Τα εγκόλπια Ημερολόγια της Ιεράς Μητροπόλεως Καστορίας των τελευταίων δέκα ετών (2012 – 2022). Φωτογραφίες εξωφύλλων τους.

 

Η ιερά Μητρόπολη Καστοριάς εκδίδει κάθε χρόνο ένα εγκόλπιο Ημερολόγιο – Εορτολόγιο, που είναι ιδιαιτέρως προσεγμένο και καλαίσθητο. Το γενικό θέμα (: η αφιέρωση), καθώς και το περιεχόμενο τού εκάστοτε Ημερολογίου είναι πολύ αξιόλογα και ψυχοφελή. Εκ του λόγου τούτου το προμηθεύονται όλοι σχεδόν οι Χριστιανοί της θεοσκέπαστης Καστοριάς, το αναγινώσκουν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και προσοχή και το συμβουλεύονται καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους. Αρκετοί εξ αυτών των Χριστιανών το θεωρούν δικαίως πολύτιμο απόκτημα και γι' αυτό το αποθησαυρίζουν στη βιβλιοθήκη τους. Εδώ παρατίθενται φωτογραφίες εξώφυλλων των Ημερολογίων της τελευταίας δεκαετίας (2012 – 2021) και του νέου σωτηρίου έτους 2022.

Βλέπε σχετικώς:http://fos-kastoria.blogspot.com/2011/12/blog-post_31.html

Το εγκόλπιο Ημερολόγιο έτους 2022 τής Ιεράς Μητρόπολης Καστοριάς.

     

    Η Ιερά Μητρόπολη Καστοριάς τύπωσε και κυκλοφόρησε προσφάτως το εγκόλπιο Ημερολόγιό της έτους 2022, που είναι “Αφιερωμένο εις τον μακαριστόν Μητροπολίτην Καστορίας κυρό Σεραφείμ”. Το εν λόγω καλαίσθητο Ημερολόγιο τσέπης περιλαμβάνει και προβάλλει στο εμπροσθόφυλλό του τη σεπτή εικόνα του προαναφερόμενου πολύκλαυστου Μητροπολίτου (+ 2021), έχει δε στο οπισθόφυλλό του το βυζαντινό συμπίλημα της ονομασίας “Ιερά Μητρόπολις Καστορίας”. Τη γενική επίβλεψη και επιμέλεια της σύνθεσης του Ημερολογίου είχαν από κοινού ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Γεώργιος Ράνιος και ο ελλόγιμος θεολόγος κ. Βασίλειος Στυλιάδης.

Στις εσωτερικές σελίδες του Ημερολογίου παρουσιάζονται με τη σειρά τα εξής:

α). Αφιέρωση του Ημερολογίου στον μακαριστό Μητροπολίτη Σεραφείμ.

β). Εικόνα του νυν άξιου Μητροπολίτου Καστορίας κ.κ. Καλλίνικου κι επίκαιρες ευχές του, που έχουν ως ακολούθως:

    “Εύχομαι στους ευλογημένους Χριστιανούς της Μητροπόλεώς μας το νέον έτος 2022 να είναι παιδαγωγικό, σωτήριο και λυτρωτικό, και με αγαθή προαίρεση και ευαγγελικό αγώνα να βρεθούμε όλοι μας αρνητικοί στην κακία και θετικοί στην αρετή και την χάρη του Θεού, με τις ευχές και του μακαριστού προκατόχου μου Μητροπολίτου Σεραφείμ”.

γ). Μήνυμα ευλογίας κι ευχών του Οικουμενικού Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως κ.κ. Βαρθολομαίου, αναφερόμενο εκτενώς "εις την σεβάσμιον μνήμην του μακαριστού αδελφού Μητροπολίτου Καστορίας κυρού Σεραφείμ, του οποίου η πρόωρος κοίμησις εδημιούργησε δυσαναπλήρωτον κενόν εις το Οικουμενικόν Πατριαρχείον και εις την Αγιωτάτην Εκκλησίαν της Ελλάδος”.

δ). Μήνυμα του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Σεραφείμ, με το οποίο χαιρετίζει την έκδοση του εξεταζόμενου εγκόλπιου Ημερολογίου κι επικροτεί την αφιέρωσή του στον μακαριστό Μητροπολίτη Σεραφείμ.

