Η Παναγία ως «η σκάλα του Ιακώβ» σε ναό του Επταχωρίου Καστοριάς. 18ος αιών (;).

«Χαίρε κλίμαξ επουράνιε, δι’ ής κατέβη ο Θεός»

Η θεματική εικόνα της Παναγίας - "Σκάλας του Ιακώβ".
Η φωτογραφία ανήκει στον κ. Κώστα Χουλιαρά,
τον οποίον ευχαριστώ.

Η Παλαιά Διαθήκη περιγράφει ένα καταπληκτικό όνειρο, το οποίο είδε ο Προπάτορας Ιακώβ, όταν κάποτε κοιμήθηκε στον τόπο Βαιθήλ. Αναφέρει συγκεκριμένα, ότι ο Ιακώβ «ενυπνιάσθη, και ιδού κλίμαξ εστηριγμένη εν τή γή ής η κεφαλή αφικνείτο εις τον ουρανόν και οι άγγελοι του Θεού ανέβαινον και κατέβαινον επ’ αυτής, ο δέ Κύριος επεστήρικτο επ’ αυτής» δηλαδή, ο Ιακώβ «είδε στον ύπνο του μία σκάλα, που η βάση της ήταν στερεωμένη στη γη, ενώ η κορυφή της έφθανε στον ουρανό, και άγγελοι του Θεού ανέβαιναν και κατέβαιναν σ’ αυτήν, και ο Θεός βρισκόταν στο άνω μέρος της». (Γέν. κη' 12-13).

Το όνειρο του Ιακώβ.
Ο πίνακας ελήφθη απ' το Διαδίκτυο.

Το αναφερόμενο παράξενο όνειρο του Πατριάρχη Ιακώβ είχε οπωσδήποτε μυστική σημασία και έκρυβε κάποιον υψηλό συμβολισμό. Την εν λόγω σημασία και τον συμβολισμό του διερεύνησαν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας και κατέληξαν στο συμπέρασμα, ότι η υπόψη κλίμακα προεικόνιζε την Παναγία μας, καθόσον αυτή με την αρετή της και με τη γέννηση του υιού της Ιησού Χριστού έγινε η νοητή σκάλα που ένωσε τη γη με τον ουρανό.

Αυτήν την υψηλή και φιλάνθρωπη ιδιότητα της Θεοτόκου, την ενωτική γης και ουρανού, παρουσίασαν πολλοί εκκλησιαστικοί συγγραφείς σε αξιόλογα συγγράμματά τους, την ύμνησαν πολυάριθμοι θεόπνευστοι μελωδοί σε ανάλογα τροπάρια και την απεικόνισαν με έμπνευση κι επιτυχία σε φορητές εικόνες και τοιχογραφίες αρκετοί Ρώσοι αγιογράφοι (!) και λίγοι Έλληνες (;). Στους τους εν λόγω Έλληνες αγιογράφους περιλαμβάνεται και αυτός που την αποτύπωσε σε τοιχογραφία του κοιμητηριακού ναού Εισοδίων της Θεοτόκου, της ιεράς μονής Αγίου Γεωργίου (έτ. 1625) Επταχωρίου Καστοριάς. Η τοιχογραφία αυτή, που επιγράφεται «Η σκάλα του Ιακώβ» και που είναι η εδώ θεματική, αναγνωρίζεται ως λίαν πρωτότυπη και σπανιότατη (σ.σ. ο Γράφων δεν έχει υπόψη του άλλη όμοιά της), παρουσιάζει δε τη συμβολιζόμενη Παναγία μας σε προτομή, στον τύπο της Πλατυτέρας των Ουρανών και «στεκόμενη» στο μέσον του αντίστοιχου συμβόλου της, που είναι μία ξύλινη κινητή σκάλα, την οποίαν ανεβαίνουν Άγγελοι.
(Κείμενο Γιώργου Τ. Αλεξίου).

Η κλίμακα του Ιακώβ
και η συμβολιζόμενή της Θεοτόκος.

Το ιστορικό και όμορφο Επταχώρι Καστοριάς

Το μοναστήρι Αγίου Γεωργίου Επταχωρίου.
Η φωτογραφία ελήφθη από blog της κ. Ιωάννας Λουλάκη

Ο ναός Εισοδίων της Θεοτόκου Επταχωρίου.
Η φωτογραφία ανήκει στον κ. Κώστα Χουλιαρά.

Η παράσταση "Άπαντες οι Προφήται" σε αρχιερατικό σάκκο.
Ο Ιακώβ, επάνω αριστερά, δείχνει την κλίμακα στην Παναγία.

Η Παναγία κρατάει τη συμβολική κλίμακα. Ρωσική εικόνα.

Η κλίμακα του Ιακώβ.
Ξυλόγλυπτη παράσταση
στην ιερά μονή Βατοπαιδίου.

Το όνειρο του Ιακώβ.
Ο πίνακας ελήφθη απ' το Διαδίκτυο.

Ο πίνακας ελήφθη απ' το Διαδίκτυο.

Ο πίνακας ελήφθη απ' το Διαδίκτυο.

Το όνειρο του Ιακώβ.
Ο πίνακας ελήφθη απ' το Διαδίκτυο.

Η κλίμακα του Ιακώβ σε παιδική μπλούζα.

Η σκάλα του Ιακώβ.
Ο πίνακας ελήφθη απ' το Διαδίκτυο.