Φως της Καστοριάς: Ο Γενναίος Υπολοχαγός Νίκος Παπαθανασίου (+ 1948).

Ο μέγιστος των ηρώων της Καστοριάς κατά την πολεμική περίοδο 1946 – 1948

Ο ήρωας Υπολοχαγός Νίκος Παπαθανασίου ήταν και είναι πασίγνωστος στην περιφέρεια της Καστοριάς και γενικότερα στη Δυτική Μακεδονία. Οι γενναίοι συμπολεμιστές του και όλοι όσοι τον γνώρισαν κατά την τραγική περίοδο του Ανταρτοπολέμου (1946 - 1949), περιγράφουν σε κάθε περίσταση μ’ ενάργεια τη θρυλική μορφή του, τον ανιδιοτελή χαρακτήρα, τη θεοσέβεια, την ελληνολατρεία και την απαράμιλλη ανδρεία του και διηγούνται με θαυμασμό τις πάμπολλες ηρωικές πράξεις και τ’ αναρίθμητα πολεμικά του κατορθώματα. Απ’ τα εν λόγω κατορθώματα και ανδραγαθήματά του, αρκετά είναι καταγραμμένα σε ποικίλα έντυπα της τότε εποχής, τα περισσότερα όμως βρίσκονται καταχωρημένα στη μνήμη των ανθρώπων και γνωστοποιούνται προφορικά από γενιά σε γενιά. Μερικές απ’ τις πολεμικές πράξεις και ανδραγαθίες του ήρωα Νίκου Παπαθανασίου, αυτές που βρίσκονται καταγραμμένες σε εβδομαδιαίες εφημερίδες τής Καστοριάς τής αναφερόμενης χρονικής περιόδου, περιέλαβε ο Καστοριανός έφ. Υπολοχαγός Γιώργος Τ. Αλεξίου σε βιβλίο που συνέγραψε και που αναφέρεται στον εν λόγω Καστοριανό ήρωα. Το πρώτο κεφάλαιο απ' το αναφερόμενο βιβλίο παρουσιάζεται ακολούθως.

1) Βιογραφικά στοιχεία του ήρωα Υπολοχαγού Νίκου Παπαθανασίου.

Ο έφεδρος Υπολοχαγός Νίκος Παπαθανασίου γεννήθηκε στο Σκαλοχώρι Βοΐου το έτος 1912. Οι γονείς του ονομάζονταν Ανδρέας και Γαριφαλιά και είχαν άλλα τρία τέκνα, τον Ιωάννη, τον Μιχαήλ και τον Γεώργιο. Ο Ανδρέας Παπαθανασίου, πατέρας του Νίκου, έπεσε υπέρ Πατρίδος κατά τον 1^ο Βαλκανικό πόλεμο (1912). Παρόμοιο ένδοξο θάνατο είχε και ο αδελφός του Ιωάννης, που πολέμησε ηρωικά και φονεύτηκε στη Μικρά Ασία το 1922.

Λόγω της απώλειας του αγαπημένου του πατέρα, ο Νίκος εισήλθε ως τρόφιμος και μεγάλωσε στο Οικοτροφείο - Ορφανοτροφείο Καστοριάς. Στην πρωτεύουσα του Νομού μας ο εξεταζόμενος ήρωας έμαθε τα πρώτα του γράμματα κι εκεί αργότερα σπούδασε δάσκαλος.

Μετά την αποφοίτησή του απ’ το Διδασκαλείο της Καστοριάς, ο λεβέντης Νίκος κατετάγη στο Στρατό και υπηρέτησε τη θητεία του ως Έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Κατόπιν διορίστηκε και υπηρέτησε ως δάσκαλος σε αρκετά χωριά, και συγκεκριμένα, στο Ακόντιο, στο Κεφαλάρι και στο Δισπηλιό Καστοριάς, όπου διακρίθηκε για την ευσυνειδησία και το επιτυχές εκπαιδευτικό του έργο.

Αμέσως μετά τη Γερμανική κατοχή, το έτος 1946, τότε που η Ελλάδα διέτρεχε θανάσιμο κίνδυνο απ’ τον διεθνή Κομμουνισμό, και που η Μακεδονία μας είχε «εκχωρηθεί» απ' αυτόν στο κρατίδιο των Σκοπίων, ο Νίκος Παπαθανασίου αντιλήφτηκε τα μηνύματα των καιρών, υπάκουσε στ’ αγωνιώδη κελεύσματα για βοήθεια της Πατρίδας, άρπαξε το τιμημένο όπλο του και ως άξιος απόγονος των αρχαίων Ορεστών αγωνίστηκε υπεράνθρωπα σε βουνά, κάμπους πόλεις και χωριά για τη σωτηρία της.

Η πολεμική ικανότητα και δράση του Υπολοχαγού Νίκου Παπαθανασίου ήταν ευρεία κι έντονη και γι’ αυτό είναι πολύ δύσκολο να παρουσιαστεί ολόκληρη και με λεπτομέρειες στην παρούσα μελέτη. Παρουσιάζονται όμως σ’ αυτήν (τη μελέτη) αρκετά απ’ τα ηρωικά έργα, ανδραγαθήματα και κατορθώματά του, που προκαλούν ακόμη την κατάπληξη και το θαυμασμό των ανθρώπων που τα έζησαν ή που τα γνώρισαν - γνωρίζουν απ’ τις αφηγήσεις των συμπολεμιστών και φίλων του. Τα περισσότερα απ’ αυτά είναι περιληπτικώς καταγραμμένα σε έντυπα της αναφερόμενης εποχής, απ’ όπου κι ελήφθησαν. Η εδώ παρουσίασή τους είναι, φυσικά, γενικότροπη και συνοδεύεται απ’ τις ανάλογες φωτογραφίες, επεξηγήσεις κι επισημάνσεις του Γράφοντα...