    ε). Εισοδικόν, ήτοι εκτενής και μεστός πρόλογος του Ημερολογίου απ’ τον Σεβασμιώτατο νέον και άξιον Μητροπολίτη Καστοριάς κ.κ. Καλλίνικον, αναφερόμενο στην αρχιερατική προσωπικότητα και στο πολύπλευρο και πλούσιο έργο τού προκατόχου του κυρού Σεραφείμ. Το εν λόγω Εισοδικόν καταλήγει ως εξής:

“Θεωρώ ότι η ψυχή του μακαριστού Μητροπολίτου κυρού Σεραφείμ αγάλλεται στα ουράνια δώματα με τους Αγίους, τους οποίους τιμούσε κατά τη διάρκεια της ζωής του με όλη του την καρδιά, και εύχεται για τους χριστιανούς της Καστοριάς και για τον διάδοχό του.

Με πολλή αγάπη και πολλές ευχές

+ Ο Καστορίας Καλλίνικος”.

    στ). Σημαντικό Κείμενο, όπου παρουσιάζεται εν συντομία ο πολύμοχθος βίος και το αξιοθαύμαστο έργο του μακαριστού Μητροπολίτου Σεραφείμ (1959) – 2021). Στο παρουσιαζόμενο έργο γίνονται σύντομες αναφορές στα εξής στοιχεία του:

Κείμενα – Εκδόσεις. / Θεία Λειτουργία - Περιοδείες – Εξομολόγηση. / Χειροτονίες κληρικών. / Κήρυγμα. / Μυστήρια – Τελετές. / Αγιοκατατάξεις. / Νεότητα. / Φιλανθρωπικό έργο.

ζ) Κείμενα από την γραφίδα του μακαριστού Μητροπολίτου Καστορίας Σεραφείμ.

Τα κείμενα αυτά είναι πολύ αξιόλογα και ψυχωφελή, επιγράφονται δε ως ακολούθως:

    Ένα κερί. / Ο Θεός μας ακούει. / Οι αδελφοί του Χριστού. / Η Ανάσταση του Χριστού. / Ένας Επίσκοπος γράφει για τη μάνα. / Ο Χριστιανισμός είναι ένα συνεχές θαύμα. / Το άγιον Πνεύμα. / Θησαυρός της Εκκλησίας ο άνθρωπος. / Ο εορτασμός της Παναγίας στην Καστοριά. / Θεομητορικά προσκυνήματα στην Καστοριά./ Προσευχή για όλον τον κόσμο. / Ο Σταυρός του Χριστού. / Η Εκκλησία θυμάται. / Οι άγιοι Άγγελοι.

η) Φωτογραφικό παράρτημα.

Περιλαμβάνονται σ' αυτό αρκετές φωτογραφίες του μακαριστού Σεραφείμ κατά την άσκηση των υψηλών και αγιαστικών καθηκόντων του.

θ). Οι ανάλογες ημερολογιακές σελίδες με το αντίστοιχο εορτολόγιο, γενικό και τοπικό, και με τα Αναγνώσματα των Κυριακών και μεγάλων εορτών.

    ι). Ενημερωτικό κείμενο για τις διατεταγμένες νηστείες της Εκκλησίας μας, και για την τέλεση των ιερών Μυστηρίων της εκκλησίας μας.

κ) Σύντομο βιογραφικό σημείωμα του νυν άξιου Μητροπολίτου Καστορίας κ.κ. Καλλινίκου, και παρουσίαση της ιερατικής υπηρεσίας του, της εκκλησιαστικής διακονίας και του συγγραφικού έργου του.

λ). Η διοικητική δομή της ιεράς Μητρόπολης Καστοριάς.

μ). Οι βυζαντινοί και μεταβυζαντινοί ναοί της περιοχής και η τοπική Αγιολογία.

