Το μεταβυζαντινό μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου στην Εράτυρα Κοζάνης (ιδρύθηκε πριν το έτος 1600).

Ο ναός του Αγίου Αθανασίου, έτ. 1797,
καθολικό του μοναστηριού.

Έξω απ' την ερατεινή  (= αξιαγάπητη) Εράτυρα, τη γνωστή κωμόπολη του νομού Κοζάνης, και σε απόσταση 2 χλμ βορείως αυτής βρίσκεται το ιστορικό μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου Σέλιτσας. Το μοναστήρι αυτό είναι κτισμένο πριν απ’ το έτος 1600 σε υψόμετρο 1.000 μ., στην ανατολική πλευρά μιας βαθιάς και άγριας χαράδρας του όρους Άσκιο (υψ. 2111 μ.). Η χαράδρα αυτή περικλείεται από 3-4 βραχώδεις και απότομες κορυφές του αναφερόμενου ασβεστολιθικού όρους είναι δε άνυδρη και με ελάχιστη βλάστηση. Γενικώς το αναφερόμενο τραχύ τοπίο της εξεταζόμενης ιεράς μονής του αγίου Αθανασίου είναι επιβλητικό και υποβλητικό και θυμίζει στον επισκέπτη θεατή του τα ανάλογα μοναστηριακά τοπία του όρους Σινά και της ερήμου του Ιορδάνη.

Ο ιερός ναός του Αγίου Αθανασίου που αποτελεί το Καθολικό της θεματικής μονής οικοδομήθηκε το έτος 1797. Εντός του έχει ένα υπέροχο ξυλόγλυπτο τέμπλο και αξιόλογες φορητές εικόνες. Δεξιά τού Καθολικού βρίσκεται το “Αρχονταρίκι” της ιεράς μονής, που κτίστηκε το έτος 1915 και ομοιάζει με αρχοντική οικία τοπικού αρχιτεκτονικού ρυθμού του 19ου αιώνα. Μπροστά απ’ το Αρχονταρίκι στέκεται το λιτό κωδωνοστάσιο του μοναστηριού, ενώ στο πλάι του υπάρχει ένα άλλο κτήριο με τα κελιά των μοναχών του.

Ο άγιος Αθανάσιος,
υπέρθυρη απεικόνιση στο καθολικό.

Πλησίον του μοναστηριού βρίσκονται δύο ναοί του 18^ου αιώνα, ο ναός της Παναγίας και ο ναός του Αγίου Νικολάου, οι οποίοι κοσμούνται με υπέροχες τοιχογραφίες αυτής της εποχής.

Το μοναστήρι πανηγυρίζει δύο φορές το χρόνο, όταν εορτάζει ο πάτρωνάς του άγιος Αθανάσιος, δηλαδή στις 18 Ιανουαρίου και στις 2 Μαΐου, φυλάσσει δε εντός του και προβάλλει για προσκύνηση τεμάχιο του Τιμίου Σταυρού και τίμιο λείψανο της αγίας Ελένης.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ

Ο επισκέπτης - προσκυνητής της ιεράς μονής Αγίου Αθανασίου Εράτυρας εντυπωσιάζεται ιδιαίτερα απ’ το τραχύ, το “άγριο” και “ασκητικό” τοπίο που το περιβάλλει. Το τοπίο αυτό δημιουργεί, κατά γενική παραδοχή και ομολογία, πνευματική ανάταση στο νου του και βαθιά κατάνυξη στην ψυχή του. (Γιώργος Τ. Αλεξίου).

Απολυτίκιον αγίου Αθανασίου. 18 Ιανουαρίου.

Ήχος γ'. θείας πίστεως.

Στύλος γέγονας Ορθοδοξίας, θείοις δόγμασιν υποστηρίζων την Εκκλησίαν, ιεράρχα Αθανάσιε, τω γαρ Πατρί τον Υιών ομοούσιον, ανακηρύξας κατήσχυνας Άρειον. Πάτερ Όσιε, Χριστόν τον θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.

Μερική άποψη της ιεράς μονής.

Το τέμπλο του καθολικού.
Η φωτογραφία ελήφθη απ' το διαδίκτυο.

Το επιβλητικό Αρχονταρίκι της μονής.

Το κωδωνοστάσιο.

Μυλόπετρα και πιθάρι.

Το οίκημα με τα κελιά των Μοναχών.

Ο ναός του Αγίου Νικολάου,
παρεκκλήσι της ιεράς μονής.

Ο ιερός ναός της Παναγίας,
το έτερο παρεκκλήσι της μονής.

Η Κοίμηση της Θεοτόκου,
τοιχογραφία στο ναό του Αγίου Νικολάου.

Η Παναγία και άπαντες οι Προφήται.

Ο άγιος Χριστοφόρος, που τιμάται
ιδιαίτερα στη Δυτική Μακεδονία.
Τοιχογραφία στον άγιο Νικόλαο.

Ο Χριστός εν μέσω των 70 Αποστόλων Του.
Σπάνια απεικόνιση στο ναό Αγίου Νικολάου.