Το καστοριανό παραδοσιακό τραγούδι “Η κυρά-Μαριώ” και η παραλλαγή του με την ονομασία “Η Ρουσούλενα”

  

  Στην πόλη και στα χωριά τής Καστοριάς τραγουδιόταν και χορευόταν κατά την παλιά εποχή ένα παραδοσιακό τραγούδι, που ήταν και είναι γνωστό με την ονομασία “Η κυρά-Μαριώ”. Οι στίχοι τού εν λόγω τραγουδιού έχουν ως εξής:

Η κυρά – Μαριώ

Κάτω στο χωριό, η κυρά Μαριώ,

βόσκει τα γελάδια της και τα γίδια της,

τριάλαλά-τριάλαλάλαλά (δις).

..............................

Γνέθει το μαλλί, η κυρά Μαριώ,

και το πάει στον αργαλειό, να γυφάν' πανί,

τριαλάλαλά - τριάλαλάλαλά (δις).

...............................

Για να φκιασ' σκουτιά, η κυρά Μαριώ,

και πουκάμισα,

τριάλαλά-τριάλαλάλαλά (δις).

................................

    Το αναφερόμενο τραγούδι “Η κυρά-Μαριώ” ήταν περί τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα πολύ δημοφιλές στην πόλη της Καστοριάς. Κατ' αυτήν τη χρονική περίοδο στην εν λόγω πόλη συνέβη το εξής αισθηματικό περιστατικό. Μία όμορφη κοπέλα, η Πηνελόπη Καρανά, ερωτεύτηκε κάποιον νεαρόν με το επώνυμο Ρουσούλης. Οι γονείς τής κοπέλας όμως αντιτάχτηκαν στο αγνό αίσθημα τής κόρης τους κι εκ του λόγου τούτου δημιουργήθηκε μεγάλο σούσουρο στην Καστοριά. Το γεγονός αυτό παρακίνησε τότε και ώθησε μερικούς αστειολόγους Καστοριανούς να αντικαταστήσουν τα λόγια τού εξεταζόμενου τραγουδιού με άλλα σκωπτικά και διασκεδαστικά, που έχουν ως ακολούθως:

Η Ρουσούλενα

Τη Ρουσούλενα, τη Ρουσούλενα.

Πηνελόπη Καρανά, ποια θα κάνεις πεθερά (δις).

Και τώρα, τώρα.(δις).

Τη Ρουσούλενα, τη Ρουσούλενα.

.......................................

Θα διαλέξω πεθερά, αχ παιδιά μου τι χαρά (δις).

Και τώρα, τώρα (δις).

Τη Ρουσούλενα, τη Ρουσούλενα.

.......................................

Πού 'χει τα πολλά φλουριά, και τα γρόσια στην ποδιά (δις).

Και τώρα, τώρα.(δις).

Τη Ρουσούλενα, τη Ρουσούλενα.

........................................

Άντε νά 'χεις πεθερά, Πηνελόπη Καρανά (δις).

Και τώρα, τώρα. (δις).

Τη Ρουσούλενα, τη Ρουσούλενα.

........................................

    Αρκετά χρόνια αργότερα, ο αείμνητος Καστοριανός μουσικός Βασίλειος Δόικος κατέγραψε με νότες την προαναφερόμενη αστική παραλλαγή του παραδοσιακού τραγουδιού “Η κυρά-Μαριώ”, το διασκεύασε με επιτυχία ως χορωδιακό και ως χορευτικό άσμα και το διέδωσε μ' αυτήν την παραλλαγμένη μορφή του και με τον τίτλο “Η Ρουσούλενα” σε όλη την Ελλάδα. Στα χωριά της Καστοριάς όμως, όπως π.χ. στον Γέρμα, εξακολουθεί να είναι γνωστό και να τραγουδιέται το τραγούδι “Η κυρά-Μαριώ” με την αρχική του μορφή και τους αρχικούς του στίχους.

Αντιστοίχιση περιεχομένων της πρώτης στροφής των δύο μορφών του τραγουδιού.

Κάτω στο χωριό, η κυρά Μαριώ, // Τη Ρουσούλενα, τη Ρουσούλενα.

βόσκει τα γελάδια της και τα γίδια της, // Πηνελόπη Καρανά, ποια θα κάνεις πεθερά.

τριάλαλά-τριάλαλάλαλά. - τριάλαλά-τριάλαλάλαλά. // Και τώρα, τώρα. Και τώρα, τώρα.

Τριάλαλάλαλά - τριάλαλάλαλά // Τη Ρουσούλενα, τη Ρουσούλενα.

Σημείωση. Άκουσε το τραγούδι “H Ρουσούλενα” απ' το YouTube:

https://www.youtube.com/watch?v=_gEQSzddhtc&list=RD_gEQSzddhtc&start_radio=1

Γιώργος Τ. Αλεξίου.

Μνημόσυνο ηρώων στρατιωτών στην Καστοριά. Ψυχοσάββατο 18 Φεβρουαρίου 2023.

 

Το Ψυχοσάββατο 18 Φεβρουαρίου 2023, ώρα 11.00 π.μ., πραγματοποιήθηκε στο Στρατιωτικό Νεκροταφείο Καστοριάς το καθιερωμένο ετήσιο εθνικοθρησκευτικό Μνημόσυνο όλων των γενναίων στρατιωτών μας, που έπεσαν υπέρ πατρίδος στον Γράμμο και το Βίτσι, κατά τη χρονική περίοδο 1946 – 49. Το εν λόγω Μνημόσυνο οργάνωσε η Στρατιωτική Αρχή του Νομού Καστοριάς (15^ο Σύνταγμα ΠΖ) και το τέλεσε ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Καστοριάς κ.κ. Καλλίνικος, συνεπικουρούμενος από ετέρους δύο κληρικούς της ίδιας Μητρόπολης. Στο Μνημόσυνο παρευρέθηκαν και το παρακολούθησαν με έκδηλη συγκίνηση, ο βουλευτής Ν.Δ. Καστοριάς κ. Ζήσης Τζηκαλάγιας, η Αντιπεριφερειάρχης Καστοριάς κ. Κοζατσάνη Δέσποινα, η Διευθύντρια του Πρωθυπουργικού Γραφείου Θεσσαλονίκης κ. Αντωνίου Μαρία, ο Αντιδήμαρχος Καστοριάς κ Σωκράτης Πέλκας, ο Διοικητής του 15ου Συντάγματος ΠΖ, αρκετοί αξιωματικοί του Στρατού, της Ελληνικής Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής που υπηρετούν στην περιοχή Καστοριάς, ο Υποστράτηγος ε.α. κ. Ηλίας Τζωρτζόπουλος, ο Αξιωματικός ε.α. κ. Χρυσόστομος Δούκης, άλλοι απόστρατοι αξιωματικοί, και πολλοί γενναιόφρονες κι ευγνώμονες δημότες τής Καστοριάς.

    Αμέσως μετά την τελετή του περιγραφόμενου εθνικοθρησκευτικού Μνημοσύνου, ο Αξιωματικός Διοικητής των Στρατιωτικών Δυνάμεων της περιοχής κατέθεσε στέφανο στο Ηρώο του Νεκροταφείου και ακολούθως έγινε το Προσκλητήριο των 112 αξιωματικών, 94 υπαξιωματικών και 5.718 οπλιτών του Στρατού μας, που έχυσαν το τίμιο αίμα τους στο Γράμμο και το Βίτσι για την ελευθερία και τη δημοκρατία, κατά τον επάρατο ανταρτοπόλεμο 1946 – 49, και που έκτοτε είναι, πολλοί εξ αυτών, θαμμένοι στο αναφερόμενο Στρατιωτικό Νεκροταφείο. Κατόπιν εψάλη ο Εθνικός μας Ύμνος, από παρούσα Διμοιρία Στρατού.

Ακολούθως, όλοι οι παρευρισκόμενοι και συμμετέχοντες στο εν λόγω μνημόσυνο, αξιωματούχοι, στρατιώτες και απλοί πολίτες, επισκέφτηκαν τον υπόγειο κοιμητηριακό ναό Αγίου Γεωργίου, του Νεκροταφείου, καθώς και την παρακείμενή του κρύπτη, όπου αναπαύονται τα τίμια οστά πολλών νεκρών ηρώων μας, προσκύνησαν δεόντως, τέλεσαν Τρισάγιο και άναψαν κερί στη μνήμη τους. Τέλος, έλαβαν όλοι τα παραδοσιακά κόλλυβα και αποχώρησαν απ’ το Νεκροταφείο έμπλεοι ψυχικής ανάτασης κι εθνικού παλμού.

Γιώργος Τ. Αλεξίου.

Μνημεία και Ηρώα πεσόντων στρατιωτών μας ...{3η ανάρτηση συνεχόμενης δημοσίευσης}.

 ε) Στρατιωτικό Νεκροταφείο Αμυνταίου Φλώρινας (πίν. 20 - 26)

2.  Προτομές και μνημειακές στήλες. (πίν. 27 - 31)

\

Μνημεία και Ηρώα πεσόντων στρατιωτών μας ... {2η ανάρτηση συνεχόμενης δημοσίευσης}.

 γ) Στρατιωτικό Νεκροταφείο Άργους Ορεστικού (πίν. 11 - 12).

δ) Στρατιωτικό Νεκροταφείο Φλώρινας {πίν. 13 - 19).

Μνημεία και Ηρώα πεσόντων στρατιωτών μας κατά τον Ανταρτοπόλεμο ετών 1946 – 49 στις περιοχές Καστοριάς και Φλώρινας {συνεχόμενη δημοσίευση}.

 

Εισαγωγικό κείμενο.

Η αγαπημένη Πατρίδα μας η Ελλάδα έχει, ως γνωστόν, μία μακραίωνη και πολύ σημαντική ιστορία, που περιλαμβάνει περιόδους μεγάλης ακμής και δόξας, αλλά κι εποχές απίστευτης παρακμής και ανείπωτης κατάπτωσης. Κατά τη διάρκεια του πολυκύμαντου βίου της πολέμησε με πολλούς, ποικίλους και ισχυρούς εχθρούς, εξωτερικούς αλλά κι εσωτερικούς, και τους αντιμετώπισε, τις περισσότερες φορές, μ’ επιτυχία. Ένας απ’ τους εν λόγω εσωτερικούς εχθρούς, υπερβολικά φοβερός κι επικίνδυνος, ήταν και ο εσμός των ερυθρών ανταρτών που έπληξε τις πόλεις και τα χωριά της επί πέντε χρόνια, απ’ το έτος 1944 (Δεκεμβριανά) κι έως την 29^η Αυγούστου 1949. Αυτούς τους άφρονες και παραπλανημένους αντάρτες τους αντιμετώπισαν με ηρωισμό και αυτοθυσία, κατά την προμνημονευόμενη πενταετία, οι γενναίοι στρατιώτες του Εθνικού μας Στρατού κι ευτυχώς τους νίκησαν οριστικά.

    Απ’ τους αναφερόμενους γενναιόψυχους στρατιώτες μας, αρκετές χιλιάδες έπεσαν πολεμώντας υπέρ Πατρίδος στα θρυλικά βουνά Γράμμος και Βίτσι κι ετάφησαν με τις δέουσες τιμές στα πλησιόχωρα Στρατιωτικά Νεκροταφεία των ακριτικών Νομών Καστοριάς και Φλώρινας, που αποτελούν τους νεότερους Σεπτούς Τόπους του μαρτυρικού Έθνους μας. Στους Στρατιώτες αυτούς και στους συμπολεμιστές τους αφιέρωσε αργότερα η Πατρίδα μας αρκετά ανάλογα Μνημεία και Ηρώα, που βρίσκονται στις όμορες και μαρτυρικές περιοχές Καστοριάς και Φλώρινας, που περιποιούν ιδιαίτερη τιμή στη Δυτική Μακεδονία και γνωστοποιούν στην Οικουμένη τη γενναιότητα, την υπέρτατη θυσία και τη μέγιστη προσφορά αυτών (των γενναίων στρατιωτών), προς όλους τους Έλληνες. Τα εν λόγω Στρατιωτικά Νεκροταφεία και τα τιμητικά Μνημεία και Ηρώα θα παρουσιαστούν στο παρόν Ιστολόγιο “Φως της Καστοριάς” με συνεχόμενες αναρτήσεις χαρακτηριστικών και αντιπροσωπευτικών φωτογραφιών τους και με πρώτη ανάρτηση την παρούσα.

Γιώργος Τ. Αλεξίου.

1. Νεκροταφεία Στρατιωτών μας.

α) Στρατιωτικό Νεκροταφείο Καστοριάς (πίν. 2-5).

β) Στρατιωτικό Νεκροταφείο Νεστορίου (πίν 6 - 10).