Κλείνοντας τη σύντομη παρουσίαση τού εξεταζόμενου Ημερολογίου της Ιεράς Μητρόπολης Καστοριάς σημειώνουμε συμπερασματικά, ότι πρόκειται για ένα καλαίσθητο εκκλησιαστικό εγκόλπιο, που θα ωφελήσει πολύ όλους τους ευσεβείς χριστιανούς, οι οποίοι πρόκειται να το αποκτήσουν, να το μελετούν και να το συμβουλεύονται καθ’ όλη τη διάρκεια του προσεχούς σωτήριου έτους 2022.

    ΕΠΙΜΕΤΡΟ

Η Φήμη του Μητροπολίτου Καστορίας κ.κ. καλλινίκου

Καλλινίκου του σεβασμιωτάτου και θεοπροβλήτου Μητροπολίτου της αγιωτάτης Μητροπόλεως Καστορίας, υπερτίμου και εξάρχου Άνω Μακεδονίας, ημών δε πατρός και ιεράρχου πολλά τα έτη.

(Παρουσίαση: Γιώργος Τ. Αλεξίου).

Ο Γενναίος Υπολοχαγός Νίκος Παπαθανασίου (+ 1948).

 

Ο μέγιστος των ηρώων της Καστοριάς κατά την πολεμική περίοδο 1946 – 1948

Ο ήρωας Υπολοχαγός Νίκος Παπαθανασίου ήταν και είναι πασίγνωστος στην περιφέρεια της Καστοριάς και γενικότερα στη Δυτική Μακεδονία. Οι γενναίοι συμπολεμιστές του και όλοι όσοι τον γνώρισαν κατά την τραγική περίοδο του Ανταρτοπολέμου (1946 - 1949), περιγράφουν σε κάθε περίσταση μ’ ενάργεια τη θρυλική μορφή του, τον ανιδιοτελή χαρακτήρα, τη θεοσέβεια, την ελληνολατρεία και την απαράμιλλη ανδρεία του και διηγούνται με θαυμασμό τις πάμπολλες ηρωικές πράξεις και τ’ αναρίθμητα πολεμικά του κατορθώματα. Απ’ τα εν λόγω κατορθώματα και ανδραγαθήματά του, αρκετά είναι καταγραμμένα σε ποικίλα έντυπα της τότε εποχής, τα περισσότερα όμως βρίσκονται καταχωρημένα στη μνήμη των ανθρώπων και γνωστοποιούνται προφορικά από γενιά σε γενιά. Μερικές απ’ τις πολεμικές πράξεις και ανδραγαθίες του ήρωα Νίκου Παπαθανασίου, αυτές που βρίσκονται καταγραμμένες σε εβδομαδιαίες εφημερίδες τής Καστοριάς τής αναφερόμενης χρονικής περιόδου, περιέλαβε ο Καστοριανός έφ. Υπολοχαγός Γιώργος Τ. Αλεξίου σε βιβλίο που συνέγραψε και που αναφέρεται στον εν λόγω Καστοριανό ήρωα. Το πρώτο κεφάλαιο απ' το αναφερόμενο βιβλίο παρουσιάζεται ακολούθως.

1) Βιογραφικά στοιχεία του ήρωα Υπολοχαγού Νίκου Παπαθανασίου.

    Ο έφεδρος Υπολοχαγός Νίκος Παπαθανασίου γεννήθηκε στο Σκαλοχώρι Βοΐου το έτος 1912. Οι γονείς του ονομάζονταν Ανδρέας και Γαριφαλιά και είχαν άλλα τρία τέκνα, τον Ιωάννη, τον Μιχαήλ και τον Γεώργιο. Ο Ανδρέας Παπαθανασίου, πατέρας του Νίκου, έπεσε υπέρ Πατρίδος κατά τον 1^ο Βαλκανικό πόλεμο (1912). Παρόμοιο ένδοξο θάνατο είχε και ο αδελφός του Ιωάννης, που πολέμησε ηρωικά και φονεύτηκε στη Μικρά Ασία το 1922.

Λόγω της απώλειας του αγαπημένου του πατέρα, ο Νίκος εισήλθε ως τρόφιμος και μεγάλωσε στο Οικοτροφείο - Ορφανοτροφείο Καστοριάς. Στην πρωτεύουσα του Νομού μας ο εξεταζόμενος ήρωας έμαθε τα πρώτα του γράμματα κι εκεί αργότερα σπούδασε δάσκαλος.

