Το μνημόσυνο στο Βίτσι πεσόντων στρατιωτών μας περιόδου 1946-49. Κυριακή 30-Αυγούστου-2015

Γράφει ο Γιώργος Αλεξίου

                        

Πλήθος κόσμου μπροστά στο Ηρώο Βιτσίου.

Την Κυριακή 30 Αυγούστου 2015 τελέστηκε στην κορυφή του Βιτσίου το καθιερωμένο εθνικοθρησκευτικό μνημόσυνο των χιλιάδων ηρωικών ανδρών των Ενόπλων Δυνάμεών μας, Αξιωματικών και οπλιτών, που έπεσαν για την Πατρίδα κατά τον επάρατο Ανταρτοπόλεμο (έτη 1946-1949). Την εν λόγω σεπτή εκδήλωση παρακολούθησαν με θρησκευτική κατάνυξη, εθνικό παλμό κι έντονο ενθουσιασμό 2 – 3 χιλιάδες Έλληνες Πατριώτες, που κατέφθασαν εκεί από κάθε γωνιά της Ελλάδος. Όλοι αυτοί οι πολυάριθμοι επισκέπτες – προσκυνητές ήλθαν στο υπόψη αιματοβαμμένο βουνό της Καστοριάς, για ν’ αποτίσουν ελάχιστο φόρο τιμής στα γενναία παλικάρια μας, που έπεσαν στην ακριτική Ορεστίδα για την ελευθερία και τη δημοκρατία, πολεμώντας τους ερυθρούς αντάρτες και τους λοιπούς θιασώτες της καθολικώς απαξιωμένης πλέον «Δικτατορίας του Προλεταριάτου».

Η εν λόγω πατριωτική εκδήλωση οργανώθηκε, ως συνήθως, απ’ την Πανελλήνια Ένωση των Αποστράτων Αξιωματικών του Στρατού μας, και πιο συγκεκριμένα, απ’ το τοπικό παράρτημα Καστοριάς, του οποίου προΐσταται ο Υποστράτηγος ε.α κ. Ηλίας Τζωρτζόπουλος., υπήρξε δε απόλυτα επιτυχής.

Ο ναός Τιμίου Προδρόμου και Αγίου Γεωργίου
στο Βίτσι.

Η περιγραφόμενη εκδήλωση άρχισε με την τέλεση Θείας Λειτουργίας και ιερού μνημοσύνου των πεσόντων ανδρών του εθνικού μας Στρατού στον εκεί υπάρχοντα ιερό ναό του Τιμίου Προδρόμου και του Αγίου Γεωργίου, συνεχίστηκε με σχετική ομιλία και κατάθεση στεφάνων στο επιτόπιο επιβλητικό Μνημείο, έκλεισε δε με την ανάκρουση του Εθνικού μας Ύμνου και με την ταυτόχρονη υπόσχεση όλων όσων παρευρεθήκαμε σ’ αυτήν, ότι δεν θα ξεχάσουμε ποτέ και θα τιμούμε εσαεί τους ήρωες πεσόντες Στρατιώτες περιόδου 1946-1949, στους οποίους η Πατρίδα μας, και ιδιαίτερα η Μακεδονία, οφείλει τη σωτηρία της απ’ τα νύχια του Κομμουνισμού, και στους οποίους οφείλουμε όλοι τη μεταπολεμική πρόοδο κι ευημερία μας.

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

Στο Προσκλητήριο των Πεσόντων Στρατιωτών μας αναφέρθηκε ο παρακάτω αριθμός αυτών:

1)   Πεσόντες Αξιωματικοί και οπλίτες των Εθνικών μας Δυνάμεων στις μάχες Βιτσίου και Γράμμου κατά την διετία 1948 – 1949.

Αξιωματικοί Στρατού ξηράς:                   291

Οπλίτες Στρατού Ξηράς:                       4.504

Αξιωματικοί Αεροπορίας:                            8

Οπλίτες Αεροπορίας:                                    1

Αξιωματικοί και οπλίτες Χωροφυλακής:   25

Συνολο:                                                  4.829

2)   Πεσόντες άνδρες των Εθνικών μας Δυνάμεων καθ’ όλη την περίοδο του Συμμοριτοπόλεμου:

Αξιωματικοί Στρατού:          1.198

Οπλίτες Στρατού:               14. 871

Αξιωματικοί Αεροπορίας:          38

Οπλίτες Αεροπορίας:                    6

Αξιωματικοί Χωροφυλακής:    125

Οπλίτες Χωροφυλακής:         1.500

Σύνολο πεσόντων:                17.738

Ας είναι αιωνία η μνήμη όλων των πεσόντων γενναίων Στρατιωτών μας κατά τον καταστροφικό Ανταρτοπόλεμο κι ελαφρύ το χώμα που τους σκεπάζει. 

Ο ευρωβουλευτής της Χρυσής Αυγής κ. Ελ. Συναδινός
και η βουλευτίς κ. Δ. Σβερώνη, παρόντες στο Βίτσι.

Τιμητικά στεφάνια  στη βάση του Ηρώου.

Ο Υποστράτηγος ε.α. κ  Ηλίας Τζωρτζόπουλος

Ο δάσκαλος Γιώργος Αλεξίου

Βιβλίο πωλούμενο στο χώρο
της εθνικοθρησκευτικής εκδήλωσης.

Το τιμητικό στεφάνι του Δήμου Καστοριάς.

Το τοξωτό γεφύρι Δενδροχωρίου Καστοριάς, έτ. 1866.

Άποψη του γεφυριού Δενδροχωρίου

Το θεματικό γεφύρι Δενδροχωρίου βρίσκεται 15 χιλιόμετρα πλησίον της Καστοριάς, στην τοποθεσία «Χάνι Μπιρίκι», επί του ποταμού Λαδοπόταμου, παραπόταμου του Αλιάκμονα και παραπλεύρως της οδού “Καστοριά – Πρέσπες”. Ανεγέρθηκε το έτος 1866 απ’ τον ξακουστό Δενδροχωρίτη πρωτομάστορα Σντρόλιο. Έχει μήκος 26 μ., μέγιστο ύψος 10 μ. και άνοιγμα τόξου 16. μ.

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

Του γιοφυριού της Άρτας (Δημοτικό τραγούδι). 

Σαράντα πέντε μάστοροι κι εξήντα μαθητάδες

γιοφύρι εθεμέλιωσαν στης Άρτας το ποτάμι.

Ολημερίς το χτίζανε, το βράδυ εγκρεμιζόταν.

Μοιρολογιούν οι μάστοροι και κλαιν οι μαθητάδες:

"Αλοίμονο στούς κόπους μας, κρίμα στις δούλεψές μας,

ολημερίς να χτίζουμε το βράδυ να γκρεμιέται.

Πουλάκι εδιάβη κι έκατσε αντίκρυ στό ποτάμι,

δεν εκελάηδε σαν πουλί, μηδέ σαν χελιδόνι,

παρά εκελάηδε κι έλεγε ανθρώπινη λαλίτσα:

"Αν δε στοιχειώσετε άνθρωπο, γιοφύρι δε στεριώνει,

και μη στοιχειώσετε ορφανό, μη ξένο, μη διαβάτη,

παρά του πρωτομάστορα την όμορφη γυναίκα,

που έρχεται αργά τ' αποταχύ και πάρωρα το γιόμα."

Τ' άκουσ' ο πρωτομάστορας και του θανάτου πέφτει.

Πιάνει, μηνάει της λυγερής με το πουλί τ' αηδόνι:

Αργά ντυθεί, αργά αλλαχτεί, αργά να πάει το γιόμα,

αργά να πάει και να διαβεί της Άρτας το γιοφύρι.

