Η εικόνα του Τριαδικού Θεού στο χωριό Μελάς Καστοριάς (18ος αι.).

Η εικόνα της Αγίας Τριάδος
στο χωριό Μελάς Καστοριάς.
(18ος αιών;)

Κείμενο Γιώργου Τ. Αλεξίου

    Η εικόνα της Αγίας Τριάδος είναι η πλέον ιερή και σεβαστή στον Ορθόδοξο κόσμο και γι’ αυτό παρουσιάζεται απ’ την Εκκλησία μας, σε όλους ανεξαίρετα τους ναούς της, με διάφορους εμπνευσμένους και υψηλόπνοους εικονογραφικούς τύπους. Απ’ τους εν λόγω αγιογραφικούς τύπους, ο πλέον κοινός και συνηθισμένους, κατά τους μεταβυζαντινούς αιώνες, είναι ο λεγόμενος «Θεανδρικός», στον οποίο τα τρία πανάγια Πρόσωπα της Θεότητας απεικονίζονται ως εξής:

1) Ο Θεός Πατήρ παρουσιάζεται συμβολικά κι αντιπροσωπευτικά με τη μορφή του Χριστού – Παλαιού των Ημερών (γεροντικής ηλικίας), να κάθεται σε ουράνιο θρόνο και να ευλογεί όλη την κτίση.

2) Ο Ιησούς Χριστός εικονίζεται με τη θεανδρική μορφή του Παντοκράτορα (τριακοντούτης), καθήμενος στα δεξιά του Παλαιού των Ημερών κι ευλογών επίσης.

3) Το Άγιο Πνεύμα παριστάνεται ως λευκή περιστερά, να πετάει επάνω απ’ τις φωτοστεφανωμένες άγιες κεφαλές του Χριστού – Παλαιού των Ημερών και του Χριστού Παντοκράτορα.

Μία ενδιαφέρουσα εικόνα της Αγίας Τριάδος, που ανήκει στον προπεριγραφόμενο εικονιστικό τύπο, φυλάσσεται στον ενοριακό ναό του ιστορικού χωριού Κάτω Μελάς Κορεστείων. Η εν λόγω εικόνα φιλοτεχνήθηκε κατά τον 18^ο αιώνα (;) από ταλαντούχο Καστοριανό αγιογράφο κι έχει όλα σχεδόν τα βασικά στοιχεία και γνωρίσματα των εικόνων της κατηγορίας της. Η μόνη διαφορά της απ’ τις λοιπές ομότυπες της παραστάσεις εντοπίζεται στη στάση του Χριστού – Παλαιού των Ημερών και του Χριστού Παντοκράτορα, που εδώ, στην εξεταζόμενη εικόνα του Μελά, εικονίζονται σε όρθια στάση και όχι καθήμενοι σε νεφέλες ή βασιλικούς θρόνους, όπως επιτάσσει ο κανόνας.

Το άνω μέρος της θεματικής
 εικόνας της Αγίας Τριάδος.

Η απεικόνιση του Αγίου Πνεύματος με τη μορφή
περιστεράς στην εξεταζόμενη εικόνα.

Ο ναός του Αγίου Ευσταθίου στο χωριό Μελάς,
όπου φυλάσσεται η παρουσιαζόμενη
εικόνα  της Αγίας Τριάδος.

Το σεπτό Στρατιωτικό Νεκροταφείο στο Μελά.
Οι εκεί θαμμένοι γενναίοι στρατιώτες μας
 έπεσαν υπέρ πατρίδος στις 12-8-1949.
Αιωνία η μνήμη των παλικαριών μας.