Η αγία Αγνή και ο συμβολικός της αμνός. † 21 Ιανουαρίου.

Η αγία Αγνή με τον συμβολικό  αμνό

Στίχος

Ὑπὲρ νέον σοι μόσχον, ὡς Δαυὶδ λέγει
Ἤρεσκεν Ἁγνὴ πυρπολουμένη, Λόγε.

Κείμενο Γιώργου Αλεξίου

Η αγία Αγνή γεννήθηκε από ευσεβείς γονείς, στη Ρώμη το έτος 290 μ. Χ., όταν βασίλευε εκεί ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός. Κατά την παιδική της ηλικία αφιέρωσε ολοκληρωτικά τον εαυτό της στο Χριστό κι έλαβε την απόφαση να παραμείνει για πάντα, σωματικά και ψυχικά, αγνή και αμόλυντη. Όταν έγινε 13 χρόνων, το 303 μ. Χ., την είδε ο γιος ενός τοπικού άρχοντα κι, επειδή ήταν πολύ όμορφη, την ερωτεύθηκε αμέσως και ζήτησε να την παντρευτεί. Η Αγνή όμως απέκρουσε το αίτημά του και τον πληροφόρησε ότι ήταν πιστή Χριστιανή. Μόλις το άκουσε αυτό ο ξιπασμένος νεαρός το ανέφερε στον ειδωλολάτρη πατέρα του κι εκείνος διέταξε αμέσως να κλείσουν την Αγνή σε ένα πορνείο, για να πάψει να είναι αγνή. Όμως, όταν η αθώα Αγνή βρέθηκε στο αναφερόμενο οίκημα της αμαρτίας απόκτησε ως φύλακα τής αγνότητάς της έναν άγγελο Κυρίου, κι ένεκα τούτου, οι δυστυχισμένες γυναίκες που «εργάζονταν» εκεί την εκδίωξαν από αυτό. Μόλις έμαθε το εν λόγω γεγονός ο υπόψη άρχοντας, ο διώκτης της Αγνής, διέταξε τους Ρωμαίους στρατιώτες να την αποκεφαλίσουν και να ρίξουν το σεπτό σώμα της στην πυρά, κι έτσι έγινε.

Η Παναγία βρεφοκρατούσα,
η αγία Μαρίνα και η αγία Αγνή.
Πίνακας του El Greco.

Ευθύς αμέσως μετά το μαρτυρικό θάνατο τής Αγνής, οι πενθούντες γονείς και οι συγγενείς της πήραν τα τίμια λείψανά της και τα τοποθέτησαν σε μία μεγάλη κατακόμβη της Ρώμης, η οποία έκτοτε φέρει το όνομα αυτής. Ύστερα από οκτώ ημέρες, η παρθενομάρτυς Αγνή εμφανίστηκε στην ίδια κατακόμβη, φορώντας ενδυμασία βασίλισσας και κρατώντας έναν λευκό αμνό στην αγκαλιά της, (ως) σύμβολο της παρθενικής αθωότητάς της.

Μερικά χρόνια αργότερα, το 340 μ. Χ., η Κωνσταντία, κόρη του Μεγάλου Κωνσταντίνου, έχτισε επάνω στην αναφερόμενη κατακόμβη και στο τάφο της μάρτυρος Αγνής μία μεγάλη εκκλησία προς τιμήν της, που σώζεται έως σήμερα. Πρόκειται για την περίφημη παλαιοχριστιανική βασιλική της Ρώμης, που είναι γνωστή με την ονομασία «Η Αγία Αγνή εκτός των τειχών (Ιταλικά, Sant’Agnese Fuori le mura)». Στην εκκλησία αυτή προσέρχονται μυστικά, σύμφωνα με ένα παλαιό έθιμο, όλοι οι νεοεκλεγέντες Δήμαρχοι της Ρώμης, την τρίτη νύχτα μετά την εκλογή τους, προσεύχονται εντός της και ζητούν τη βοήθεια του θεού και της αγίας Αγνής.

Η προαναφερόμενη θαυματουργική εμφάνιση της αγίας Αγνής με το συμβολικό αμνό στην αγκαλιά της προξένησε τότε και προξενεί έκτοτε, ισχυρή εντύπωση στους Χριστιανούς όλης της Οικουμένης. Για τον λόγο αυτόν, ο Πάπας της Ρώμης τελεί στην προαναφερόμενη εκκλησία της Αγίας Αγνής, την 21 Ιανουαρίου, ημέρα της εορτής της, πανηγυρική Θεία Λειτουργία. Κατά τη διάρκεια αυτής της Θείας Λειτουργίας ο Ποντίφικας ευλογεί δύο αρνάκια, απ’ τα οποία οι ακόλουθοί του παίρνουν το μαλλί και υφαίνουν μ’ αυτό το άμφιο «πάλιουμ», που στέλνει ο ίδιος ως ευλογία στους Αρχιεπισκόπους τής Καθολικής Εκκλησίας, την ημέρα της αναγόρευσής τους στο αξίωμα. Για τον ίδιο λόγο και οι αγιογράφοι της Δυτικής Εκκλησίας απεικονίζουν στους πίνακές τους την αγία Αγνή να κρατάει τον συμβολικό αμνό στην αγκαλιά της. Μερικοί απ’ τους πίνακες αυτούς παρουσιάζονται εδώ.

Ορθόδοξη εικόνα της αγίας Αγνής

Η μνήμη της αγίας Αγνής τιμάται δεόντως από την Καθολική Εκκλησία, καθώς και από την Ορθόδοξη, την ίδια ημέρα, την 21 Ιανουαρίου κάθε χρόνου. Στην περιοχή της Καστοριάς τιμούν ιδιαίτερα την αγία Αγνή στο χωριό Κωσταράζι και γι’ αυτό πολλές γυναίκες του εν λόγω χωριού έλαβαν κι έχουν ως βαπτιστικό το σεπτό και ωραιότατο όνομά της, Αγνή.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α΄. Τὸν συνάναρχον Λόγον

Φερωνύμως ἁγνείας ὤφθης κειμήλιον, καὶ ἀνδρικῶς ἠγωνίσω ὑπὲρ τῆς δόξης Χριστοῦ, καλλιπάρθενε σεμνὴ Ἁγνὴ πανεύφημε· ὡς γὰρ θυσία καθαρά,
προσενήνεξαι αὐτῷ, τελέσασα τὸν ἀγῶνα, διὰ πυρὸς Ἀθληφόρε, καὶ τοῦ ἐχθροῦ τὴν πλάνην ἔφλεξας.
Κοντάκιον. Ἦχος γ΄. Ἡ Παρθένος σήμερον

Παρθενίας λάμπουσα, μαρμαρυγαῖς ἀκηράτοις, μαρτυρίου ἤνυσας, περιφανῶς τοὺς ἀγῶνας· πίστει γὰρ, καὶ θείῳ ἔρωτι φλεγομένη, ἤνεγκας, πυρὸς τὴν καῦσιν
ἀνδρειοφρόνως, καὶ πρὸς φῶς τῆς ἄνω δόξης, Ἁγνὴ θεόφρον, χαίρουσα ἔδραμες.ΜεγαλυνάριονΧαίροις τῆς ἁγνείας ἄνθος τερπνόν, Ἁγνὴ Ἀθληφόρε, νύμφη ἄμωμε τοῦ Χριστοῦ· χαίροις ἡ ὡς θῦμα, Κυρίῳ προσαχθεῖσα, διὰ πυρὸς τελέσασα τὸν ἀγῶνά σου.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ. Η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει ιδιαίτερη Ιερή Ακολουθία για την παρθενομάρτυρα αγία Αγνή. Βλέπε αυτήν: http://kontaxischris.blogspot.gr/2012/01/21.html

Ο ιερός  ναός της αγίας Αγνής στη Ρώμη

Γλυπτό της αγίας Αγνής