ψυχή συνήγε πριν μεταστήναι στέαρ
πέμπτη και δεκάτη Παχώμιον ένθεν άειραν».
Στον μεταβυζαντινό ναό του Αγίου Νικολάου Αρχόντισσας Θεολογίνας (15ος αιών), και ειδικότερα στον δυτικό τοίχο του νάρθηκά του, σώζεται μία τοιχογραφία του έτους 1663, που έχει ως θέμα της το περίφημο «Όραμα του αγίου Παχωμίου». Συγκεκριμένα, παρουσιάζεται εικαστικά ένας Άγγελος Κυρίου με αμφίεση μοναχού, να συναντάει τον αναχωρητή άγιο Παχώμιο τον Μέγα, να συνομιλεί μ’ αυτόν και να του παραδίδει τους «Μοναστικούς Κανόνες», που ο ίδιος (ο Παχώμιος) είχε προηγουμένως ζητήσει απ’ τον Θεό. Ο Άγγελος κρατάει στο χέρι του ανοιχτό ειλητάριο, επί του οποίου είναι αναγραμμένος ο πρωταρχικός και σημαντικότερος απ’ τους εν λόγω Κανόνες, που έχει ως εξής: «Εν τούτω τω σχήματι (του μοναχού, που φέρω τώρα εγώ) σωθήσεται πάσα σαρξ, ω Παχώμιε». (............)
Η εξεταζόμενη καστοριανή παράσταση είναι διπρόσωπη κι έχει περιγραφικά ως εξής: Στ’ αριστερά της εικαστικής σκηνής εικονίζεται όρθιος ένας Άγγελος Κυρίου, να βαστάει στο αριστερό του χέρι ανοιγμένο ειλητό, επί του οποίου αναγράφεται η εξής ρήση – συμβουλή του: «ΕΝ ΤΟΥΤΟ ΤΟ ΣΧΗΜ ΣΩΘΗΣΟΤΕ ΠΑΣΑ ΣΑΡΞ Ο ΠΑΧΟΜΙΕ». Ο άγγελος φοράει κυανό χιτώνα και κουκούλιο, ερυθρό μανδύα και καφετί ανάλαβο. Τα φτερά του είναι κατεβασμένα, μακριά και καστανοκόκκινα. Στα δεξιά της ίδιας σκηνής απεικονίζεται ο άγιος Παχώμιος, ανυπόδητος, ντυμένος με καστανοπράσινο χιτώνα, να στρέφει την κεφαλή του προς το μέρος του Αγγέλου και να χειρονομεί ζωηρά. Επάνω από τους ώμους του είναι γραμμένο το όνομά του: Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΧΩΜΙΟΣ. (............)
Ο όσιος Παχώμιος είναι, ως προαναφέρθηκε, ο ιδρυτής και ο πατέρας του κοινοβιακού μοναχισμού, και γι’ αυτό τιμάται ιδιαίτερα από τους μοναχούς της Εκκλησίας μας. Η σεπτή μορφή του και το καταπληκτικό όραμά του απαντώνται στις τοιχογραφίες όλων σχεδόν των μοναστηριακών μας ναών. Στους ναούς αυτούς περιλαμβάνεται και ο Άγιος Νικόλαος της Αρχόντισσας Θεολογίνας, με τη θεματική παράσταση.
Απολυτίκιον του οσίου Παχωμίου
Ήχος πλ. α΄. Τον συνάναρχον Λόγον.
Αγελάρχης εδείχθης του Αρχιποιμένος,
μοναστών τας αγέλας, Πάτερ Παχώμιε,
προς την μάνδραν οδηγών την επουράνιον,
και το πρέπον ασκηταίς, εκείθεν σχήμα μυηθείς,
και τούτο πάλιν μυήσας, νύν δε συν τούτοις αγάλλη,
και συγχορεύεις εν ουρανίαις σκηναίς.
Σημείωση. Το παρόν κείμενο αποτελεί απόσπασμα εκτενέστερης ομοθεματικής μελέτης του Γιώργου Τ. Αλεξίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου