«Όταν θα γίνουμε Θεοί», κατά τη Δευτέρα Παρουσία του Χριστού. Ποίημα Σ. Σκίπη.

Η Ανάστασις του Χριστού και αγριολούλουδα
Σύνθεση Γ.Τ.Α.

 {Επεξήγηση: Ο Ιησούς Χριστός, κατά τη Δευτέρα Παρουσία Του στη γη, θα ξαναπλάσει τα σώματα των αναστημένων Χριστιανών από τ’ αγριολούλουδα που φύτρωσαν στους σεπτούς τάφους τους!}.

«Λέγει ο μαρτυρών ταύτα, ναι έρχομαι ταχύ.

Αμήν, ναι έρχου Κύριε Ιησού» (Αποκ. κβ΄ 20).

Τ ο  π ο ί η μ α
Με τα λουλούδια συντροφιά πολύν καιρό έχω ζήσει

και με την ονειρώδικη νοήθηκα λαλιά τους.

Μούπαν για τη μυριόχρονη γενιά τους ιστορίες

και για την πρώτη τους αρχή μες στον Επάνω Κόσμο.

Ώ, συμπαθάτε, αδέρφια μου — τριαντάφυλλα και κρίνα —

αν το άγραφό σας μυστικό τολμώ και φανερώνω.

Πόσες φορές απ’ του θνητού το σώμα, όταν τελειώνει,

πούσασταν μόρια του, στο φως δε βγήκατε και πάλι;

Και ζήσατε τη χωριστή ζωή σας, μες στη Φύση,

του ανθρώπου εσείς θυμητικά, χαμένες του ευτυχίες,

κρυφομιλώντας τις αυγές μ’ ολόχρυσα μελίσσια

και τις νυχτιές του Απριλομάη μ’ ερωτεμένα αηδόνια!

Μα θάρθει η Χαραυγή η Τρανή, που την προσμένουμε όλοι

οπού από σας ο άνθρωπος κι’ από τα ευωδιασμένα

τα πέταλά σας θα πλαστεί...Κι’ ανθοζωντανεμένος

της Αιωνίας του Επιστροφής συνείδηση θα πάρει.

Σ. Σκίπης

Εθνικόν Αριστείον Γραμμάτων και Τεχνών

Η Δευτέρα Παρουσία του Χριστού.
Η εικόνα ελήφθη απ' το διαδίκτυο.

Η Ανάστασις του Κυρίου.
Ψηφιδωτό μονής Δαφνίου, 11ος αιών.

Η Ανάστασις του Κυρίου.
Αργυροεπένδυση Ευαγγελίου, έτ. 1811,
Γέρμα Καστοριάς

Άγιοι και Δίκαιοι στον Παράδεισο
κατά τη Δευτέρα Παρουσία του Χριστού.
Τοιχογραφία στον Άγιο Νικόλαο
Κρεπενής Καστοριάς, έτ. 1753.

Τάφος ήρωα στρατιώτη μας
στο Στρατιωτικό Νεκροταφείο Φλώρινας.
Έπεσε υπέρ πίστεως και πατρίδος το έτος 1949.
Αιωνία η μνήμη του. Αθάνατος.

Η Ανάσταση του Χριστού  (19ος αιών).
Εικόνα στον Άνω Κρανιώνα Καστοριάς.

Η Ανάστασις. Τοιχογραφία του 14ου αιώνα
στη Μονή της Χώρας, Κωνσταντινούπολης.

Η Ανάστασις.
Εικόνα στον Άγιο Αθανάσιο
Βασιλειάδας Καστοριάς (19ος αιών).

Τα δίχτυα μεταφοράς άχυρου των παλαιών αγροτών του Γέρμα Καστοριάς.

Γεωργικό δίχτυ, τμήμα του.

Οι φιλόπονοι αγρότες της ελληνικής υπαίθρου κατείχαν παλαιότερα και χρησιμοποιούσαν τριχένια δικτυωτά πλέγματα για τη μεταφορά του άχυρού τους από το αλώνι στην αχυρώνα κι απ’ εκεί στους στάβλους των ζώων τους. Το ίδιο βεβαίως έκαναν, έως το έτος 1970 περίπου, και οι γεωργοί του Γέρμα Καστοριάς. Συγκεκριμένα, οι γεωργοί αυτοί, αμέσως μετά τον αλωνισμό των σιτηρών τους μάζευαν το άχυρο στα λεγόμενα “δίχτυα” και το μετέφερναν μ’ αυτά στις αχυρώνες και τις χορταποθήκες τους, για να το χρησιμοποιήσουν κατά τη διάρκεια του πολύμηνου γερμανιώτικου χειμώνα ως βασική τροφή των ζώων τους (βοδιών, αλόγων, μουλαριών, και όνων). Τα δίχτυα αυτά ήταν φτιαγμένα από σχετικώς λεπτές αλλά και δυνατές τριχιές, οι οποίες ήταν πλεγμένες μεταξύ τους κατά ιδιαίτερο τρόπο και πλαισιώνονταν και κρατιούνταν από δύο γερά ξύλινα κοντάρια (ραβδιά). Η περίμετρος τού καθένα απ’ αυτά τα δίχτυα είχε σχήμα ορθογωνίου παραλληλογράμμου, με μήκος 1,5 μ. περίπου και πλάτος 1 – 1,2 μ.

Δίχτυ άχυρου, ολόκληρο.

Οι Γερμανιώτες αλωνιστές, όταν ήθελαν να χρησιμοποιήσουν τα δίχτυα τα άπλωναν καταγής κι έριχναν με το δικράνι επάνω τους και πατούσαν καλά την ανάλογη ποσότητα άχυρου. Κατόπιν σήκωναν τα δύο παράλληλα κοντάρια του καθενός και τα έδεναν μεταξύ τους σφιχτά, συμπιέζοντας κι εγκλωβίζοντας ανάμεσά τους το άχυρο. Ακολούθως φόρτωναν τα “φουσκωμένα” με άχυρο δίχτυα στα υποζύγιά τους και τα μετέφερναν στις αχυρώνες τους.

Ως προαναφέρθηκε, οι τριχιές των αναφερόμενων διχτυών ήταν πλεγμένες μεταξύ τους με ιδιαίτερο κι έξυπνο τρόπο. Εκ του λόγου τούτου ελάχιστοι Γερμανιώτες ήξεραν να “δέσουν δίχτυα”. Ένας εξ αυτών ήταν ο αείμνηστος μυλωνάς Λάζαρος Γραμμένος, ο οποίος έφτιαξε περί το έτος 1960, για λογαριασμό του φίλου του Τριαντάφυλλου Γ. Αλεξίου, και τα δίχτυα τής εδώ φωτογραφίας.

Σημείωση: Το εξεταζόμενο γεωργικό δίχτυ σε πολλά μέρη της Ελλάδος το ονομάζουν “χαράρι”. Στον Γέρμα το λένε απλώς “δίχτυ”.

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

Το δίχτυ

Κάθε φορά που ανοίγεις δρόμο στη ζωή

μην περιμένεις να σε βρει το μεσονύχτι

έχε τα μάτια σου ανοιχτά βράδυ πρωί

γιατί μπροστά σου πάντα απλώνεται ένα δίχτυ

Αν κάποτε στα βρόχια του πιαστείς

κανείς δε θα μπορέσει να σε βγάλει

μονάχος βρες την άκρη της κλωστής

κι αν είσαι τυχερός ξεκινά πάλι

Αυτό το δίχτυ έχει ονόματα βαριά

που είναι γραμμένα σ’ επτασφράγιστο κιτάπι

άλλοι το λεν του κάτω κόσμου πονηριά

κι άλλοι το λεν της πρώτης άνοιξης αγάπη

Αν κάποτε στα βρόχια του πιαστείς

κανείς δε θα μπορέσει να σε βγάλει

μονάχος βρες την άκρη της κλωστής

κι αν είσαι τυχερός ξεκινά πάλι

Ο αείμνηστος Λάζαρος Γραμμένος (ο καθιστός αριστερά)
με συγχωριανούς του, περί το έτος 1955.

Θερισμός. Πίνακας του αείμνηστου Γερμανιώτη
λαϊκού ζωγράφου Τρύφωνος Δούκα.

Ο Χριστός ως νοητός - πνευματικός
αλωνιστής και λιχνιστής.
Σχέδ. Φώτη Κόντογλου.

Ο Γέρμας Καστοριάς. Φωτ. 19-6-2017

Το άκρο κονταριού από γεωργικό δίχτυ.

Γεωργικό δίχτυ κρεμασμένο σε δένδρο.

Ο κόμβος της τριχιάς σε γεωργικό δίχτυ.

Κόμβος διχτυού.

Δίχτυ μαζεμένο,
τυλιγμένο σε  κοντάρι του.

Ο Γέρμας (μερική άποψη) και αριστερά στο βάθος
το θρυλικό όρος Μουρίκι (υψ. 1703 μ.).

Λελέκι θερισμού
(δρεπάνι με λεία κόψη, χωρίς δόντια)

Ο εξοχικός ναός του Οσίου Ονουφρίου στο χωριό Πτελέα Καστοριάς.

Ο όσιος Ονούφριος. Τοιχογραφία (λεπτομέρεια)
 έτ. 1663 στο ναό Αρχόντισσας Θεολογίνας
Καστοριάς.

Ανατολικώς του χωριού Πτελέα Καστοριάς και σε απόσταση 2-3 χιλιομέτρων περίπου, βρίσκεται ένας εξοχικός ναός που είναι αφιερωμένος στον μεγάλο ασκητή όσιο Ονούφριο τον Αιγύπτιο (4^ος αιών). Η αφιέρωση τού εν λόγω ναού στον αναφερόμενο όσιο είναι μοναδική στην Καστοριά, ίσως δε και σε ολόκληρη τη Δυτική Μακεδονία. Εκ του λόγου τούτου, ο θεματικός ναός προσελκύει την προσοχή και διεγείρει το ενδιαφέρον των γηγενών (Καστοριανών) βυζαντινολόγων γι’ αυτόν. Συγκεκριμένως, οι υπόψη βυζαντινολόγοι – ερευνητές ενδιαφέρονται να μάθουν ποιος ήταν ο φιλομόναχος χριστιανός που πρωτοέκτισε το εξεταζόμενο εξωκκλήσι και για ποιον λόγο επέλεξε την αφιέρωσή του στον όσιο Ονούφριο († 12 Ιουνίου). Ένας εξ αυτών των ερευνητών, ο Γιώργος Τ. Αλεξίου υποθέτει, ότι τον εξοχικό ναό έκτισαν οι μοναχοί τής πλησίστιας βυζαντινής μονής Αγίου Νικολάου του Πετρίτη, της οποίας το καθολικό σώζεται επάνω σε κοντινό του λόφου και αποτελούσε ένα απ’ τα παρεκκλήσια αυτής (της μονής).

Ο Βίος του οσίου Ονουφρίου.

«Ο όσιος Ονούφριος καταγόταν από την Περσία είναι δε από τις μεγαλύτερες ασκητικές φυσιογνωμίες των αιγυπτιακών έρημων. Από παιδί ακόμα έδειχνε φλογερό πόθο ολοκληρωτικής αφιέρωσης στο Θεό. Σε νεαρή ηλικία, εντάχθηκε σε μια κοινοβιακή αδελφότητα, όπου για αρκετά χρόνια ασκήθηκε στην πνευματική και σωματική εγκράτεια και στην υπακοή. Η μεγάλη του ταπεινοφροσύνη έκανε τους αδελφούς του να τον αγαπήσουν πολύ. Όταν ωρίμασε περισσότερο στην ηλικία ο Ονούφριος θέλησε να πάει βαθύτερα στην έρημο, να γνωρίσει και να μιμηθεί τη ζωή των εκεί ασκητών της. Με μεγάλη λύπη η αδελφότητα άφησε ελεύθερο το επίλεκτο αυτό μέλος της. Αφού βάδισε αρκετά μέσα στην έρημο, συνάντησε την καλύβη του ερημίτη Ερμία, που με θεία αποκάλυψη τον περίμενε. Ο Ερμίας τον οδήγησε σε μια καλύβη, κάτω από έναν πελώριο φοίνικα, που δίπλα κελάρυζαν τα νερά μιας καθάριας πηγής. Εκεί ο Ονούφριος επιδόθηκε σε μεγαλύτερη πνευματική άσκηση, και η φήμη του διαδόθηκε σε όλους τους ερημίτες, που συχνά πήγαιναν να τον συμβουλευθούν και να πάρουν την ευχή του. Τελικά, όταν κάποτε τον επισκέφθηκε ο Αββάς Παφνούτιος, άφησε την τελευταία του πνοή, και ο Παφνούτιος τον έθαψε κάτω από τον πελώριο φοίνικα. Θύμισε, έτσι, σε όλους τα λόγια του Αποστόλου Παύλου: «γύμναζε σεαυτόν προς ευσέβειαν» ( Α' προς Τιμόθεον, δ' 7). Δηλαδή, γύμναζε και συνήθιζε τον εαυτό σου στη συνεχή εξάσκηση της αγίας ζωής».

(Ελήφθη απ’ τον Ορθόδοξο Συναξαριστή:

http://www.saint.gr/471/saint.aspx)

Το όμορφο χωριό Πτελέα Καστοριάς.
Η ανατολική συνοικία του.

Απολυτίκιον του οσίου Ονουφρίου

Ήχος α´. Του λίθου σφραγισθέντος.

Της ερήμου πολίτης και εν σώματι άγγελος, και θαυματουργός ανεδείχθης, θεοφόρε Πατήρ ημών Ονούφριε· νηστεία αγρυπνία προσευχή, ουράνια χαρίσματα λαβών, θεραπεύεις τους νοσούντας, και τας ψυχάς των πίστει προστρεχόντων σοι. Δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι διά σου πάσιν ιάματα.

Σημειώσεις:

1)      Για τον όσιο Ονούφριο βλέπε περισσότερα στην ηλεκτρονική διεύθυνση:

https://sites.google.com/site/agiosonouphrios/

2)      Για το βυζαντινό ναό Αγίου Νικολάου του Πετρίτη Πτελέας βλέπε:

http://fos-kastoria.blogspot.gr/2016/12/1417.html

Πινακίδα οδοδείκτης
προς το ναό Οσίου Ονουφρίου Πτελέας.

Τοιχογραφία οσίου ασκητού (16ος αι.)
στο ναό Αγίου Γεωργίου του Βουνού,
Καστοριάς.

Ο ναός του Αγίου Νικολάου του Πετρίτη Πτελέας,
έτ. 1417.

Όσιος ασκητής.
Ξυλόγλυπτη παράσταση έτ. 1775
σε ναό του Γέρμα Καστοριάς.

Λαϊκό ιστόρημα για τον σπηλαιώδη ναό της Αγίας Τριάδος Γέρμα Καστοριάς († Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος).

     

Εικόνα της Αγίας Τριάδος (18ος αιών;)
στον ενοριακό ναό του Γέρμα.

Καταγραφή αφήγησης του ιστοριοδίφη δασκάλου Αγγελή Αγγελή (1911 – 1970).

Μια καλοκαιρινή ημέρα ενός απροσδιόριστου έτους της Τουρκοκρατίας, κάποιος Λοσνιτσιώτης (: Γερμανιώτης) αιγοβοσκός εισήλθε στη μεγάλη και σκοτεινή σπηλιά, η οποία βρίσκεται στην κορυφή του ψηλού βουνού που υπέρκειται της περιοχής «Κοκόλια» του Γέρμα, για να βρει κάποιο χαμένο ζώο του. Εκεί μέσα ο εν λόγω αιπόλος είδε τοποθετημένη και ακτινοβολούσα μία ιερή εικόνα της Αγίας Τριάδος, των βυζαντινών χρόνων. Αμέσως ειδοποίησε τον τότε ιερέα της Λοσνίτσας (νυν Γέρμα) και τους ευσεβείς κατοίκους της κι έτρεξαν όλοι στην απρόσιτη σπηλιά για να διαπιστώσουν το θαυμαστό γεγονός και να προσκυνήσουν την θαυματουργή εικόνα. Αυτό συνέβη αρκετές φορές. Όμως, μετά από λίγο καιρό οι Γερμανιώτες, επειδή η ανάβασή τους στην αναφερόμενη σπηλιά της Αγίας Τριάδος ήταν επίπονη και πολύ κοπιαστική, αποφάσισαν να μεταφέρουν την υπόψη ιερή εικόνα σε έτερη σπηλιά που είχε πιο βατό δρόμο, στην ονομαζόμενη “Σπηλιά της Περιστέρας”. Και αυτό έπραξαν. Όμως η εικόνα ξαναγύρισε με θαυματουργικό τρόπο στη σπηλιά εύρεσής της. Αυτό επαναλήφθηκε 2 – 3 φορές και τελικά οι κάτοικοι πίστεψαν, ότι ο Θεός ήθελε να παραμείνει η εικόνα Του στο πρώτο και δυσπρόσιτο σπήλαιο και την άφησαν εκεί, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα. Πρόκειται για τη “Σπηλιά της Αγίας Τριάδος”, που έχει εντός της τον ομώνυμο σπηλαιώδη ιερό ναό, ο οποίος πανηγυρίζει κατά τη μεγίστη εορτή του Αγίου Πνεύματος και δέχεται τότε την επίσκεψη και προσκύνηση πολλών χριστιανών της γύρω περιοχής.

(Καταγραφή από μνήμης. Γ.Τ.Α.)

Στιχηρό εις την Αγίαν Τριάδαν. Ήχος α΄.

Μονάς Τριάς υπερούσιε,

ο Πατήρ, ο Λόγος, και Πνεύμα το Άγιον,

το τριλαμπέστατον φως και ομοδύναμον,

το κράτος το αμερές, το αδιόριστον γνώσεως πέλαγος,

ταυτότης η συμφυής, το ανερμήνευτον θαύμα και μέγεθος,

σώσον τους πιστώς τολμώντας, αναξίοις χείλεσιν,

ανυμνείν σου το κράτος,

ώ τρισυπόστατε Θεέ του παντός.

Τηλεάποψη του βουνού της Αγίας Τριάδος.
Εντός του ερυθρού κύκλου ο βράχος
όπου ο σπηλαιώδης ναός της.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ. Για το ναό της Αγίας Τριάδος Γέρμα, βλέπε: http://fos-kastoria.blogspot.gr/2015/05/1-2015_21.html

Εικόνα της Αγίας Τριάδος
στον Γέρμα. 18ος αιών.

Η είσοδος  στο σπηλαιώδη ναό
της Αγίας Τριάδος.

Ο αείμνηστος δάσκαλος Αγγελής Αγγελής.

Ο δάσκαλος Γιώργος Αλεξίου
στην είσοδο του σπηλαιώδους ναού
της Αγίας Τριάδος Γέρμα.

Η είσοδος του σπηλαιώδους ναού
απ' το εσωτερικό του.

Η σπηλιά Περιστέρα, όπου είχε μεταφερθεί
η ευρεθείσα θαυματουργός εικόνα
της Αγίας Τριάδος.

Το Άγιο Βήμα του σπηλαιώδους ναού.

Η Αγία Τριάς (Η στέψις της Παρθένου).
Εικόνα σε ναό του Γέρμα.

Έτερη άποψη της σπηλιάς Περιστέρα.
Ημικατεστραμμένη από άφρονα λατόμο.

Το τέμπλο του σπηλαιώδους ναού.

Η Αγία Τράπεζα του ναού. 

Η εφέστια εικόνα
της πατρικής οικίας του Γ.Τ.Α.

Εικόνα της Αγίας Τριάδος
σε ναό του Γέρμα.

Το ευλογημένο χωριό "ο Γέρμας" Καστοριάς.
Άποψη απ' το βουνό της Αγίας Τριάδος.