Η πρωτότυπη εικόνα τής Παναγίας Ελεούσας - Κυκκώτισσας ήταν έργο του Ευαγγελιστή Λουκά και παρουσίαζε τη Θεοτόκο σε προτομή, παιδιοκρατούσα και δεξιοκρατούσα. Ένα περίφημο αντίγραφο τής εικόνας αυτής στάλθηκε κατά τον 11ο αιώνα από τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Αλέξιο Α' τον Κομνηνό στην Κύπρο και βρίσκεται έκτοτε στον ομώνυμό της ναό τού όρους Κύκκος, ο οποίος κτίστηκε τότε ειδικώς για να την φιλοξενήσει (την Κυκκώτισσα). Η εν λόγω εικόνα αποτελεί έκτοτε το κορυφαίο προσκύνημα της μαρτυρικής Μεγαλονήσου.
Η αναφερόμενη θαυματουργή εικόνα της Κύπρου φέρει στο άνω μέρος της βαρύτιμο ύφασμα, το οποίο πίπτει και καλύπτει διαρκώς μέχρι σήμερα τη σεπτή όψη τής Παναγίας. Σπανίως και μόνο σε περιόδους μεγάλης ανομβρίας οι Μοναχοί της μονής Κύκκου τη μεταφέρουν στο ιδιότυπο “Θρονί της”, που βρίσκκεται σε μια γειτονική βουνοκορφή και την αποκαλύπτουν, χωρίς όμως να βλέπουν το φοβερό πρόσωπο τής Παναγίας που κοιτάει τότε τον ουρανό. Η εν λόγω, μερική μεν, καίρια δε, κάλυψη της εξεταζόμενης εικόνας ακολουθεί σχετική επιταγή με διαχρονική ισχύ του αυτοκράτορα Αλεξίου Α΄ Κομνηνού (1081 – 1118), που δόθηκε για να εμπνέει έτσι σκεπασμένη η εικονιζόμενη Θεοτόκος περισσότερο σεβασμό στους πιστούς.
Στο καταπληκτικό Βυζαντινό μουσείο Καστοριάς υπάρχει και προβάλλεται μία πολύ αξιόλογη εικόνα τού τύπου τής Παναγίας του Κύκκου, στην παραλλαγή όμως της αριστεροκρατούσας. Η παράστασή της χρονολογείται στον 14ο αιώνα, είναι δε αγιογραφημένη σε μονοκόμματη χοντρή σανίδα, σχετικώς μεγάλων διαστάσεων (ύψος 120 εκ. και πλάτος 60 εκ., περίπου). Η εικονιζόμενη σ' αυτήν Θεοτόκος φοράει εσωτερικά βαθυγάλαζο ένδυμα κι εξωτερικά βαθύτονο καφέ μαφόριο. Ο Χριστός εικονίζεται στην όψη της ως νήπιο ξαπλωμένο ανέμελα στη μητρική Του αγκαλιά. Φοράει βραχύ κοντομάνικο κι ερυθρωπό ένδυμα και κρατάει στο αριστερό Του χέρι τυλιγμένο ειλητάριο. Στα πόδια Του έχει σαντάλια, ενώ, κατά κανόνα, στις εικόνες τού τύπου τής Κυκκώτισσας ο μικρός χριστός είναι ανυπόδητος.
Περατούμενης τής παρούσας σύντομης δημοσίευσης σημειώνεται, ότι όλες οι εικόνες τής “Παναγίας Κυκκώτισας” παρασταίνουν τη Θεοτόκο να κρατάει τον μικρό Χριστό στην αγκαλιά της με έκπληξη, θαυμασμό και απορία, επειδή αντιλαμβάνεται τη θεϊκή Του ισχύ. Με αυτόν τον τρόπο δίνεται εικαστικά στους πιστούς και καθίσταται έτσι σχετικώς ευκολονόητη η αντικειμενικώς δυσνόητη αλήθεια της ενανθρώπισης του Θεού Ιησού.
Γιώργος Τ. Αλεξίου.
Σημείωση. Το παρόν κείμενο αποτελεί απόσπασμα μεγαλύτερης ομοθεματικής δημοσιευμένης μελέτης του Γιώργου Τ. Αλεξίου, της οποίας φωτοτυπίες επισυνάπτονται εδώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου