Παρασκευή 19 Μαρτίου 2021

Η πρωτότυπη τοιχογραφία του Αρχαγγέλου Γαβριήλ, έτους 1821, σε ναό του Σισανίου Κοζάνης.

                                                                                                             Γράφει ο Γιώργος Τ. Αλεξίου.

Το χωριό Σισάνι της επαρχίας Βοΐου Νομού Κοζάνης υπήρξε κατά τους βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς χρόνους ένα σημαντικό αστικό κέντρο της Άνω Μακεδονίας και η πρώτη έδρα τής τωρινής Μητροπόλεως Σισανίου και Σιατίστης. Από τους χρόνους εκείνους σώζονται σήμερα πλησίον τού οικισμού του τα ερείπια ενός ευμεγέθους Επισκοπικού ναού τού 11ου αιώνος, που ευλόγως προκαλούν το ενδιαφέρον και τον θαυμασμό όλων των επισκεπτών και θεατών τους. Τα ερείπια αυτά βρίσκονται δίπλα στη μεταβυζαντινή μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, της οποίας το καθολικό (: ο κύριος ναός) πανηγυρίζει την 23η Αυγούστου (Απόδοσις Κοιμήσεως υπεραγίας Θεοτόκου).

Το αναφερόμενο καθολικό της μονής Σισανίου έχει εντός του ένα υπέροχο ζωγραφισμένο τέμπλο των αρχών του 19ου αιώνα και αρκετές φορητές εικόνες τής ίδιας εποχής. Έχει επίσης και πολύ αξιόλογες τοιχογραφίες του έτους 1821, που είναι έργα του σπουδαίου Ερατυραίου αγιογράφου Γεωργίου Εμμανουήλ. Στις εν λόγω τοιχογραφίες περιλαμβάνεται και μία τού Αρχαγγέλου Γαβριήλ, η οποία είναι πρωτότυπη και σπανιοσυναντόμενη. Σ΄ αυτήν την τοιχογραφία ο Άρχων Γαβριήλ παρουσιάζεται φωτοστεφανωμένος, πτερωτός και πολυτελώς ενδεδυμένος. Στο δεξί του χέρι βαστάει ένα ανοιχτό ειλητάριο με την επιγραφή “Υμνούμεν Δέσποινα και τον εκ σου τεχθέντα”, ενώ στο (με το) αριστερό κρατάει υψωμένο ένα άγιο Ποτήριο! Σημειωτέον, ότι ο άρχων Γαβριήλ εικονίζεται, κατά κανόνα, κρατώντας στο δεξί του χέρι ηγεμονικό σκήπτρο ή ανθισμένο κλαράκι κρίνου, κι έχοντας στην αριστερή του παλάμη σφαίρα ή δίσκο με τη απεικόνιση του Χριστού.


Το τελευταίο απ' τα προαναφερόμενα εικονογραφικά στοιχεία τής εξεταζόμενης τοιχογραφίας τού Αρχαγγέλου Γαβριήλ, δηλαδή η απεικόνιση του Αγίου Ποτηρίου τής Θείας Μετάληψης στο αριστερό χέρι του Αρχαγγέλου, είναι οπωσδήποτε πολύ σπάνιο και δυσεξήγητο (το στοιχείο). Ο γράφων Γιώργος Αλεξίου δεν έχει υπόψιν του άλλη εικόνα του Αρχαγγέλου Γαβριήλ με Άγιο Ποτήριο στο χέρι του και ούτε γνωρίζει τον σχετικό συμβολισμό και τη μυστική σημασία του, που σίγουρα υπάρχουν.

Παρατήρηση.

Η σύναξη του Αρχαγγέλου Γαβριήλ εορτάζεται την 26 Μαρτίου, δηλαδή την επομένη του Ευαγγελισμού τής Θεοτόκου, τον οποίον (Ευαγγελισμό) αυτός ο Αρχάγγελος γνωστοποίησε στην Παναγία μας. Σημειώνεται, ότι δεν εορτάζεται μνήμη του Αρχαγγέλου Γαβριήλ, διότι δεν απέθανε, εορτάζεται δε αντ' αυτής η Σύναξη των πιστών στους ναούς προς τιμήν του.

Απολυτίκιο Αρχαγγέλου Γαβριήλ.

Ήχος δ’. Ο υψωθείς εν τω Σταυρώ.

Φερωνυμία καταλλήλω εμπρέπων,

καθυπουργείς εν τη του Λόγου σαρκώσει,

ως στρατηγοί των Ασωμάτων τάξεων

όθεν ευηγγέλισαι, τη Παρθένω Μαρία,

χαίρε προσφωνών αυτή, τον Θεόν γαρ συλλήψη,

ον εκδυσώπει σώζεσθαι ημάς,

τους σε υμνούντας, Γαβριήλ Αρχάγγελε.






























Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου