {+ 27 Ιουλίου}, που είναι, οι δύο Θεσσαλονικείς αδελφοί και ιεραπόστολοι Κύριλλος και Μεθόδιος και οι πέντε κορυφαίοι άμεσοι μαθητές τους, Γοράσδος, Κλήμης, Ναούμ, Αγγελάριος και Σάββας. Αυτοί οι επτά επιφανείς ιεραπόστολοι και μεγάλοι άγιοι τής Ορθόδοξης Εκκλησίας που έζησαν κατά τον 9ον αιώνα, μελέτησαν, καλλιέργησαν, εμπλούτισαν και διαμόρφωσαν ικανώς την σλαβονική γλώσσα {: μητέρα και πρωτόγονη μορφή όλων των σύγχρονών μας σλαβικών γλωσσών}, κήρυξαν και διέδωσαν δι' αυτής {: τής σλαβονικής γλώσσας) τη χριστιανική πίστη στις περιοχές τής Μοραβίας και των Βαλκανίων, ανήγειραν ιερούς ναούς και σεπτές μονές στα μέρη αυτά, δημιούργησαν το λεγόμενο γλαγολιτικό αλφάβητο, μετέφρασαν στη σλαβονική γλώσσα τα λειτουργικά βιβλία μας και συνέγραψαν αξιόλογα εκκλησιαστικά κείμενα, πάντα με τη γλαγολιτική γραφή στη σλαβονική γλώσσα. Για όλες αυτές τις αξιοθαύμαστες ενέργειές τους και τις ανεκτίμητες υπηρεσίες κι ευεργεσίες τους προς τους σλαβικούς λαούς, οι Επτάριθμοι Άγιοι υπέστησαν διώξεις και βίωσαν κατατρεγμούς απ' τους διαχρονικούς εχθρούς τής Ορθοδοξίας.

    

    Κι ενώ οι αναφερόμενοι “Επτάριθμοι Άγιοι” τιμούνται ιδιαιτέρως για την προσφορά τους απ' όλους τους σλαβικούς λαούς τής Βαλκανικής χερσονήσου, καθώς και απ' τους ευσεβείς Έλληνες Θεσσαλονικείς, περιέργως, απ' τους κατοίκους τής Καστοριάς και της Φλώρινας αγνοούνται ως ανάλογο σύνολο σχεδόν παντελώς. Το γεγονός αυτό είναι οπωσδήποτε δυσεξήγητο, μεμπτό και κατακριτέο και γι΄αυτό, κατά την άποψη του γράφοντος Γιώργου Τ. Αλεξίου, θα πρέπει οι πνευματικοί άνθρωποι τής Δυτικής Μακεδονίας να ασχοληθούν με τον βίον και την πολιτείαν τους, να παρουσιάσουν στο ευρύ κοινό τής περιοχής της τη μεγάλη προσφορά τους (των Επτάριθμων αγίων) στους σλαβικούς λαούς, και γενικότερον στην Ορθόδοξη Εκκλησία, και να μεριμνήσουν για τη φιλοτέχνηση και ανάρτηση ιερών εικόνων τους σε ιερούς ναούς τής περιοχής τους.