Και το πουλι παράκουσε κι αλλιώς επήγε κι είπε:

"Γοργά ντύσου, γοργά άλλαξε, γοργά να πας το γιόμα,

γοργά να πας και να διαβείς της ʼρτας το γιοφύρι."

Να τηνε κι εμφανίστηκε από την άσπρη στράτα.

Την είδ' ο πρωτομάστορας, ραγίζεται η καρδιά του.

Από μακριά τους χαιρετά κι από κοντά τους λέει:

"Γειά σας, χαρά σας, μάστοροι και σεις οι μαθητάδες,

μα τι έχει ο πρωτομάστορας και είναι βαργομισμένος;

"Το δαχτυλίδι του 'πεσε στην πρώτη την καμάρα,

και ποιός να μπει, και ποιός να βγει, το δαχτυλίδι νά 'βρει;"

"Μάστορα, μην πικραίνεσαι κι εγώ να πά σ' το φέρω,

εγώ να μπω, εγώ να βγω, το δαχτυλίδι νά 'βρω."

Μηδέ καλά κατέβηκε, μηδέ στη μέση πήγε,

"Τράβα, καλέ μ' τον άλυσο, τράβα την αλυσίδα

τι όλον κόσμο ανάγειρα και τίποτες δεν βρήκα."

Ένας πηχάει με το μυστρί κι άλλος με τον ασβέστη,

παίρνει κι ο πρωτομάστορας και ρίχνει μέγα λίθο.

"Αλίμονο στη μοίρα μας, κρίμα στο ριζικό μας!

Τρεις αδελφάδες ήμαστε, κι οι τρεις κακογραμμένες,

η μια 'χτισε το Δούναβη, κι η άλλη τον Αφράτη

κι εγώ η πιό στερνότερη της ʼρτας το γιοφύρι.

Ως τρέμει το καρυόφυλλο, να τρέμει το γιοφύρι,

κι ως πέφτουν τα δεντρόφυλλα, να πέφτουν οι διαβάτες."

"Κόρη, το λόγον άλλαξε κι άλλη κατάρα δώσε,

που 'χεις μονάκριβο αδελφό, μη λάχει και περάσει."

Κι αυτή το λόγον άλλαζε κι άλλη κατάρα δίνει:

"Αν τρέμουν τ' άγρια βουνά, να τρέμει το γιοφύρι,

κι αν πέφτουν τ' άγρια πουλιά, να πέφτουν οι διαβάτες,

γιατί έχω αδελφό στην ξενιτιά, μη λάχει και περάσει.

Βλέπε μελωδική απόδοση του δημοτικού τραγουδιού:

https://www.youtube.com/watch?v=aT3LxWqExc8

Σημείωση. Οι παρουσιαζόμενες φωτογραφίες του γεφυριού Δενδροχωρίου Καστοριάς ελήφθησαν την Πέμπτη 20 Αυγούστου 2015 απ’ τον δάσκαλο Γιώργο Τ. Αλεξίου, θαυμαστή και τακτικό επισκέπτη αυτού (του γιοφυριού).

Άποψη της κοίτης του Λαδοπόταμου
απ' το γιοφύρι Δενδροχωρίου. Η "πλαζ".

Η  "πλαζ" του Λαδοπόταμου.

Ο  Γιώργος Αλεξίου στο γεφύρι Δενδροχωρίου.
Πέμπτη 20 Αυγούστου 2015.

“Η κυρά η Παναγιά”. Δημοτικό θρησκευτικό στιχούργημα απ’ τον Γέρμα Καστοριάς.

Πίν. 1) η Κοίμηση της Θεοτόκου.
Εικόνα στον ενοριακό ναό του Γέρμα.
(Λεπτομέρεια Πίν. 2).