    Μετά την αποφοίτησή του απ’ το Διδασκαλείο της Καστοριάς, ο λεβέντης Νίκος κατετάγη στο Στρατό και υπηρέτησε τη θητεία του ως Έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Κατόπιν διορίστηκε και υπηρέτησε ως δάσκαλος σε αρκετά χωριά, και συγκεκριμένα, στο Ακόντιο, στο Κεφαλάρι και στο Δισπηλιό Καστοριάς, όπου διακρίθηκε για την ευσυνειδησία και το επιτυχές εκπαιδευτικό του έργο.

Αμέσως μετά τη Γερμανική κατοχή, το έτος 1946, τότε που η Ελλάδα διέτρεχε θανάσιμο κίνδυνο απ’ τον διεθνή Κομμουνισμό, και που η Μακεδονία μας είχε «εκχωρηθεί» απ' αυτόν στο κρατίδιο των Σκοπίων, ο Νίκος Παπαθανασίου αντιλήφτηκε τα μηνύματα των καιρών, υπάκουσε στ’ αγωνιώδη κελεύσματα για βοήθεια της Πατρίδας, άρπαξε το τιμημένο όπλο του και ως άξιος απόγονος των αρχαίων Ορεστών αγωνίστηκε υπεράνθρωπα σε βουνά, κάμπους πόλεις και χωριά για τη σωτηρία της.

    Η πολεμική ικανότητα και δράση του Υπολοχαγού Νίκου Παπαθανασίου ήταν ευρεία κι έντονη και γι’ αυτό είναι πολύ δύσκολο να παρουσιαστεί ολόκληρη και με λεπτομέρειες στην παρούσα μελέτη. Παρουσιάζονται όμως σ’ αυτήν (τη μελέτη) αρκετά απ’ τα ηρωικά έργα, ανδραγαθήματα και κατορθώματά του, που προκαλούν ακόμη την κατάπληξη και το θαυμασμό των ανθρώπων που τα έζησαν ή που τα γνώρισαν - γνωρίζουν απ’ τις αφηγήσεις των συμπολεμιστών και φίλων του. Τα περισσότερα απ’ αυτά είναι περιληπτικώς καταγραμμένα σε έντυπα της αναφερόμενης εποχής, απ’ όπου κι ελήφθησαν. Η εδώ παρουσίασή τους είναι, φυσικά, γενικότροπη και συνοδεύεται απ’ τις ανάλογες φωτογραφίες, επεξηγήσεις κι επισημάνσεις του Γράφοντα...

    Ας είναι αιωνία η μνήμη του ήρωα Υπολοχαγού Νίκου Παπαθανασίου, που συνέβαλε ικανώς στη σωτηρία της πατρίδος μας από τον ερυθρό ολοκληρωτισμό.

Γ.Τ.Α.

Στρατιωτικό Νοσοκομείο Καστοριάς περιόδου 1940 - 1955 {;}. Σημερινό 3ο Δημ. Σχολείο.

 Εισαγωγικές επισημάνσεις.

    Η Καστοριά υπήρξε, ως γνωστόν, απ’ την αρχαία εποχή κι έως τις ημέρες μας, η ακαταμάχητη έπαλξη και το νοητό ξίφος του Ελληνισμού στην Άνω Μακεδονία. Κατά την τρισχιλιετή ιστορία της αντιμετώπισε πλείστους εχθρούς του έθνους μας και βοήθησε ποικιλοτρόπως όλους τους Έλληνες.

Τη μεγαλύτερη και πολυτιμότερη βοήθειά της η Καστοριά την πρόσφερε, κατά την περίοδο του φοβερού Ανταρτοπόλεμου (1946 – 1949), στους γενναίους άνδρες του Εθνικού μας Στρατού, που μάχονταν τους παραπλανημένους ερυθρούς αντάρτες. Στα χρόνια αυτά ήταν η κυριότερη βάση εξόρμησης των ηρώων Στρατιωτών μας, που πολεμούσαν για τη Δημοκρατία και την Ελευθερία στο Βίτσι και στον Γράμμο.

    Την ίδια εποχή η πρωτεύουσα των Ορεστών περιέθαλπε και νοσήλευε όλους τους τραυματίες Αξιωματικούς και οπλίτες του ηρωικού Στρατού μας στο Στρατιωτικό της Νοσοκομείο, που στεγαζόταν στο σημερινό 3^ο Δημοτικό Σχολείο της πόλης. Το Νοσοκομείο αυτό, στο οποίο χιλιάδες παλικάρια της μαρτυρικής Πατρίδας μας νοσηλεύτηκαν και ανέκτησαν την υγεία μας, αλλά και πάμπολλα άλλα, δυστυχώς, άφησαν εκεί την τελευταία τους πνοή, παρουσιάζεται εν συντομία παρακάτω.

Η παρουσίαση συνεχόμενων κειμένων αναφερόμενων στο εν λόγω Στρατιωτικό Νοσοκομείο γίνεται με την ευχή και την προοπτική να γνωστοποιηθεί ικανώς η ανεκτίμητη προσφορά και η πατριωτική ιστορία του και να προβληθεί στο ευρύ κοινό της Ελλάδος το υπάρχον κτίριό του, ως ένα απ’ τα σημαντικότερα μνημεία της νεότερης ιστορίας του Έθνους μας.

Γ. Τ. Α.

Κείμενο 1ο

    Η εορτή του Στρατιωτικού Νοσοκομείου Καστοριάς (1 – 11 – 1952) .

    Το παρελθόν Σάββατον, 1 – 11 – 1952, επί τη εορτή των αγίων Κοσμά και Δαμιανού των Αναργύρων, ετελέσθη εις το Στρατιωτικόν Νοσοκομείον της πόλεώς μας, ιερουργούντος του Πανοσιολογιωτάτου Αρχιμανδρίτου της ΧV Μεραρχίας κ. Ιωακείμ, Θεία Λειτουργία μετ’ αρτοκλασίας.

    Εις την Λειτουργίαν παρέστησαν, ο Ταξίαρχος κ. Παπαθανασιάδης, ο Αρχηγός πυροβολικού της Μεραρχίας Συνταγματάρχης κ. Βογιόπουλος, ο Διευθυντής του Νοσοκομείου Επίατρος κ. Χατζηβασιλείου, η σύζυγος του Προσωπάρχου κ. Λυκαυγέρη, άλλοι Αξιωματικοί, ο Πρόεδρος Πρωτοδικών και η κ. Χρ. Καραμανλή, η κ. Σελά, σύζυγος του Πρωτοδίκου κ. Ιάσωνος Σελά, ο Διευθυντής της «Ορεστιάδος» δικηγόρος κ. Ιωάννης Μπακάλης και άλλοι πολλοί.

    Επίσης παρηκολούθησαν την Θείαν Λειτουργίαν, το προσωπικόν του Νοσοκομείου και οι νοσηλευόμενοι εν αυτώ στρατιώται.

    Χορωδία εκ στρατιωτών έψαλλεν ωραιότατα Λειτουργικά τροπάρια, στρατιώτης δε θεολόγος ωμίλησεν καταλλήλως.

    Μετά την Θείαν Λειτουργίαν έλαβε χώραν δεξίωσις εις τα Γραφεία του Στρατιωτικού Νοσοκομείου, όπου προσεφέρθησαν αναψυκτικά και ο Διευθυντής αυτού Επίατρος κ. Χατζηβασιλείου εδέχθη τας ευχάς των τιμησάντων την τελετήν του Νοσοκομείου.

Εφημ. Ορεστιάς. Φύλλ 306 / 9-11-1952

Λαϊκό άσμα εποχής Ανταρτοπολέμου.

...........................................................

Πέφτουν οι σφαίρες σαν το χαλάζι

κι ακουμπισμένος σ’ ένα δεντρί

ο τραυματίας αναστενάζει

και τη μανούλα του ζητάει για να δει.

----------------------------------------------

Κι η νοσοκόμα, μόλις ακούει

το παλικάρι να την καλεί,

τρέχει κοντά του, τον αγκαλιάζει

και σαν μανούλα του, του δένει την πληγή.

