“Η Παναγία της Σιωπής”. Μία αξιόλογη και διδακτική εικόνιση της Θεοτόκου.

 

    Η Σιωπή εκ μέρους του ανθρώπου και η συνακόλουθή της Ολιγομιλία (βραχυλογία), λογίζονταν απ' την παλαιά εποχή μέγιστες αρετές του. Οι Αρχαίοι Έλληνες, καθώς και άλλοι λαοί είχαν διατυπώσει για τις εν λόγω δύο “αδελφές” αρετές πολλά αποφθέγματα, σοφές γνώμες, ρήσεις και αφορισμούς.

Την ίδια αντίληψη και άποψη για τις αρετές τής σιωπής και τής βραχυλογίας έχουν και οι Χριστιανοί, οι οποίοι μάλιστα αναγνωρίζουν ως ιδανικό υπόδειγμα, παράδειγμα και πρότυπο άσκησης αυτών των αρετών, την Παναγία. Για να κοινοποήσουν οι Χριστιανοί αυτήν την αναγνώρισή τους, επινόησαν και παρουσίασαν στο εκκλησίασμα έναν ανάλογον εικονιστικό τύπο τής Θεοτόκου, που είναι γνωστός με την ονομασία“ Η Παναγία της Σιωπής”, και του οποίου οι εικόνες (τής Θεοτόκου) φέρουν την εύγλωττη επιγραφή “Μήτηρ Θεού – Η Σιωπώσα”, ή “Μήτηρ Θεού - Η Ησυχάζουσα”

    Στην αναφερόμενη εικόνιση “Μήτηρ Θεού – Η Σιωπώσα” παρουσιάζεται η Θεοτόκος να εκτελεί τη γνωστή χειρονομία τής σιωπής, δηλαδή να υψώνει το δάκτυλο - δείκτη του δεξιού χεριού της και να το ακουμβά στα σεπτά χείλη της. Μ΄ αυτήν την κίνησή της η Παναγία προτρέπει όλους εμάς τους Χριστιανούς να είμαστε σύντομοι και σώφρονες στον λόγο μας, να ομιλούμε δηλαδή μόνον εάν πρέπει, όπου πρέπει, όταν πρέπει, ό,τι πρέπει, και όσο το δυνατόν λιγότερο πρέπει.

Ακολούθως θα παρατεθούν ορισμένα χτυπητά παραδείγμα παράτυπης “ομιλίας”.

1. Πριν από μερικά χρόνια, κάποια ιερά μονή τής Δυτικής Μακεδονίας οργάνωσε μία φιλολογική Ημερίδα για έναν επιφανή ευσεβή συγγραφέα τής πατρίδος μας. Επενέβη όμως την τελευταία στιγμή η αρμόδια προϊσταμένη Εκκλησιαστική Αρχή τής Μονής και ορθώς ζήτησε από την ιερά μονή να “σιωπήσει” σχετικώς και ακύρωσε την πραγματοποίηση αυτής της Ημερίδας για τους ευνόητους λόγους (: Η οργάνωση της Ημερίδας ξέφευγε από την αποστολή και την αρμοδιότητα της Μονής κ.λ.π.)

2. Κατά την πρόσφατη επιδημία τής φοβερής Γρίπης μερικοί Ιεράρχες τής Ορθόδοξης Εκκλησίας υποστήριξαν δημοσίως, για τους δικούς τους λόγους, και παρότρυναν τους πιστούς να εμβολιαστούν με το ανάλογο πειραματικό εμβόλιο. Άλλοι Ιεράρχες όμως, έχοντας υπόψη το γεγονός, ότι Ιατρός των ψυχών και των σωμάτων ημών είναι μόνον ο Κύριος, θεώρησαν τον εαυτόν τους σχετικώς αδαή και αναρμόδιον κι εφάρμοσαν την αρετή της Σιωπής.

   

   Σημειώσεις.

   α) Ο όσιος Ιωάννης της Κλίμακος (6ος αιών) στο θεόπνευστο σύγγραμμά του “Κλίμαξ” κατατάσσει την αρετή της Σιωπής στην 11η βαθμίδα τής νοητής κλίμακος των 30 ανάλογων βαθμίδων, που αναβιβάζει τον άνθρωπο στον Ουρανό.

   β) Οι φωτογραφίες που εμπλουτίζουν το παρόν κείμενο ελήφθησαν από το διαδίκτυο.

   Γιώργος Τ. Αλεξίου.