Οι κάτοικοι του Γέρμα Καστοριάς σέβονται πολύ, τιμούν ιδιαίτερα και αναγνωρίζουν ως προστάτισσά τους την Παναγία μας. Στο ευλογημένο χωριό τους έχουν, ήδη απ’ τα βυζαντινά χρόνια, έναν αξιόλογο ναό αφιερωμένον στο σεπτό Πρόσωπό της, τον ιερό ναό “Κοιμήσεως της Θεοτόκου”, περιοχής Κερασόβου. Έχουν επίσης και προσκυνούν εντός των οκτώ (!) ναών της ενορίας τους, καθώς και στα εικονοστάσια των περισσότερων σπιτιών του οικισμού τους σημαντικές εικόνες Αυτής, της Θεομήτορος.

Την περασμένη - παλαιά εποχή, πριν περίπου το έτος 1960, οι ευσεβείς Γερμανιώτες και ιδίως οι γυναίκες και τα παιδιά τους, κάθε φορά που κινδύνευαν από επιδρομές Τουρκαλβανών, Βούλγαρων Κομιτατζήδων, και τελευταίως Γερμανών και Ιταλών κατακτητών (έτ. 1940-44), προσεύχονταν ολόθερμα στη Θεοτόκο και ζητούσαν τη βοήθειά της. Μάλιστα, για ν’ αποκτήσουν θάρρος, κουράγιο και δύναμη έλεγαν το παρακάτω ενδιαφέρον θρησκευτικό στιχούργημα που αναφέρεται στην παναγιότητα Αυτής:

Η κυρά η Παναγιά.

Κίνησε η κυρά η Παναγιά να πάει να προσκυνήσει,

στο δρόμο που επήγαινε εκεί αποκοιμήθηκε,

Χριστός αφέντης διάβαινε και την καλημερούσε:

−      Μωρ’ κυρά Μαγδαληνή (sic), πώς κοιμάσαι μοναχή;

−      Όχι αφέντη μου Χριστέ, δεν κοιμούμαι μοναχή,

έχω Πέτρο, έχω Παύλο, έχω δώδεκα Βαγγέλια,

του Χριστού το δεκαν(ι)κάκι τό ’χω εγώ προσκεφαλάκι,

όποιος έρθ’ και με πειράξει με τη ράβδο στο κεφάλι…

………………………………………………………………………………

Όποιος το ξέρει και το μαρτυράει τρεις φορές την ημέρα (: το στιχούργημα),

να μη φοβάται ούτε απ’ αστραπή, ούτε από βροντή, ούτε από κακά χέρια.

Σημείωση. Το στιχούργημα αυτό το απάγγειλε στον Γέρμα την 10/8/2015 η κ. Α.Τ.Α., όπως το θυμόταν απ’ την αείμνηστη γιαγιά της Ζωή Παπαϊωάννου-Κυρατζή (1871-1947). Το κατέγραψε και το παρουσιάζει ο Γιώργος Τ. Αλεξίου.

Πίν. 2) Η Κοίμηση της Θεοτόκου (18ος αιών;)
Εικόνα στον ενοριακό ναό Αγίου Γεωργίου Γέρμα.

Η Κοίμηση της Θεοτόκου. (18ος αιών;)
Υπέροχη γλυπτή παράσταση
σε αργυρό εξαπτέρυγο του Γέρμα.

Ο ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Κεράσοβο Γέρμα.
οικοδομημένος στη θέση Μητροπολιτικού ναού
βυζαντινών χρόνων.

Το τέμπλο του ναού Κοιμήσεως της  Θεοτόκου, έτ. 1916,
στην τοποθεσία Κεράσοβο  Γέρμα.

Παναγία η Οδηγήτρια. (έτ. 1775),
 η εφέστια εικόνα του Γέρμα.

Το ξυλόγλυπτο εικονοστάσι
της εφέστιας εικόνας του Γέρμα.

Η Κοίμηση της Θεοτόκου
στον ομώνυμο ναό του Γέρμα.

\

Η Παναγία Πανάχραντος Δέσποινα
στο ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Γέρμα.

Η Παναγία Οδηγήτρια
στο ναό Κοιμήσεως της
Θεοτόκου. Γέρμα.

Η Παναγία Οδηγήτρια
στο ναό Αγίου Αθανασίου Γέρμα.
19ος αιών;

Εικονοστάσι οικίας Γερμανιώτη.
 Η εικόνα τής Παναγίας είναι αντίγραφο
 της εφέστιας εικόνας του Γέρμα.

Χάρτης της περιοχής του Γέρμα.

Στο μοναστήρι Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, Δρυόβουνου Κοζάνης. Τετάρτη 5 Αυγούστου 2015.

Τοιχογραφία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος
στη μονή του Δρυόβουνου.

Στο νότιο άκρο του ψηλού και δασωμένου όρους “Μακρυβούνι”, που βρίσκεται ανάμεσα στα ιστορικά χωριά Δρυόβουνο Κοζάνης και Γέρμα Καστοριάς, σε ένα πανέμορφο πλάτωμά του με πανοραμική θέα προς το οροπέδιο του Βοΐου και την οροσειρά της Πίνδου, είναι κτισμένο το ιστορικό μοναστήρι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Το εν λόγω μοναστήρι ιδρύθηκε το έτος 1652, εορτάζει δε και πανηγυρίζει κατά την ημέρα της μεγάλης Δεσποτικής εορτής τής Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, δηλαδή στις 6 Αυγούστου, και γι’ αυτό, ήδη από την 1^η του αυτού μηνός, δέχεται πληθώρα ευσεβών προσκυνητών. Μεταξύ των εν λόγω προσκυνητών ήταν εφέτος και ο γράφων δάσκαλος Γιώργος Τ. Αλεξίου, ο οποίος επισκέφτηκε την αναφερόμενη ιερά μονή το πρωί της Τετάρτης 5 Αυγούστου 2015, εισήλθε και προσευχήθηκε στον εορτάζοντα κεντρικό της ναό, προσκύνησε την θαυματουργή εικόνα τής Μεταμορφώσεως του Κυρίου, πήγε στο παρακείμενο Αγίασμα του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού κι ακολούθως έλαβε μερικές φωτογραφίες αυτής (της μονής), που τις παρουσιάζει εδώ.

Το φετινό πρόγραμμα- έτους 2015 - της ιεράς πανηγύρεως του Μοναστηριού έχει ως ακολούθως:

Τετάρτη 5 Αυγούστου και ώρα 7 μ.μ.

Μέγας Αρχιερατικός Εσπερινός χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σισανίου και Σιατίστης κ.κ. Παύλου. Θα ακολουθήσει Ιερά Αγρυπνία.

Πέμπτη 6 Αυγούστου και ώρα 7.00 π.μ.

Όρθρος και πανηγυρική Θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σισανίου και Σιατίστης κ.κ. Παύλου. Θα ακολουθήσει λιτάνευση της ιεράς εικόνος της Μεταμορφώσεως του Κυρίου κι ευλόγηση των άρτων.

Το απόγευμα της εορτής και ώρα 6 μ.μ.

Εσπερινός και κτητορικόν μνημόσυνον.

Ο ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος,
καθολικό του μοναστηριού.

Ο Ξενώνας του μοναστηριού
στην είσοδο της ιεράς μονής.

Άποψη του μοναστηριού από ανατολάς.

Η γιαγιά Αντιγόνη
προσκυνήτρια της ιεράς μονής.

Το Αγίασμα του οσιομάρτυρα κι
εθνομάρτυρα Κοσμά του Αιτωλού. (+1779)

Εικονοστάσι του Αποστόλου Παύλου
στο προαύλιο του μοναστηριού.

Το όμορφο μακεδονοχώρι Δρυόβουνο.