----------------------------------------------

Γλυκοξυπνάει και γύρω βλέπει

κι άλλους λεβέντες στο θάλαμο,

χαμογελάει, μα και δακρύζει

κι η νοσοκόμα του γλυκαίνει τον καημό.

----------------------------------------------

Γλυκιά κοπέλα πως θα μπορέσω;

από κοντά σου να χωριστώ;

κι αυτή του λέει, δεν θα σ’ αφήσω,

εγώ σ’ αγάπησα και θα σε παντρευτώ.

Αμπελοχώρι (Λοσνίτσα), το πρότερο όνομα του Γέρμα Καστοριάς

     

    Το όμορφο και ιστορικό χωριό της Καστοριάς που φέρει σήμερα την ονομασία“Ο Γέρμας” είχε μέχρι το έτος 1928 το σλάβικο όνομα Λοσνίτσα (Losnitsa). Κατά το αναφερόμενο έτος, που έγινε στην απελευθερωμένη Μακεδονία η αντικατάσταση πολλών σλαβικών ονομάτων και τοπονυμίων με αντίστοιχά τους ελληνικά, οι αρμόδιοι αξιωματούχοι της πατρίδας μας πρότειναν να διατηρήσει το εν λόγω χωριό το ίδιο όνομα, αλλά μεταφρασμένο στην ελληνική γλώσσα και να ονομαστεί Αμπελοχώρι. Στην πρότασή τους αυτή αντιτάχτηκε τότε σθεναρά ο Γερμανιώτης καθηγητής φιλόλογος και συγγραφέας Χρίστος Γεωργίου. Ο αείμνηστος Γεωργίου υποστήριξε, ότι το υπόψη ηρωικό χωριό δεν πρέπει να λάβει την κοινή, συνηθισμένη και ασήμαντη ονομασία Αμπελοχώρι, αλλά να ονομαστεί “Ο Γέρμας”, προς τιμήν του ήρωα μακεδονομάχου Καπετάν – Γέρμα, που είχε φονευθεί πλησίον του κατά το έτος 1907. Κι αυτό έγινε.

    Για την ετυμολογία της σλάβικης ονομασίας Losnitsa, ένας έγκριτος ιατρός που γνωρίζει καλώς τη σλαβομακεδονική διάλεκτο σημειώνει τα εξής:

«Lose (Λόζε) = Αμπέλι.

Losenitsa (Λοσενίτσα) = Αμπελοχώρι.

Losia (Λόσιο) = Κακό, αρρωστιάρικο.

Απορρίπτεται η ετυμολογία της Losnitsas από το losia, διότι το χωριό δεν ήταν κακό, ούτε αρρωστιάρικο».

Επομένως, Λοσνίτσα σημαίνει Αμπελοχώρι, έλαβε δε αυτήν την ονομασία απ' τα πολλά αμπέλια που καλλιεργούσαν οι κάτοικοί τού χωριού έως το έτος 1960 περίπου.

Σημείωση.

Για τον τρύγο στα αμπέλια του Γέρμα βλέπε:

http://fos-kastoria.blogspot.com/2017/09/1970.html

Γ.Τ.Α.

Νέο μνημείο του μακεδονομάχου Καπετάν Γέρμα (+1907) στον Γέρμα Καστοριάς.

 

Κατασκευάστηκε προσφάτως ένα νέο Μνημείο στο Κοιμητήριο του Γέρμα Καστοριάς προς τιμήν του ήρωα Μακεδονομάχου Καπετάν Γέρμα και των 22 γενναίων ανδρών του που έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι κατά τη φοβερή μάχη του Καλογερικού (16 Ιουλίου 1907).

Το Μνημείο αποτελεί δωρεά προς το χωριό Γέρμα Καστοριάς τού κ. Νικολάου Αχ. Πρώιου, έγινε δε στη μνήμη του αδελφού του αξιωματικού Δημητρίου Αχ. Πρώιου και της συζύγου του νηπιαγωγού Αναστασίας Ν. Πρώιου.

Άξιος ο μισθός του δωρητή κ. Νικολάου Αχ. Πρώιου, που υπήρξε επί σειρά πολλών ετών ικανός Πρόεδρος του Συλλόγου Γερμανιωτών Καστοριάς.