Ευθυμογράφημα έτους 1950 στο γλωσσικό ιδίωμα τής παλαιάς Καστοριάς (αναδημοσίευση).

 Θέμα: Οι Καστοριανοί νέοι πρέπει να ομιλούν πάντα και μόνο τα λεγόμενα “γκαρουφιάρικα” !

.....................................

Όλοι γε την Αμερική.

    Tι θα γένη μι ταυτό του κακό δεν ξέρω: Μπουλούκια — Μπουλούκια ξεσηκώνουνται τα Καστιουργιανά τά παιδιά και πααίνουν στη Σαλουνίκη γέ να τοίς τα φκιάκουν τάχατε τα χαρτιά και να παν στην Αμερική.

    Γέ να ειπούμε την ισιάδα, θεν τα παιδιά να παν, αλλά θεν και να ιδούν ψίτσκα Σαλουνίκη, τώρα που σεργιανούν οι τσιούπες ικεί γκόλιες γκιπί.

    Τους τηράς άμα κατέβουν απ' ταυτικίνητου ίσια κουσάτες γε βόλτα και καμπαρτίζουν όλοι τους γ' εμπόροι. Με λαιμουδέτηδες, σιδερουμένοι, γελισμένοι, σουστοί κόντηδες παρβατούν μ' αγέρα και κόφτουν έναν γκερεμέν ελληνικούρες, τάχατε είναι απ' την Αθήνα. Αφού φαντάξουν ουλίγο και τους βγεί του μεράκι, τότες συλλουγιούνται του αμερικάνικο του Προυξενείο και σεβαίνουν μέσα με την καρδιά που πάει παρδαλός !...

    Σ' όλνους του Προυξενείο τους ρωτάει τα ίδια: Παντρεμένος ή μπεκιάρης είσαι; όξου 'μ πόρτα !

    Με καμπόσα τέτοια παιδιά έντεσα στην Σαλουνίκη και άκουγα, μπέλκι μάθω τίπουτα και γε τι μένα. Μπέλκι βρεθή αργότερα κανάς τζιερές να μας σύρουν απ' τα πατσιάδια γε να πάψετε κ' ισείς να ακούτε γε τι μένα κι ιγώ να σταματήσω του λαγκαρτί.

    Τήρατε τι άκουσα, που ήλεγεν ένας δικός μας σε κάτι τσιούπες απ' τη Σαλουνίκη: Εγώ να σας πω, κορίτσια, είμαι γουνέμπορος και θέλω να φύγω για την Νέα Υόρκη. Αν είμαι παντρεμένος; Όχι, έχω μπαμπά, μαμά κι ένα γκαρτάσι στην Αμερική. Μου εύχεστε Καλό ταξίδι; Μερσί !

    Έφυγαν αυτές οι καμπόταπες και χίρισα ιγώ:

    Αμπρέ βρουκόλακα, απού πότε μ' έμαθες “μπαμπά;” “μαμά;” και “μερσί;” αμπρέ του μπαμπά σου που βάνει αντεριά κι είναι γκιμιτζής και δεν ξέρει ου άνθρουπους ελληνικούρες του βάφτισες.... “μπαμπά;”! Αν σε μάθη, πικρέ, η μάνα σου που την ήλεγες “μαμά” θα σε διώξει απ' του σπίτι. Τέτοια ζώγατα δεν θέμε ν' ακούμε.γιτί μας έρχετε αναγουλιά. Ουμίλα σαν εμένα να σ' ιδεί ου Θός. Να βγάνεις λόγια απ' του στόμα σου χουντρά γε να γιουμίζει του φτί αυτού που σ' ακούει.

    Τί να σας ειπώ έτσι κόπκαμι κι έτσι κόπκαν καμπόσοι. Αυτοί που αλλάζουν την ουμιλία τους θαρρούν κάτι φκιάνουν, αλλά στου στόμα μας οι ελληνικούρες δεν ταιριάζουν γιτί η γλώσσα μας θέλει λίγο με του ρινί γε να φταιναίνει. Δεν μπουρώ παραδείγματος χάρι ηγώ να σας είπω μερσί. Επίσης δυο λόγια που ουμιάζουν σαν σπίτσες. Δα μ' ακούσετε, ευχαριστώ το όμοιον !

    Κι' αυτοί που πααίνουν γε την Αμερική και κάθουνται ουλίγες μέρες στη Σαλονίκη και την Αθήνα να ουμιλούν αυτά που τους έμαθεν ου μπαμπάς τους κι η μάνα τους και να τ΄αφήκουν κατά μέρος τα μερσί, γιτί όπως σας τηρώ και με τηράτε, θα τους πάει αναπουδιά τέτοιο σμπόρισμα. Και ν' αφήκουν τις τσιούπες της Σαλουνίκης ήσυχες και να τηρούν να βγάλουν τα χαρτιά τους μόνε μπέλκι φύγουν και μπέλκι θυμηθούν κι ημάς απ' την Αμερική.

Ο Παληός.

Εφημ. “Φωνή της Καστοριάς”, αριθμ. φύλλ. 229 / 20-8-1950.

Σημείωση.“Γκαρουφιάρικο, το” λέγεται κοροϊδευτικά το γλωσσικό ιδίωμα των “Γκαρουφάδων”, ή “Γκαρουφιάρηδων”, δηλαδή των κατοίκων της πόλης Καστοριάς, που ονομάζονται έτσι σκωπτικώς απ' τους κατοίκους των γειτονικών της χωριών, επειδή αγαπούν υπερβολικά ένα είδος ψαρόσουπας που γίνεται από γριβάδια τής λίμνης της και που λέγεται “η γκαρούφα”. Το γλωσσικό ιδίωμα της πόλης Καστοριάς ανήκει στα Ημιβόρεια ελληνικά ιδιώματα, ενώ των ελληνόφωνων χωριών τής περιοχής της στα Βόρεια τοιαύτα.